Με πρόσχημα την προστασία του περιβάλλοντος, σε όλη την Ευρώπη πέφτει ο πέλεκυς των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης στα καύσιμα και μάλιστα συζητείται η περαιτέρω αύξηση τους, ως μέσο αυτοχρηματοδότησης της πράσινης μετάβασης.
Στα καθ’ ημάς, η περιπέτεια των Μνημονίων ήταν καταλυτική και καταδικαστική για τις τσέπες των καταναλωτών, καθώς για να γεμίσουν- υποτίθεται- τα κρατικά ταμεία, οι Ειδικοί Φόροι ανέβηκαν πολύ πάνω από το ελάχιστο ευρωπαϊκό όριο, χωρίς βέβαια οι… φωστήρες που εισηγήθηκαν και αποφάσισαν, να λάβουν υπόψιν την παράμετρο της μείωσης της κατανάλωσης.
Και κάπως έτσι, σύμφωνα με την ανάλυση του Tax Foundation, η Ελλάδα έχει τον 4ο υψηλότερο ΕΦΚ στη βενζίνη. Αποτέλεσμα; Ενώ η διεθνής τιμή του πετρελαίου κατρακυλά στα 66 δολάρια, όντας χαμηλότερη κατά περίπου 18% σε σχέση με πέρσι, η μέση λιανική τιμή στην Ελλάδα παραμένει “κολλημένη” στα 1,75 ευρώ, ενώ στα νησιά πωλείται πάνω από 2 ευρώ χωρίς να ανοίγει ρουθούνι.
Τα συγκριτικά στοιχεία του εβδομαδιαίου δελτίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι εξίσου απογοητευτικά. Η Ελλάδα έχει την 3η ακριβότερη αμόλυβδη, όντας φτηνότερη μόνο σε σχέση με τους Δανούς και τους Ολλανδούς, ενώ ακόμα και οι Ιταλοί που έχουν υψηλότερο ΕΦΚ στη βενζίνη τους (0,713 ευρώ) σε σχέση με μας (0,70 ευρώ), καταφέρνουν να πουλάνε ολίγον χαμηλότερα. Πώς γίνεται αυτό; Πολύ απλά γιατί στις δικές μας τιμές μπαίνει «καπέλο» ΦΠΑ 24%, ενώ στη γειτονική Ιταλία ο ανώτατος συντελεστής είναι 22%.
Το «χαράτσι» των Φόρων Κατανάλωσης
Όπως επισημαίνει το Tax Foundation, το όχι και τόσο μακρινό μέλλον μπορεί να επιφυλάσσει δυσάρεστες εκπλήξεις στους Ευρωπαίους καταναλωτές, των Ελλήνων μη εξαιρουμένων. Καθώς η ΕΕ θεσπίζει σαρωτικές αλλαγές για την πράσινη μετάβασή της ώστε να γίνει κλιματικά ουδέτερη έως το 2050, οι φόροι καυσίμων είναι πιθανό να παραμείνουν κρίσιμη πτυχή των συζητήσεων πολιτικής. Ήδη, τουλάχιστον επτά κράτη μέλη της ΕΕ επιβάλλουν φόρο άνθρακα, ενέργειας ή άλλο περιβαλλοντικό φόρο, που περιλαμβάνεται στον συνολικό ειδικό φόρο
κατανάλωσης.
Για να συγκρίνουμε την κατάσταση στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, ο ελάχιστος ειδικός φόρος κατανάλωσης της ΕΕ για τη βενζίνη (1,60 δολάρια ανά γαλόνι) είναι μεγαλύτερος από τον υψηλότερο φόρο βενζίνης στις ΗΠΑ , ο οποίος είναι περίπου 1,255 δολάρια ανά γαλόνι στην Καλιφόρνια (συνδυάζοντας ομοσπονδιακούς και πολιτειακούς φόρους, συμπεριλαμβανομένων των περιβαλλοντικών επιβαρύνσεων).
Η Ευρωπαϊκή Ένωση απαιτεί από τα κράτη μέλη να επιβάλλουν ελάχιστο φόρο κατανάλωσης 0,359 ευρώ ανά λίτρο (1,60 δολάρια ανά γαλόνι) στη βενζίνη. Ο ελάχιστος ειδικός φόρος κατανάλωσης που απαιτείται από την ΕΕ είναι ελαφρώς χαμηλότερος για το ντίζελ, στα 0,330 ευρώ ανά λίτρο (1,47 δολάρια ανά γαλόνι).
Μόνο η Μάλτα τηρεί τον ελάχιστο φόρο τη βενζίνη, ενώ όλες οι άλλες χώρες της ΕΕ επιβάλλουν υψηλότερους ειδικούς φόρους κατανάλωσης. Με ελάχιστο όριο τα 0,359 ευρώ ανά λίτρο, η Μάλτα έχει τον χαμηλότερο, ακολουθούμενη από τη Βουλγαρία στα 0,363 € ανά λίτρο (1,62$ ανά γαλόνι) και την Ουγγαρία στα 0,399 € ανά λίτρο (1,78 $ ανά γαλόνι). Η Ολλανδία έχει τον υψηλότερο φόρο βενζίνης στην ΕΕ με 0,789 ευρώ ανά λίτρο (3,53 δολάρια ανά γαλόνι), ακολουθούμενη από την Ιταλία με 0,713 ευρώ ανά λίτρο (3,19 δολάρια ανά γαλόνι) και τη Δανία με 0,711 ευρώ ανά λίτρο (3,18 δολάρια ανά γαλόνι).
Οι αλλαγές που έγιναν το 2024:
- Η Λιθουανία αύξησε τον φόρο στη βενζίνη κατά 0,05 ευρώ ανά λίτρο και τον φόρο στο ντίζελ κατά 0,11 ευρώ ανά λίτρο.
- Η Δανία αύξησε τον φόρο στο ντίζελ κατά 0,089 ευρώ ανά λίτρο.
- Η Ιρλανδία αύξησε τον φόρο στη βενζίνη κατά 0,08 ευρώ ανά λίτρο και τον φόρο στο ντίζελ κατά 0,07 ευρώ ανά λίτρο.
- Η Σλοβενία αύξησε τον φόρο στη βενζίνη κατά 0,07 ευρώ ανά λίτρο.
- Η Σουηδία μείωσε τον φόρο στη βενζίνη κατά 0,07 ευρώ ανά λίτρο.
- Η Πορτογαλία αύξησε τον φόρο στη βενζίνη και τον φόρο στο ντίζελ κατά 0,06 ευρώ ανά λίτρο.
- Η Κροατία αύξησε τον φόρο στη βενζίνη κατά 0,056 ευρώ ανά λίτρο.
- Η Σλοβενία αύξησε τον φόρο στο ντίζελ κατά 0,05 ευρώ ανά λίτρο.
Οι φόροι σε πολλές άλλες χώρες άλλαξαν κατά λιγότερο από 0,05 ευρώ ανά λίτρο, είτε λόγω νομοθεσίας είτε λόγω αλλαγών στις μετατροπές νομισμάτων.