Στην επανεξέταση της φιλοσοφίας των στεγαστικών προγραμμάτων που «τρέχουν» οδηγείται εκ των πραγμάτων το οικονομικό επιτελείο εν όψει ΔΕΘ, καθώς ενώ υπάρχουν δράσεις που έχουν σχεδόν εξαντλήσει τα προβλεπόμενα κονδύλια, υπάρχουν προγράμματα και κονδύλια διόλου ευκαταφρόνητα, που έχουν «βαλτώσει».
Αφήνοντας στην άκρη το “Σπίτι μου”, που έχει ως στόχο να διευκολύνει νοικοκυριά να αποκτήσουν στέγη με ευνοϊκούς όρους, η προσοχή στρέφεται στις παρεμβάσεις που αφενός αποσκοπούν στο να επιστρέψουν στην αγορά των μακροχρόνιων μισθώσεων όσο το δυνατόν περισσότερα από τα περίπου 600 χιλιάδες “κενά” ακίνητα, αφετέρου να “φρενάρουν” τις τιμές των ενοικίων.
«Ανακαινίζω-Νοικιάζω»
Το “Ανακαινίζω- Νοικιάζω” στήθηκε με αυτήν ακριβώς τη φιλοσοφία και αφορά στην επιδότηση του κόστους της ανακαίνισης ή επισκευής, ύψους έως 13.500 ευρώ, για “κενές” κατοικίες που θα μισθωθούν για τα επόμενα 3 χρόνια. Η επιδότηση καλύπτει το 60% επί των τιμολογίων εργασιών και υλικών ανακαίνισης και ανέρχεται έως και τις 8.100 ευρώ.
Το πρόγραμμα έχει πολλά πλεονεκτήματα. Κατ' αρχάς, μια σχετικά απλή διαδικασία, χωρίς πολλή γραφειοκρατία, με προκαταβολή της επιδότησης ως το 50% και με μάλλον υψηλό εισοδηματικό “κόφτη” στις 40.000 ευρώ. Δεν είναι τυχαίο ότι μέχρι τώρα έχουν υποβληθεί 6.117 αιτήσεις σε όλη την Ελλάδα. Το πρόγραμμα έχει, όμως κι ένα σημαντικό, δομικό μειονέκτημα: ο προϋπολογισμός του είναι μόλις 50 εκατ. ευρώ και γι’ αυτό έχει απορροφηθεί ήδη σχεδόν το 100%.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι “τρέχουν” τα “Εξοικονομώ” με αντίστοιχα οφέλη για τους δικαιούχους (ανακαίνιση, ενεργειακή αναβάθμιση), όπως και τριετείς φορολογικές απαλλαγές για όσους “ανοίγουν” και εκμισθώνουν τα σπίτια τους, αλλά είναι προφανές ότι το “ζεστό” και “εύκολο” χρήμα λειτουργεί καλύτερα ως κίνητρο. Συμπέρασμα; Το ήδη πετυχημένο “Ανακαινίζω- Νοικιάζω” χρειάζεται ενίσχυση προϋπολογισμού.
«Αναβαθμίζω το σπίτι μου»
Τα ακριβώς αντίθετα ισχύουν για το πρόγραμμα «Αναβαθμίζω το σπίτι μου»: υποτονική ζήτηση με μόλις 2.670 αιτήσεις, αλλά μεγάλος προϋπολογισμός 400 εκατ. ευρώ.
Το πρόγραμμα μοιάζει δελεαστικό. Είναι ένα Πρόγραμμα παροχής κινήτρων για την υλοποίηση ενεργειακών παρεμβάσεων μέσω συγχρηματοδοτουμένων δανείων (75% άτοκα από το Ταμείο Ανάκαμψης και 25% από τις Τράπεζες, με πλήρη επιδότηση επιτοκίου από το Ελληνικό Δημόσιο).
Ποιο είναι το οικονομικό πλεονέκτημα για τον δικαιούχο του Προγράμματος;
- Μηδενικό επιτόκιο για το 75% του δανείου (που προέρχεται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας) ενώ για το υπόλοιπο 25% του δανείου (που προέρχεται από τις εμπορικές Tράπεζες), θα εφαρμόζεται σταθερό επιτόκιο, χωρίς να είναι επιτρεπτή η μονομερής αύξηση του ανώτατου περιθωρίου επιτοκίου
- Το επιτόκιο του δανείου επιδοτείται κατά 100% από το Ελληνικό Δημόσιο για όλη τη διάρκεια του δανείου.
- Τα δάνεια παρέχονται χωρίς την εφαρμογή της εισφοράς του Ν. 128/75, όπως ισχύει
Τι είναι αυτό που όπως φαίνεται κρατά χαμηλά το ενδιαφέρον του κόσμου;
Προφανώς ότι μιλάμε για δάνεια, έστω κι αν είναι άτοκα, έστω κι αν μιλάμε το πολύ για 25.000 ευρώ.
Θα μπορούσαν, άραγε, τα δύο παραπάνω προγράμματα να λειτουργήσουν ως συγκοινωνούντα δοχεία, δηλαδή τα λιμνάζοντα κονδύλια από το “Αναβαθμίζω” να ενισχύσουν τον προϋπολογισμό του “Ανακαινίζω- Νοικιάζω”; Το σενάριο μοιάζει ιδανικό, ωστόσο επειδή μιλάμε κατά βάση για κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης, η δυσκολία είναι προφανής.