«Ευελιξία ναι, λευκή επιταγή όχι». Αυτό είναι το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει κανείς μιλώντας με Έλληνες και Ευρωπαίους αξιωματούχους μετά το τετ α τετ Μητσοτάκη - Φον ντερ Λάιεν στο Στρασβούργο.
Όπως γνωρίζουν όσοι ασχολούνται έστω επιδερμικά με τις κοινοτικές διαδικασίες, οι Βρυξέλλες μόνο χαλαρότητα δεν επιδεικνύουν σε ό,τι αφορά τις εκταμιεύσεις κονδυλίων, ειδικά όσων βγαίνουν από τα προγράμματα ΕΣΠΑ και -πολύ περισσότερο- από τα «κουτάκια» του Ταμείου Ανάκαμψης. Άπαντες θυμούνται, άλλωστε, τις ομηρικές μάχες με τους Βόρειους, που τρέναραν όσο μπορούσαν τη δημιουργία του Ταμείου, εκφράζοντας φόβους και ανησυχίες για τα δημοσιονομικά παραπατήματα των Νοτίων. Με αυτό το δεδομένο, η ελληνική ομάδα εργασίας, η οποία θα «τρέξει» το project των 2,65 δισ. που «υποσχέθηκε» η πρόεδρος της Κομισιόν, πρέπει να σπάσει τα κοντέρ.
Οι πληροφορίες από κυβερνητικό αξιωματούχο αναφέρουν ότι τις επόμενες 20 ημέρες θα έχει ολοκληρωθεί με σχετική ασφάλεια η καταγραφή του μεγέθους των ζημιών που άφησε πίσω του ο Daniel. Αμέσως μετά, η ομάδα εργασίας -με επικεφαλής τον υφυπουργό ΥΠΕΘΟ Θάνο Πετραλιά- θα πρέπει να «τρέξει» τον σχεδιασμό με τα προτεινόμενα έργα και δράσεις, τα οποία είναι αναγκαία προϋπόθεση για να «κουμπώσουν» οι εκταμιεύσεις από τις Βρυξέλλες.
Κυβέρνηση: Σε δύο άξονες τα κονδύλια
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο στόχος της Αθήνας είναι να κατευθύνει τον μεγάλο όγκο αυτών των κονδυλίων σε δύο άξονες: 1) στην ενίσχυση των επιχειρήσεων, 2) στην αποκατάσταση και στη δημιουργία κρίσιμων υποδομών στις πληγείσες περιοχές.
Το πρώτο «πακέτο», που καλώς εχόντων των πραγμάτων θα έρθει προτού τελειώσει η χρονιά, θα είναι 300-400 εκατ. ευρώ. Το ελάχιστο είναι τα 250 εκατ. ευρώ από αδιάθετα κονδύλια (οι κακές γλώσσες λένε για προγράμματα του Περιβάλλοντος-Ενέργειας που δεν «τράβηξαν») της περιόδου 2014-2020, ωστόσο στην Αθήνα υπολογίζουν ότι θα έρθουν εμπροσθοβαρώς και άλλοι πόροι από το ΕΣΠΑ της περιόδου 2021-2027. Με τα σημερινά δεδομένα, το πρόγραμμα «Περιβάλλον - Κλιματική Αλλαγή» προβλεπόταν να χρηματοδοτηθεί με 3,607 δισ. ευρώ, το πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα» με 3,885 δισ. ευρώ, και το Περιφερειακό Πρόγραμμα για τη Θεσσαλία με άλλα 554 εκατ. ευρώ. Με βάση τις δηλώσεις της Φον ντερ Λάιεν, 1,5 δισ. ευρώ από άλλα προγράμματα αφενός θα ανακατευθυνθούν στα 3 παραπάνω προγράμματα, αφετέρου θα επισπευσθούν οι εκταμιεύσεις.
«Θολό» τοπίο για τα 500 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης
Πιο θολό είναι το τοπίο όσον αφορά στα 500 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, στα οποία αναφέρθηκε η πρόεδρος της Κομισιόν. Πληροφορίες από την Αθήνα υπογραμμίζουν ότι δεν πρόκειται μόνο για αναθεώρηση της αναθεώρησης που έγινε πριν από μερικές εβδομάδες (το σχέδιο έχει ήδη υποβληθεί στις Βρυξέλλες), αλλά και για νέο χρήμα και, ειδικότερα, δάνεια, όπως τουίταρε σχετικά η κ. Φον ντερ Λάιεν. Επί της ουσίας, η Κομισιόν κλείνει το μάτι στην Αθήνα προκειμένου να ζητήσει κι άλλα δάνεια από τα αδιάθετα του «κουμπαρά» του Ταμείου Ανάκαμψης -θα απαιτηθεί βέβαια και σχετική πολιτική απόφαση από τους Ευρωπαίους-, αλλά δεν είναι απολύτως σαφές αν η Ελλάδα θέλει στην παρούσα φάση να «φορτώσει» κι άλλο το έλλειμμα και το χρέος της.
Το «εύκολο» πακέτο των 400 εκατ. ευρώ
Το μόνο «καθαρό» και σίγουρα πιο εύκολο «πακέτο» είναι τα 400 εκατ. ευρώ που μας υποσχέθηκαν από το Ταμείο Αλληλεγγύης, αλλά από τη νέα χρονιά, αφού τώρα ο κουμπαράς των 1,2 δισ. ευρώ έχει σχεδόν αδειάσει μετά από τόσες φυσικές καταστροφές στην Ευρώπη. Επί της ουσίας, αυτό είναι το πραγματικό «φρέσκο» χρήμα από τους Ευρωπαίους για την Ελλάδα, αν δεν πάρουμε νέα δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ, αν προσθέσουμε και τα 250 εκατ. ευρώ που θεωρούνταν ως τώρα χαμένα, ο λογαριασμός ανεβαίνει στα 650 εκατ. ευρώ.
Αυτό που δεν αλλάζει σε καμία περίπτωση είναι ότι ο Κρατικός Προϋπολογισμός θα σηκώσει το μεγάλο βάρος των αποζημιώσεων και των ενισχύσεων στις πληγείσες περιοχές. Αρμόδιες πηγές επιμένουν, πάντως, πως ακόμα κι έτσι ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 0,7% ούτε κινδυνεύει ούτε αλλάζει, έστω κι αν απαιτηθεί συμπληρωματικός Προϋπολογισμός...