Νέες πρωτοβουλίες για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους αναλαμβάνει το οικονομικό επιτελείο, εστιάζοντας αυτήν τη φορά στην πρόληψη και όχι στην εκ των υστέρων αναζήτηση ρυθμίσεων ή άλλων παρεμβάσεων.
Στο νομοσχέδιο για τις σχολάζουσες κληρονομιές, που έχει τεθεί για διαβούλευση, το υπουργείο Οικονομικών έχει συμπεριλάβει ειδικό πρόγραμμα, που σίγουρα θα συζητηθεί. Στόχος του, η παροχή υπηρεσιών συμβουλευτικής καθοδήγησης σε φυσικά πρόσωπα-επιτηδευματίες και νομικά πρόσωπα με χρήση επιταγής (voucher).
Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και σκοπός του είναι η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς φυσικά πρόσωπα-επιτηδευματίες και νομικά πρόσωπα σε περίπτωση κατάταξής τους σε μέτρια ή υψηλή κατηγορία κινδύνου αφερεγγυότητας, από τον Ηλεκτρονικό Μηχανισμό Έγκαιρης Προειδοποίησης Οφειλετών. Πώς λειτουργεί αυτός ο Μηχανισμός;
- Ο ενδιαφερόμενος οφειλέτης υποβάλλει αίτηση στον Μηχανισμό Έγκαιρης Προειδοποίησης, μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους του Υπουργείου Οικονομικών. Μέσω αυτής, παρέχει τη συναίνεσή του για την άρση απορρήτου, με σκοπό την αναζήτηση, πρόσβαση, συλλογή, επεξεργασία και διασταύρωση δεδομένων που τον αφορούν
- Η πλατφόρμα επεξεργάζεται τα οικονομικά στοιχεία, βάσει ειδικών αριθμοδεικτών, όπως για παράδειγμα η κάλυψη βραχυπρόθεσμων οφειλών. Ακολούθως, ο οφειλέτης κατατάσσεται σε ένα από τα τρία επίπεδα κινδύνου αφερεγγυότητας (χαμηλό – μέτριο – υψηλό).
Στον πυρήνα του νέου προγράμματος παροχής συμβουλών βρίσκεται η επιχειρηματική υποστήριξη, καθοδήγηση, εμψύχωση, ενδυνάμωση της επιχειρηματικής σκέψης και κουλτούρας των δικαιούχων προς άρση του κινδύνου αφερεγγυότητας και η διάθεση voucher στους δικαιούχους αφορά στη λήψη συμβουλευτικών υπηρεσιών από πιστοποιημένους επαγγελματίες συμβούλους. Το επόμενο βήμα είναι η έκδοση ΚΥΑ των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με την οποία θα καθοριστούν οι προϋποθέσεις, οι δυνητικοί δικαιούχοι, τα κριτήρια επιλεξιμότητας, η διαδικασία, οι όροι, ο ειδικότερος χρόνος υλοποίησης του προγράμματος, τα αρμόδια για την υλοποίηση όργανα, οι υποχρεώσεις όλων των εμπλεκόμενων μερών, οι διενεργούμενοι έλεγχοι και ποινές σε περίπτωση μη τήρησης των όρων και κάθε άλλο ζήτημα σχετικό με τη διαχείριση, την παρακολούθηση, τη χρηματοδότηση, την υλοποίηση, τη λειτουργία και την εκτέλεση του προγράμματος.
Οι δείκτες
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, το σύνολο των ρυθμισμένων δανείων (forborne) προς τις τράπεζες τον Ιούνιο υποχώρησε στα 4,5 δισεκ. ευρώ, από 5,5 δισεκ. ευρώ το Δεκέμβριο του 2024, αντιπροσωπεύοντας το 2,8% του συνόλου των δανείων (από 3,4% το 2024). Ωστόσο, το 12,9% των ήδη ρυθμισμένων δανείων εμφανίζει καθυστέρηση άνω των 90 ημερών, ποσοστό αυξημένο σε σχέση με το Δεκέμβριο του 2024 (10,3%). Τον Ιούνιο του 2025 τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις, με στοιχεία εντός ισολογισμού, ανήλθαν σε 129,1 δισεκ. ευρώ σε ατομική βάση. Ο λόγος των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων στο επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο διαμορφώθηκε σε 2,7% και οφείλεται κυρίως στο υψηλό ποσοστό ΜΕΔ των πολύ μικρών (10,2%) και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (5,3%). Τα υψηλότερα ποσοστά ΜΕΔ καταγράφονται στους κλάδους της αγροτικής δραστηριότητας (17,2%), της εστίασης (12,9%), του εμπορίου (6,4%), των κατασκευών (5%) και της μεταποίησης (4,8%). Υψηλά ποσοστά καταγράφονται και σε επιμέρους κλάδους της μεταποίησης, όπως ο κλάδος της κλωστοϋφαντουργίας (13,5%), της βιομηχανίας χάρτου, ξύλου και επίπλων (9,8%) και των λοιπών μεταποιητικών δραστηριοτήτων (8,3%).
Αναστολή ποινικών διώξεων
Στο ίδιο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών συμπεριλαμβάνεται μια αυτονόητη, πλην όμως ευεργετική διάταξη, που αφορά σε όσους έχουν κηρύξει πτώχευση. Ειδικότερα, η ποινική δίωξη για τα αδικήματα περί μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο και τρίτους και περί επιβολής κυρώσεων κατά των καθυστερούντων την καταβολή και την απόδοση εισφορών στους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, αναστέλλεται από την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης που κηρύσσει την πτώχευση του οφειλέτη ή διατάσσει την καταχώριση του ονόματος ή της επωνυμίας του, κατά περίπτωση, στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας. Στην περίπτωση, δε, που ο οφειλέτης απαλλαγεί από τα χρέη του με τις διαδικασίες του Πτωχευτικού, τότε το αξιόποινο εξαλείφεται. Όσο διαρκεί, πάντως, η αναστολή άσκησης ή εμποδίζεται η συνέχιση της ποινικής δίωξης, αναστέλλεται η παραγραφή του ποινικού αδικήματος.