Σε μια συγκυρία όπου οι κοινωνικοί εταίροι έδωσαν τα χέρια για ενίσχυση των συλλογικών συμβάσεων, με απώτερο στόχο -τι άλλο;- την αύξηση των μισθών και στα κλιμάκια πάνω από τον εκάστοτε κατώτατο, το υπουργείο Εργασίας έρχεται να... σιγοντάρει τις συμβάσεις και τις εταιρικές πρακτικές, που οδηγούν σε υψηλότερες αποδοχές.
Το «εργαλείο» είναι η απαλλαγή από τις ασφαλιστικές εισφορές όχι απλώς των νομίμως προβλεπόμενων προσαυξήσεων π.χ. για εργασία σε ημέρα αργίας ή για νυχτερινά, αλλά και των προσαυξήσεων που προβλέπονται συμβατικά ή καταβάλλονται οικειοθελώς.
Οι νέες οδηγίες
Με νέα εγκύκλιο, λοιπόν, το υπουργείο Εργασίας έρχεται για να ορίσει το νέο πλαίσιο, το οποίο επεκτείνει την αρχική απαλλαγή ασφαλιστικών εισφορών επί των ποσοστών προσαυξήσεων ΚΑΙ στις περιπτώσεις χορήγησης επιπρόσθετης προσαύξησης, η οποία προκύπτει είτε στο πλαίσιο συλλογικής σύμβασης εργασίας είτε στο πλαίσιο οικειοθελούς παροχής::
- με την παροχή μεγαλύτερου ποσοστού προσαύξησης σε σχέση με τη νομίμως προβλεπόμενη (π.χ. προσαύξηση 40% αντί 20% για υπερεργασία)
- με την προσμέτρηση της προβλεπόμενης προσαύξησης στο συμφωνηθέν/καταβαλλόμενο ωρομίσθιο/ημερομίσθιο/μισθό ακόμα και όταν η διάταξη αναφέρεται στο νόμιμο μισθό (π.χ. προσαύξηση επί του καταβαλλόμενου μισθού 1.000 ευρώ αντί του κατώτατου των 880 ευρώ)
- με το συνδυασμό των παραπάνω
Σκοπός της ρύθμισης είναι η μείωση του μη μισθολογικού κόστους, άρα η αύξηση του συνολικού εισοδήματος των ασφαλισμένων, η διασφάλιση καταγραφής του πραγματικού χρόνου εργασίας και η μακροπρόθεσμη ενθάρρυνση καταβολής αυξημένων μισθολογικών απολαβών από τον εργοδότη, είτε οικειοθελώς είτε λόγω ΣΣΕ.
Παραδείγματα
Α) Πωλήτρια, άγαμη χωρίς προϋπηρεσία, απασχολήθηκε σε εμπορικό κατάστημα δύο Κυριακές τον μήνα Δεκέμβριο.
- Υποπερίπτωση 1η: Αμοιβή με νόμιμες αποδοχές και υπολογισμός της προσαύξησης στο νόμιμο ποσοστό:
Η εργαζόμενη αμείβεται με ποσό 880,00€ μηνιαίως και ο εργοδότης υπολογίζει την αμοιβή της Κυριακής με το νόμιμο ποσοστό προσαύξησης, δηλαδή 75% επί του ημερομίσθιου. Ημερομίσθιο: 880,00€/25 η.α.= 35,20€ Αμοιβή για τις δύο Κυριακές: 35,20€*2=70,40€ Προσαύξηση: 70,40*75%=52,80€ Το ποσό της προσαύξησης 52,80€ απαλλάσσεται των ασφαλιστικών εισφορών. Επομένως, το ποσό που θα δηλωθεί στην ΑΠΔ είναι μόνο ο μηνιαίος μισθός ποσού 880,00 €.
- Υποπερίπτωση 2η: Αμοιβή με νόμιμες αποδοχές και υπολογισμός της προσαύξησης με μεγαλύτερο ποσοστό του νομίμου:
Η εργαζόμενη αμείβεται με ποσό 880,00€ μηνιαίως και ο εργοδότης οικειοθελώς υπολογίζει την αμοιβή της Κυριακής με μεγαλύτερο του νομίμου ποσοστού προσαύξησης, για παράδειγμα 100% επί του ημερομίσθιου. Ημερομίσθιο: 880,00€/25 η.α.= 35,20€ Αμοιβή για τις δύο Κυριακές: 35,20€*2=70,40€ Προσαύξηση: 70,40*100%=70,40€ Το ποσό της προσαύξησης 70,40€ απαλλάσσεται των ασφαλιστικών εισφορών. Επομένως, το ποσό που θα δηλωθεί στην ΑΠΔ είναι μόνο ο μηνιαίος μισθός ποσού 880,00 €.
- Υποπερίπτωση 3η: Αμοιβή με μεγαλύτερες αποδοχές από τον νόμιμο μισθό και υπολογισμός της προσαύξησης στο νόμιμο ποσοστό:
Η εργαζόμενη αμείβεται με ποσό 1.200,00€ και ο εργοδότης υπολογίζει την αμοιβή της Κυριακής με το νόμιμο ποσοστό προσαύξησης, δηλαδή 75% επί του ημερομίσθιου. Επιπλέον, ο εργοδότης οικειοθελώς συμφωνεί με τον εργαζόμενο να υπολογίζει το νόμιμο ποσοστό προσαύξησης (75%) στον καταβαλλόμενο μισθό και όχι στο νόμιμο. Ημερομίσθιο: 1.200,00€/25 η.α.= 48,00€ Αμοιβή για τις δύο Κυριακές: 48,00€*2=96,00€ Προσαύξηση: 96,00*75%=72,00€ Το ποσό της προσαύξησης 72,00€ απαλλάσσεται των ασφαλιστικών εισφορών. Επομένως, το ποσό που θα δηλωθεί στην ΑΠΔ είναι μόνο ο μηνιαίος μισθός ποσού 1.200,00 €.
- Υποπερίπτωση 4η: Αμοιβή με μεγαλύτερες αποδοχές από τον νόμιμο μισθό και υπολογισμός της προσαύξησης με μεγαλύτερο ποσοστό:
Η εργαζόμενη αμείβεται με ποσό 1.200,00€ και ο εργοδότης οικειοθελώς υπολογίζει την αμοιβή της Κυριακής με το μεγαλύτερο του νόμιμου ποσοστού προσαύξησης, για παράδειγμα 100% επί του ημερομίσθιου. Επιπλέον, ο εργοδότης οικειοθελώς συμφωνεί με τον εργαζόμενο να υπολογίζει το ποσοστό προσαύξησης (100%) στον καταβαλλόμενο μισθό και όχι στο νόμιμο. Ημερομίσθιο: 1.200,00€/25 η.α.= 48,00€ Αμοιβή για τις δύο Κυριακές: 48,00€2=96,00€ Προσαύξηση: 96,00100%=96,00€ Το ποσό της προσαύξησης 96,00€ απαλλάσσεται των ασφαλιστικών εισφορών. Επομένως, το ποσό που θα δηλωθεί στην ΑΠΔ είναι μόνο ο μηνιαίος μισθός ποσού 1.200,00 €.
Β) Συμφωνημένη μεγαλύτερη προσαύξηση για την υπερεργασία
Υπάλληλος γραφείου σε επιχείρηση, με ατομική σύμβαση εξαρτημένης εργασίας 40 ωρών την εβδομάδα (πλήρης απασχόληση) και μηνιαίες αποδοχές 1.000,00 €. Εκτάκτως, απασχολήθηκε τρεις (3) ώρες επιπλέον τη μία εβδομάδα (μία ώρα/μέρα). Η επιχείρηση έχει συμφωνήσει με την ατομική σύμβαση εργασίας ότι η προσαύξηση που θα χορηγείται για την υπερεργασία θα είναι 40%, αντί του νόμιμου 20% όπως προβλέπεται στο άρθρο 194 του π.δ. 62/2025.
Αρχικά πρέπει να υπολογίσουμε το ωρομίσθιο ως εξής: Ημερομίσθιο: 1.000,00€:25 Η.Α.=40,00€/μέρα. Ωρομίσθιο: 40€*(6/40ώρες)=6,00€/ώρα.
Για τις τρεις (3) ώρες υπερεργασίας, οι επιπλέον αποδοχές θα είναι: 6,00€3=18,00€. Η προσαύξηση είναι 18,00€40%=7,20€. Οι συνολικές εισφορές υπολογίζονται μόνο στο ποσό του μισθού και των επιπλέον αποδοχών υπερεργασίας, δηλαδή 1.000,00€+18,00€=1.018,00€ και όχι και της προσαύξησης επί της αμοιβής της υπερεργασίας ποσού 7,20€, δηλαδή επί των 1.025,20 (1.018,00 + 7,20)€. Συνεπώς, στην Α.Π.Δ. θα δηλωθεί το ποσό των αποδοχών που υπόκειται σε ασφαλιστικές εισφορές, δηλαδή το ποσό των 1.018,00€.