Μετά από οκτώ χρόνια στο τιμόνι της ΕΚΤ, ο Μάριο Ντράγκι παραδίδει σήμερα επίσημα τα ηνία στην Κριστίν Λαγκάρντ, αφού «κατηύθυνε το ευρώ εν μέσω τρικυμιών», όπως είπε η Άνγκελα Μέρκελ και με την πολιτική του «διαφύλαξε την Ευρώπη από την κατάρρευση», όπως συμπλήρωσε το εγκώμιό του ο Εμανουέλ Μακρόν.
Μετά τα εύσημα που απένειμαν πρόσφατα στον Ντράγκι μέσω του Reuters έξι σημερινοί και πρώην αξιωματούχοι της ΕΚΤ και την πληθώρα των δημοσιευμάτων στα διεθνή ΜΜΕ για τον «Σούπερ Μάριο» τη σκυτάλη παρέλαβε η Liberation, πλέκοντας το εγκώμιο του Ιταλού τεχνοκράτη που κατάφερε «στα οκτώ χρόνια που διήρκεσε η θητεία του να μεταμορφώσει ριζικά την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα», απελευθερώνοντάς την από τα δεσμά της ιδεολογίας της γερμανικής Bundesbank και ευθυγραμμίζοντας απρόθυμα την πολιτική της με τις αντίστοιχες της Fed και των κεντρικών τραπεζών της Βρετανίας και της Ιαπωνίας για να σώσει το κοινό νόμισμα και να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη, έστω και αν αυτό συνεπαγόταν θυσίες για τους αποταμιευτές. «Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ντράγκι εγκαταλείπει το πόστο του καταχειροκροτούμενος κυρίως από τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου και της Γαλλίας και υπό τις αποδοκιμασίες του Βερολίνου και των συμμάχων του», σημειώνει ο ανταποκριτής της Liberation, στις Βρυξέλλες, Ζαν Κατρεμέρ.
Πώς πέρασε ο Ντράγκι στην Ιστορία
Ο Ντράγκι πέρασε στα βιβλία της Ιστορίας κυρίως λόγω της φράσης του, στις 26 Ιουλίου του 2012 στο Λονδίνο -εννιά μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του κι ενώ η Ευρωζώνη βίωνε νέους κλυδωνισμούς λόγω των ανησυχιών των αγορών για τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών της Ισπανίας – όταν είπε το περίφημο «η ΕΚΤ είναι έτοιμη να κάνει ό,τι είναι αναγκαίο για να σώσει το ευρώ». Η γερμανική Bundesbank έσπευσε αμέσως να αποστασιοποιηθεί εκφράζοντας την πλήρη αντίθεσή της στην επαναδραστηριοποίηση του SMP, που επέτρεψε στην ΕΚΤ την επαναγορά κρατικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά για να σταθεροποιήσει τα επιτόκια.
Στις 2 Αυγούστου ο Ντράγκι επανήλθε τονίζοντας ότι «το ευρώ είναι μη αναστρέψιμο. Είναι άσκοπη η σπέκουλα κατά του ευρώ». Τον Σεπτέμβριο τέθηκε σε εφαρμογή το πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων (ΟΜΤ), το οποίο προέβλεπε ότι για να ενταχθεί σ’ αυτό μια χώρα της ευρωζώνης που δέχεται κερδοσκοπικές επιθέσεις στις αγορές πρέπει να ζητήσει την έγκριση του ΕΜΣ και να υποβληθεί σ’ ένα «πρόγραμμα προσαρμογής». Μόνον τότε θα παρεμβαίνει η ΕΚΤ στη δευτερογενή αγορά για να μειώνει το κόστος χρηματοδότησης. Έτσι οι επενδυτές θα είναι πάντα σίγουροι ότι θα πάρουν το μερίδιό τους και θα αποθαρρύνονται να πωλούν το χρέος ωθώντας μια χώρα στο χείλος της χρεοκοπίας. Ο μόνος που αντιτάχθηκε ήταν ο πρόεδρος της Bundesbank, Γιενς Βάιντμαν, καταγγέλλοντας ότι το πρόγραμμα συνιστά έμμεση χρηματοδότηση των κρατών, που απαγορεύεται από τις ευρωπαϊκές συνθήκες.
«Ήταν μια κίνηση που τερμάτισε την κρίση, αλλά στην οποία προχώρησε ο Ντράγκι αφού προηγουμένως τα κράτη μέλη της ευρωζώνης είχαν συμφωνήσει [τον Ιούνιο] στην τραπεζική ένωση, παραχωρώντας στην ΕΚΤ τον έλεγχο των τραπεζών τους. Από εκείνο το σημείο και μετά ήταν που μπόρεσε ο Ντράγκι να εγγυηθεί για κρατικά χρέη», γράφει η Liberation.
Τα επιτεύγματα του Ντράγκι
Η καινοτόμος, ρηξικέλευθη πολιτική του Ντράγκι -κυρίως με την περιορισμένη παρέμβαση στις δευτερογενείς αγορές για την αγορά δανείων που πωλούσαν οι τράπεζες – μια πολιτική σε ευθεία αντίθεση με την αυστηρή νομισματική γραμμή της Bundesbank – ώθησε σε παραίτηση τον επικεφαλής οικονομολόγο της ΕΚΤ, τον Γερμανό Γιούργκεν Σταρκ και ειδικά το αφεντικό της Buba Άξελ Βέμπερ.
Και ο Ντράγκι δεν σταμάτησε εκεί, αφού στα τέλη του Ιανουαρίου του 2015 ανησυχώντας για τα χαμηλά -κοντά στο 0 – ποσοστά του πληθωρισμού, που θα μπορούσαν να γυρίσουν σε αποπληθωρισμού, προχώρησε στην ποσοτική χαλάρωση παρά την αντίθεση του Βάιντμαν.
Ο «κόμης Ντράγκουλας»
Με την επαναγορά κρατικού χρέους (και στη συνέχεια μετοχών και ομολόγων επιχειρήσεων) δηλαδή με την τύπωση χρήματος έπεσε ρευστό στην αγορά μειώνοντας τα επιτόκια, αλλά και την ισοτιμία του ευρώ προς όφελος της ανάπτυξης. Προς το τέλος του προγράμματος αυτού η ΕΚΤ είχε αποκτήσει περίπου το 20% του ΑΕΠ της ευρωζώνης σε κρατικό χρέος -δηλαδή κάπου 2,6 τρις. Ευρώ. Αλλά χάρη στις ενέργειες και το θάρρος του Ντράγκι αρκετά κράτη δανείζονται τώρα με αρνητικό επιτόκιο και επιχειρήσεις και νοικοκυριά με επιτόκια κοντά στο μηδέν. Μια κίνηση, που σύμφωνα με οικονομολόγους, συνέβαλε στην άυξηση του ποσοστού του πληθωρισμού και της ανάπτυξης κατά σχεδόν 2% μεταξύ του 2016 και του 2020.
«Τον περασμένο Σεπτέμβριο ο Ντράγκι εξήγγειλε νέα δέσμη μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης και μείωσης των επιτοκίων παρά τις αντιδράσεις του Γιενς Βάιντμαν, αλλά και των ομολόγων του κεντρικών τραπεζιτών της Γαλλίας, της Ολλανδίας και της Αυστρίας, που επεσήμαναν ότι τα μέτρα βαρύνουν τους ισολογισμούς των τραπεζών και τις αποταμιεύσεις των μικροκαταθετών. Στις 25 του ίδιου μήνα παραιτήθηκε, μάλιστα, και από το διοικητικό συμβούλιο άλλο ένα «γεράκι» από τη Γερμανία, η Σαμπίνε Λαουτενσλέγκερ. Στην πατρίδα της ξέσπασαν γι’ άλλη μια φορά κατά του «Σούπερ Μάριο» με την ευρείας κυκλοφορίας λαϊκή εφημερίδα Bild να τον αποκαλεί «Ντράγκουλα» επειδή “ρουφά το αίμα των αποταμιευτών και των συνταξιούχων”. Κίνηση που αποσκοπούσε στο να στείλει μήνυμα στην διάδοχο του Ντράγκι, Κριστίν Λαγκάρντ, να μην ακολουθήσει τη γραμμή του Ιταλού. Κι αν [η Λαγκάρντ] επιδιώξει τη συναίνεση των μελών του διευθυντηρίου της ΕΚΤ, αυτό ακριβώς είναι πιθανόν να συμβεί», καταλήγει ο ανταποκριτής της Liberation.