Εγγυήσεις για παροχή φτηνότερης ενέργειας έδωσε ο πρίγκιπας διάδοχος του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, κατά τη συνάντηση που είχε με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου.
Την ώρα που οι διεθνείς εξελίξεις και οι εκβιαστικές κινήσεις της Μόσχας «εκτοξεύουν» την τιμή του φυσικού αερίου σε επίπεδα ρεκόρ, ο διάδοχος του θρόνου έδειξε τα «χαρτιά» του από την πρώτη στιγμή, δηλώνοντας ότι δεν ήρθε «με άδεια χέρια» στην Αθήνα.
«Μπορούμε να παρέχουμε πολύ φθηνότερη ενέργεια στην Ελλάδα»
Ξεκινώντας τη δική του τοποθέτηση, ο Mohammed bin Salman bin Abdulaziz Al Saud, ο οποίος ήρθε στην Ελλάδα με πολυπληθή συνοδεία, τόνισε ότι «η σχέση μεταξύ των δύο χωρών μας είναι μια ιστορική σχέση και πιστεύω ότι έχουμε επίσης ιστορικές ευκαιρίες, πολλές από τις οποίες πρόκειται να οριστικοποιήσουμε σήμερα».
Σε εκείνο το σημείο μίλησε ανοιχτά για παροχή φτηνότερης ενέργειας στην Ελλάδα. «Συνδέοντας τα δίκτυα ηλεκτρικού ρεύματος, μπορούμε να παρέχουμε στην Ελλάδα και τη νοτιοανατολική Ευρώπη μέσω της Ελλάδας πολύ φθηνότερη ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές και θα υπογράψουμε μνημόνιο κατανόησης σχετικά με αυτό σήμερα. Μας απασχολεί επίσης το υδρογόνο και πώς να μετατρέψουμε την Ελλάδα σε κόμβο για την Ευρώπη όσον αφορά το υδρογόνο, πρόκειται για κάτι που αλλάζει τα δεδομένα και για τις δύο χώρες. Εργαζόμαστε επίσης για τη διασύνδεση του δικτύου τηλεπικοινωνιών ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο διάδοχος του θρόνου μίλησε εκτενώς και για την ατζέντα των συναντήσεων που θα έχει στην Αθήνα έως αύριο, Τετάρτη, οπότε ολοκληρώνεται η επίσκεψή του. «Έχουμε πλούσια ατζέντα: επενδύσεις, εμπόριο, οικονομική ατζέντα, πολιτική ατζέντα, ασφάλεια. Σας υπόσχομαι λοιπόν ότι όταν έρχομαι στην Ελλάδα, δεν θα έρχομαι με άδεια χέρια. Έχουμε πολλά ζητήματα που θα αλλάξουν τα δεδομένα και για τις δύο χώρες μας, αλλά και για ολόκληρη την περιοχή. Σας ευχαριστώ, κ. Πρωθυπουργέ» σημείωσε.
Μητσοτάκης: Θα υπογράψουμε σημαντικές συμφωνίες
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης καλωσόρισε με θερμά λόγια τον πρίγκιπα διάδοχο του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας τονίζοντας ότι «είναι πραγματικά χαρά μου να σας υποδέχομαι στην Αθήνα, στο πρώτο ταξίδι σας στην Ευρώπη μετά την πανδημία Covid-19. Είναι μία ευκαιρία να επαναβεβαιώσουμε τη δύναμη της στρατηγικής μας σχέσης».
Ο κ. Μητσοτάκης είπε στη συνέχεια ότι «θα υπογράψουμε σημαντικές συμφωνίες και θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε περιφερειακές εξελίξεις αλλά και πώς να ενισχύσουμε περαιτέρω την σημαντική σχέση μεταξύ των δύο χωρών μας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην οικονομική συνεργασία».
Καταλήγοντας, συνεχάρη τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν για το project «Vision 2030» και εξέφρασε την επιθυμία «να εξετάσουμε περαιτέρω ευκαιρίες για συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες μας, στις οικονομίες μας, και να προσελκύσουμε περισσότερες σαουδαραβικές επενδύσεις στην Ελλάδα».
Τι αναφέρουν κυβερνητικές πηγές για τη συνάντηση
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η συνάντηση έλαβε χώρα σε θετικό κλίμα, ενδεικτικό του ισχυρού ενδιαφέροντος και των δύο πλευρών για την περαιτέρω εμβάθυνση των ήδη στενών διμερών σχέσεων και τη διεύρυνση της δυναμικά αναπτυσσόμενης ελληνο-σαουδαραβικής συνεργασίας, το οποίο είχε επιβεβαιωθεί και κατά την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Ριάντ, τον Οκτώβριο του 2021.
Στο πλαίσιο αυτό θεσμοθετήθηκε επίσημα με την υπογραφή σχετικής συμφωνίας, η σύσταση Ανωτάτου Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας (ΑΣΣΣ) των δύο χωρών, η οποία εδραιώνει την στρατηγική σχέση των δύο χωρών και την συστηματική προώθηση της διμερούς συνεργασίας σε όλους τους τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος.
Ο Πρωθυπουργός υπογράμμισε τη σημασία του έργου του ECM (East to Med data Corridor) , του υποθαλάσσιου και επίγειου καλωδιακού συστήματος μεταφοράς δεδομένων που θα συνδέει την Ευρώπη με την Ασία μέσω Ελλάδας και Σαουδικής Αραβίας και θα καταστήσει την Ελλάδα πύλη εισόδου δεδομένων προς την ΕΕ, διασυνδέοντάς την ταυτόχρονα με τη Μέση Ανατολή και την Ασία.
Είχε ακόμα την ευκαιρία να παρουσιάσει στον Πρίγκιπα-Διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η χώρα μας προκειμένου να καταστεί ενεργειακός κόμβος που συνδέει την ευρύτερη περιοχή με τις ευρωπαϊκές αγορές. Σε αυτό το πλαίσιο, οι δύο ηγέτες συζήτησαν τις προοπτικές συνεργασίας των δύο χωρών στον τομέα της «πράσινης ενέργειας», καθώς και τις δυνατότητες μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας από τη Σαουδική Αραβία στην Ευρώπη μέσω της χώρας μας που μπορεί να γίνει η «γέφυρα» ανάμεσα στη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε στον συνομιλητή του τις νέες επενδυτικές ευκαιρίες που προσφέρει η Ελλάδα στις τουριστικές υποδομές, την αγορά ακινήτων, τις ναυτιλιακές μεταφορές και τον τομέα των logistics, ενώ έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις σημαντικές επενδυτικές δυνατότητες στις λιμενικές υποδομές και το δίκτυο χερσαίων μεταφορών στην Αλεξανδρούπολη. Οι δύο ηγέτες εστίασαν επίσης την προσοχή τους στις νέες προοπτικές που διανοίγονται για συνεργασία στην ψηφιακή διασυνδεσιμότητα, με τη μετατροπή των δύο χωρών σε σημαντικά περιφερειακά κέντρα δεδομένων, χάρη στην γεωγραφική τους θέση.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Mohammed bin Salman Abdulaziz Al Saud συζήτησαν ακόμη για τις διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις. Ο Πρωθυπουργός σημείωσε ότι η Σαουδική Αραβία αποτελεί έναν σταθερό εταίρο με ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην περιοχή του Κόλπου και πέραν αυτού.
Την κατ΄ιδίαν συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Πρίγκιπα-Διάδοχο του Θρόνου της Σαουδικής Αραβίας ακολούθησαν διευρυμένες συνομιλίες μεταξύ των δύο αντιπροσωπειών. Από την ελληνική πλευρά συμμετείχαν ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, ο Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος, ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Τάκης Θοεδωρικάκος, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, ο Υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για την Οικονομική Διπλωματία και την Εξωστρέφεια, Κώστας Φραγκογιάννης, ο Γενικός Γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας, Γιάννης Σμυρλής, η Διευθύντρια του Διπλωματικού γραφείου του Πρωθυπουργού, Πρέσβης Άννα-Μαρία Μπούρα, ο Πρέσβης της Ελλάδας στη Σαουδική Αραβία, Αλέξης Κωνσταντόπουλος, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας, Θάνος Ντόκος, ο Επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης και η Αναπληρώτρια Κυβερνητική Εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη.
Μετά τη συνάντηση των αντιπροσωπειών ακολούθησαν οι υπογραφές και ανταλλαγές συμφωνιών ανάμεσα στις δύο πλευρές στους εξής τομείς: σύστασης Ανωτάτου Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας, ενέργειας, στρατιωτικής συνεργασίας, διμερών επενδύσεων, επιστημονικής και τεχνολογικής συνεργασίας, υγείας, καταπολέμησης του εγκλήματος, πολιτισμού και αθλητισμού, τεχνικής συνεργασίας στα πεδία της τυποποίησης και ποιότητας, συνεργασίας στην αρχειοθέτηση και διαχείριση αρχείων.
Επιπλέον, παρουσία του Πρωθυπουργού και του Πρίγκιπα-Διαδόχου του Θρόνου της Σαουδικής Αραβίας υπογράφηκε από τους εκπροσώπους των εταιρειών Mena Hub (STC), TTSA, ΔΕΗ και CYTA η συμφωνία για την κατασκευή του υποθαλάσσιου καλωδίου East to Med data Corridor (EMC).
Τι πέτυχε η Ελλάδα στην έκτακτη Σύνοδο για την Ενέργεια
Νωρίτερα την Τρίτη, οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ κατέληξαν σε συμφωνία για την εθελοντική μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου στην ΕΕ, κατά τουλάχιστον 15% συγκριτικά με τον μέσο όρο της κατανάλωσης των προηγούμενων πέντε ετών.
Επιπλέον, συμφωνήθηκε και ένας ενισχυμένος μηχανισμός συναγερμού της ΕΕ (EU Alert), ο οποίος θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί, σε περίπτωση σοβαρής έλλειψης αποθήκευσης φυσικού αερίου ή εξαιρετικά υψηλής ζήτησης φυσικού αερίου, με τη θέσπιση ενός υποχρεωτικού στόχου μείωσης 15%.
Η ελληνική πλευρά ζήτησε και πέτυχε να περιληφθεί στο κείμενο η πρόβλεψη που, κατ' εξαίρεση στο άρθρο 2 και στο άρθρο 5, επιτρέπει τον υπολογισμό της μείωσης κατανάλωσης φυσικού αερίου σε σχέση όχι με τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας, αλλά συγκρινόμενο με την προηγούμενη χρονιά.
Επιπλέον, η Ελλάδα, μαζί με την Ισπανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία, πέτυχαν να συμπεριληφθεί διάταξη με την οποία, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, μπορούν να εξαιρεθούν από τον υπολογισμό οι ποσότητες φυσικού αερίου που χρησιμοποιούνται από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, κρίσιμες για την ευστάθεια του συστήματος.
Τα βασικά σημεία της συμφωνίας
Παράλληλα, στην αιτιολογική σκέψη γίνεται σαφής αναφορά στη διερεύνηση – από πλευράς Ευρωπαϊκής Επιτροπής – της σκοπιμότητας εισαγωγής προσωρινών ανώτατων ορίων τιμών στο φυσικό αέριο (gas price caps), για τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, όπως είχε προτείνει ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε προηγούμενο ευρωπαϊκό συμβούλιο αρχηγών.
«Η σημερινή συμφωνία στέλνει ένα ισχυρό και αποφασιστικό μήνυμα ενότητας και αλληλεγγύης της Ε.Ε. απέναντι στους ρωσικούς εκβιασμούς. Καταλήξαμε, σήμερα, σε έναν κανονισμό που εξετάζει τις ιδιαίτερες συνθήκες της κάθε χώρας και εξυπηρετεί πρωταρχικό στόχο της Ε.Ε., αυτόν της μείωσης της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο, με τρόπο που να μη θέτει σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή και την παραγωγική βάση της Ευρώπης» τόνισε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας.
Τα βασικά σημεία της πολιτικής συμφωνίας που επετεύχθη:
• Εθελοντική μείωση κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά τουλάχιστον 15% (σε σχέση με τη μέση κατανάλωση των τελευταίων πέντε ετών) από την 1η Αυγούστου 2022 έως τις 31 Μαρτίου 2023.
• Αν η Επιτροπή καταλήξει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει κίνδυνος εφοδιασμού φυσικού αερίου θα υποβάλει σχετική πρόταση στο Συμβούλιο, αν τουλάχιστον πέντε κράτη-μέλη δηλώσουν κατάσταση συναγερμού σε εθνικό επίπεδο. Η απόφαση θα ληφθεί με ειδική πλειοψηφία από τα κράτη-μέλη.
• Τα κράτη-μέλη έχουν την ευελιξία να επιλέξουν τα κατάλληλα μέτρα για να μειώσουν την κατανάλωση φυσικού αερίου.
Στη συμφωνία προστέθηκαν διάφορες και ειδικά στοχευμένες εξαιρέσεις που αντανακλούν τη διαφορετική κατάσταση στα κράτη-μέλη. Μεταξύ αυτών, είναι η εξαίρεση που δίνεται στις χώρες της Βαλτικής, των οποίων το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας εξαρτάται από αυτό της Ρωσίας.
Εξαίρεση δίνεται, επίσης, στα νησιά (Κύπρος, Μάλτα, Ιρλανδία) που δεν έχουν ενεργειακή διασύνδεση με το σύστημα της ΕΕ. Δίνονται εξαιρέσεις σε κράτη-μέλη που έχουν αποθέματα αερίου πάνω από το απαιτούμενο επίπεδο (80% φέτος). Εξαιρέσεις δίνονται και για κρίσιμης σημασίας βιομηχανίες και αλυσίδες εφοδιασμού, ώστε να μην πληγεί η οικονομία της ΕΕ.
Τα κράτη-μέλη με περιορισμένες διασυνδέσεις μπορούν να μειώσουν το δεσμευτικό στόχο καθώς έχουν μειωμένη δυνατότητα να βοηθήσουν γειτονικά κράτη-μέλη. Τέλος, δίνεται εξαίρεση για να αντιμετωπιστούν κίνδυνοι που συνδέονται με την κρίση ηλεκτρικής ενέργειας σε ορισμένα κράτη-μέλη.
Μνημόνιο κατανόησης για τη Διαμόρφωση Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης
Παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του πρίγκιπα-διαδόχου του Θρόνου της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, ο Νίκος Δένδιας υπέγραψε με τον Σαουδάραβα ομόλογό του Φαϊζάλ μπιν Φαρχάν μνημόνιο κατανόησης για τη Διαμόρφωση Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης.