Σε θέση αυξημένης ετοιμότητας βρίσκονται οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης -Γαλλία και Γερμανία- για την κρίση της ενέργειας, την ώρα που η Ρωσία κλιμακώνει την εργαλειοποίηση του φυσικού αερίου για την άρση των κυρώσεων, κλείνοντας τις στρόφιγγες προς την Ευρώπη.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, μετά τη χθεσινή του τηλεδιάσκεψη με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς, παρουσίασε στους δημοσιογράφους το σχέδιο για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, τη μείωση της εξάρτησης της χώρας του από το ρωσικό αέριο και τον περιορισμό των τιμών.
Μείωση της ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία
Μέσα σε διάστημα ενός χρόνου οι τιμές του φυσικού αερίου πενταπλασιάστηκαν ή εξαπλασιάστηκαν στην αγορά, και οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος εκτινάχθηκαν σε άνευ προηγουμένου επίπεδα. Σύμφωνα με τον Μακρόν, είναι επείγουσα ανάγκη η μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο. «Έπεσε από το 50% στο 9%» σημείωσε ο Γάλλος πρόεδρος.
Ωστόσο, η μείωση αυτή στις εισαγωγές αερίου από τη Ρωσία οδήγησε στην επαναλειτουργία λιγνιτικών μονάδων παραγωγής ενέργειας και στο άνοιγμα νέων τερματικών σταθμών υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Εξαγωγές γαλλικού αερίου, εισαγωγές ρεύματος
Ο Μακρόν υπογράμμισε, επίσης, τη σημασία της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και αλληλοστήριξης.
«Η Γερμανία χρειάζεται το φυσικό αέριό μας και εμείς χρειαζόμαστε ηλεκτρική ενέργεια από την υπόλοιπη Ευρώπη, κυρίως από τη Γερμανία» εφόσον η κρίση συνεχιστεί τον χειμώνα, είπε ο Γάλλος πρόεδρος.
Και σημείωσε ότι σύντομα θα ολοκληρωθούν οι αναγκαίες διασυνδέσεις με τη Γερμανία για την παράδοση γαλλικού φυσικού αερίου.
Αποθήκευση φυσικού αερίου
Σε περίπτωση πλήρους διακοπής των παραδόσεων φυσικού αερίου από τη Ρωσία, ο Μακρόν εξήγησε ότι έχει αναλάβει δράση σε πολλά επίπεδα, όπως σε εκείνο της αποθήκευσης φυσικού αερίου.
«Ο στόχος της πλήρωσης των δεξαμενών σε ποσοστό 80% είναι πολύ κοντά στην επίτευξή του σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στη Γαλλία έχουμε φθάσει στο 92% με 93% των δυνατοτήτων αποθήκευσης, άρα προηγούμαστε αναφορικά με τους καθορισμένους στόχους» είπε.
Ο Μακρόν προτρέπει τους Γάλλους να μειώσουν κατά 10% τη χρήση ενέργειας
Για τον Μακρόν όλοι οι Γάλλοι πρέπει εθελοντικά να μετάσχουν στην κοινή προσπάθεια εξοικονόμησης ενέργειας, μειώνοντας τη χρήση κατά 10% τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος περιορισμένης διανομής με δελτίο και περικοπών τον χειμώνα, εν μέσω εντάσεων με τη Ρωσία εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία.
Ο ένοικος του Ελιζέ κάλεσε τους συμπατριώτες του να ρυθμίσουν τους θερμοστάτες των καλοριφέρ και των κλιματιστικών τους στους 19 βαθμούς Κελσίου. «Η καλύτερη ενέργεια είναι αυτή που δεν καταναλώνουμε» είπε ο Γάλλος ηγέτης, σημειώνοντας ότι, σε περίπτωση που δεν αρκέσουν οι εθελοντικές προσπάθειες, θα πρέπει να εξεταστεί τους επόμενους μήνες η αναγκαστική εξοικονόμηση ενέργειας και υπογραμμίζοντας πως ετοιμάζονται σχέδια περιορισμού της ενέργειας σε περίπτωση που χρειαστούν και ότι «οι περικοπές θα γίνουν ως έσχατη λύση».
Φρένο στις τιμές ενέργειας
Προκειμένου να μπει ένα φρένο στην εκτίναξη των τιμών της ενέργειας, ο Μακρόν είπε ότι τάσσεται υπέρ της πρότασης για αγορά αερίου «από κοινού» με τις άλλες χώρες της ΕΕ, ώστε να καταβάλλεται μικρότερο τίμημα.
Πρόσθεσε, επίσης, πως η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει μεσοπρόθεσμα να μεταρρυθμιστεί, κυρίως ώστε να διασφαλιστεί ότι οι τιμές αγοράς θα είναι πιο ευθυγραμμισμένες με το πραγματικό κόστος παραγωγής.
Τάχθηκε υπέρ της επιβολής πλαφόν στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου, υπό τον όρο ότι θα επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ των κρατών-μελών. Παράλληλα, ο Μακρόν στηρίζει την ιδέα να απαιτήσουν από τις ενεργειακές εταιρείες που αποκομίζουν μεγάλα κέρδη από τις πρόσφατες «εκρήξεις» στις τιμές του φυσικού αερίου και του πετρελαίου, να κάνουν κάποιου είδους «συνεισφορά» στα δημόσια ταμεία.
Γερμανία
Για το σενάριο της πλήρους διακοπής της προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου προετοιμάζονται και στη Γερμανία, με τον υπουργό Οικονομίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, να ανακοινώνει ότι θα παραμείνουν σε εφεδρεία μέχρι τον Απρίλιο του 2023 δύο από τους τρεις τελευταίους σταθμούς παραγωγής πυρηνικής ενέργειας, που επρόκειτο να κλείσουν οριστικά στα τέλη του έτους, ώστε να αντιμετωπιστεί τυχόν ανεπάρκεια ηλεκτρικής ενέργειας τον χειμώνα.
Πέμπτος πλωτός σταθμός LNG
Παράλληλα, η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε προ ημερών την κατασκευή, σε συνεργασία και με τη γαλλική εταιρεία Engie, ενός πέμπτου πλωτού σταθμού υγροποιημένου αερίου (LNG), καθώς το Βερολίνο προσπαθεί να περιορίσει την εξάρτησή του από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Ο νέος τερματικός σταθμός θα είναι χωρητικότητας τουλάχιστον 5 δισ. κυβικών μέτρων και αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2023, όπως ανέφερε το υπουργείο Οικονομίας, ενώ θα κατασκευαστεί από μια κοινοπραξία στην οποία μετέχουν η γαλλική Engie, η βελγική TES και η γερμανική EON.
Μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας
Την ίδια ώρα, Δημόσιο, επιχειρήσεις, καταστήματα και καταναλωτές καλούνται να συνεισφέρουν στην προσπάθεια εξοικονόμησης ενέργειας και κυρίως φυσικού αερίου, η οποία πρέπει να φθάσει το 20%, προκειμένου να αποτραπεί ο κίνδυνος επιβολής δελτίου.
Από την 1η Σεπτεμβρίου και για έξι μήνες έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή τα πρώτα μέτρα με μέγιστη θερμοκρασία 19 βαθμών στα δημόσια κτίρια, κατάργηση της θέρμανσης στους διαδρόμους και του ζεστού νερού στις τουαλέτες, εξαιρουμένων σχολείων, νηπιαγωγείων και νοσοκομείων.
Σταματάει η φωταγώγηση τη νύχτα μνημείων και δημόσιων κτιρίων, ενώ σε ιδιωτικό πεδίο οι πισίνες δεν επιτρέπεται να θερμαίνονται με αέριο ή ηλεκτρικό ρεύμα. Κάποιοι δήμοι, μάλιστα, προχωρούν ακόμη περισσότερο, καταργώντας εντελώς το ζεστό νερό στα ντους σε δημόσιες πισίνες και σε γυμναστήρια.
Τα πρώτα μέτρα εκτιμάται ότι μπορούν να αποφέρουν εξοικονόμηση της τάξεως του 2%, ενώ τον Οκτώβριο θα ακολουθήσει δεύτερη δέσμη μέτρων, περισσότερο μακροπρόθεσμων, όπως η υποχρέωση ελέγχου του κεντρικού συστήματος θέρμανσης ανά δύο έτη.
Την ίδια ώρα, πυκνώνουν οι δραματικές συστάσεις προς τους πολίτες για περιορισμό της οικιακής κατανάλωσης και κάποιες εταιρείες ακινήτων επιβάλλουν περιορισμό της θερμοκρασίας τις νυχτερινές ώρες.
Από την 1η Οκτωβρίου αναμένεται η εισαγωγή του ειδικού τέλους φυσικού αερίου, ύψους 2,419 σεντ/kWh, με στόχο τη σταθεροποίηση της αγοράς ενέργειας και τη διάσωση των παρόχων, οι οποίοι θα μετακυλίουν πλέον στους καταναλωτές το 90% του επιπλέον κόστους προμήθειας ενέργειας. Ήδη η κυβέρνηση Σολτς έχει ανταποκριθεί στο αίτημα της Uniper για έκτακτη στήριξη, υποσχόμενο ταυτόχρονα «τεράστιες, στοχευμένες και ακριβείς» ελαφρύνσεις για τους πολίτες, στο πλαίσιο πακέτου βοήθειας 30 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Στήριξη στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις
Στη Γερμανία τα νοικοκυριά είδαν τους λογαριασμούς ενέργειας του Αυγούστου να αυξάνονται κατά μέσο όρο 185% σε σύγκριση με έναν χρόνο νωρίτερα, σύμφωνα με τον ιστότοπο καταναλωτών Check24. Η κυβέρνηση Σολτς προσφέρει συνολική ελάφρυνση 95 δισ. ευρώ στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις μετά το νέο πακέτο των 64 δισ. ευρώ που ανακοίνωσε στις 4 Σεπτεμβρίου.
Τα μέτρα περιλαμβάνουν:
- Δέσμευση για περιορισμό και αναδιανομή κερδών από εταιρείες ενέργειας.
- Υψηλότερες πληρωμές σε οικογένειες, ηλικιωμένους και ανέργους.
- Δράσεις για τον περιορισμό του ρυθμού των αυξήσεων των τιμών.