Αν έλεγε κανείς ότι μέσα σε μόλις ένα εξάμηνο, η ΕΚΤ θα εκτίνασσε τα επιτόκια κατά 3 μονάδες, μάλλον θα αντιμετωπιζόταν ως ημίτρελος.
Κι όμως. Παρά τις αναλύσεις, που δείχνουν ότι ο εκρηκτικός πληθωρισμός οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ενεργειακή κρίση, παρά τις δηλώσεις ακόμα και Κεντρικών Τραπεζιτών ότι πρόκειται για πληθωρισμό προσφοράς και όχι ζήτησης, παρά την παραδοχή ότι οι οικονομίες θα υποστούν ζημιά κι ενδεχομένως να πέσουν σε ύφεση, τα “γεράκια” επιβάλλουν την άποψη τους και πάμε ολοταχώς για τουλάχιστον δύο ακόμα αυξήσεις επιτοκίων ως το καλοκαίρι.
Και λέμε “τουλάχιστον” γιατί υπάρχουν φωνές, όπως αυτή του ΔΝΤ, που υποστηρίζουν ότι η ΕΚΤ δεν πρέπει να χαλαρώσει τα λουριά, πριν δαμαστεί ο πληθωρισμός. Αναπτύσσοντας πάντως το σκεπτικό του, το Ταμείο δεν φαίνεται να συμμερίζεται την άποψη ότι οι πληθωριστικές πιέσεις υποχωρούν, άρα πρέπει να λήξει ο συναγερμός.
Οι «φωνές» του ΔΝΤ
«Αυτές οι ελπίδες αποπληθωρισμού συνοδεύτηκαν από αυξανόμενες προσδοκίες ότι οι κεντρικές τράπεζες σύντομα όχι μόνο θα σταματήσουν να ασκούν αυστηρότερη πολιτική αλλά και θα μειώσουν τα επιτόκια αρκετά γρήγορα. Σε πολλές οικονομίες, αυτό οδήγησε στην πτώση των αποδόσεων του μακροπρόθεσμου κρατικού χρέους κάτω από τις βραχυπρόθεσμες λήξεις. Ιστορικά, μια τέτοια αντιστροφή της καμπύλης αποδόσεων συχνά προηγείται της ύφεσης. Οι εκτιμήσεις των αναλυτών στην πραγματικότητα υποδηλώνουν σημαντικό κίνδυνο ύφεσης σε πολλές οικονομίες, αλλά η προσδοκία είναι ότι οι υφέσεις, εάν συμβούν, θα είναι ήπιες», σημειώνει το Ταμείο σε ειδική ανάλυση, εστιάζοντας σε 3 σημεία:
- Η ιστορία δείχνει ότι ο υψηλός πληθωρισμός είναι συχνά επίμονος -και μπορεί ενδεχομένως να αυξηθεί περαιτέρω- χωρίς ισχυρές και αποφασιστικές ενέργειες νομισματικής πολιτικής για τη μείωσή του
- Ενώ ο πληθωρισμός των αγαθών έχει μειωθεί, φαίνεται απίθανο να συμβεί το ίδιο για υπηρεσίες χωρίς σημαντική “ψύξη” στην αγορά εργασίας. Το σημαντικότερο είναι ότι οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να αποφύγουν την εσφαλμένη ανάγνωση των απότομων μειώσεων στις τιμές των αγαθών και τη χαλάρωση της πολιτικής προτού ο πληθωρισμός των υπηρεσιών και οι μισθοί, που προσαρμόζονται πιο αργά, έχουν επίσης μετριαστεί σημαντικά.
- Η εμπειρία δείχνει ότι οι παρατεταμένες περίοδοι ραγδαίας αύξησης των τιμών καθιστούν τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό πιο επιρρεπείς σε αποδέσμευση, καθώς μια τέτοια πληθωριστική νοοτροπία εδραιώνεται περισσότερο στη συμπεριφορά των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.
Συμπέρασμα; Το ΔΝΤ ζητά υψηλά επιτόκια επί μακρόν, έστω κι αν “ματώνουν” νοικοκυριά κι επιχειρήσεις.
Το τι σημαίνει για τα νοικοκυριά στην Ελλάδα αυτό το ράλι επιτοκίων, δεν έχει παρά να ανατρέξει κανείς στα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας. Με απλά λόγια, το μέσο επιτόκιο των υφιστάμενων στεγαστικών δανείων έχει πάρει “φωτιά”:
Ιούνιος: 1,99%
Ιούλιος: 2,15%
Αύγουστος: 2,30%
Σεπτέμβριος: 2,73%
Οκτώβριος: 3,02%
Νοέμβριος: 3,41%
Δεκέμβριος: 3,68%
Επί της ουσίας πρόκειται για μια αύξησης του κόστους της δόσης κατά 1,69 ποσοστιαίες μονάδες κι έπεται συνέχεια!
Παραδείγματα
Ας πάρουμε για παράδειγμα δάνειο 150.000 ευρώ, 25ετίας. Η δόση τον Ιούνιο ήταν 711 ευρώ και τώρα έχει φτάσει αισίως στα 850 ευρώ, δηλαδή σχεδόν 140 ευρώ παραπάνω! Αν ο εν λόγω δανειολήπτης πληροί τα κριτήρια της επιδότησης από τις τράπεζες που ξεκινά τον Απρίλιο, η δόση θα πέσει γύρω στα 780 ευρώ.
Ας δούμε κι ένα δάνειο 100.000 ευρώ, 20ετίας. Η δόση τον Ιούνιο ήταν περίπου 555 ευρώ. Πλέον, βρίσκεται στα 643 ευρώ κι αν πρόκειται για νοικοκυριό που μετράει το κάθε ευρώ, προκύπτει σημαντική επιβάρυνση. Αν εμπίπτει στην κατηγορία των 30.000 δικαιούχων επιδότησης, η δόση θα πέσει στα 599 ευρώ, χωρίς όμως να συνυπολογιστούν οι επόμενες αυξήσεις επιτοκίων της ΕΚΤ.