Η εποχή που οι χώρες του ευρωπαϊκού νότου αποτελούσαν αντικείμενο χλευασμού από τα γερμανικά ταμπλόιντ για τα υπέρογκα χρέη τους και την κακοδιαχείριση των οικονομιών τους αποτελεί παρελθόν.
Οι χώρες της περιφέρειας, που σκωπτικά αποκαλούνταν στη διάρκεια της κρίσης χρέους “PIGS” (το ακρωνύμιο από τα αρχικά Portugal, Italy, Greece, Spain) σήμερα πετούν ψηλά δίνοντας το παράδειγμα στους βόρειους γείτονές τους με τον μεταρρυθμιστικό τους ζήλο, σημειώνει ο Economist.
«Τα πολιτικά αστέρια της Ευρώπης τα βρίσκει κανείς αυτές τις μέρες σε αυτό που κάποτε αποκαλείτο “περιφέρεια”», τονίζει στο άρθρο του το βρετανικό περιοδικό με αναφορές και στην Ελλάδα. «Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι το αναμφισβήτητο είδωλο της κεντροδεξιάς, πρόσφατα μάλιστα υποδέχθηκε τη Γαλλίδα Βαλερί Πεκρές, που επιζητούσε να ενισχύσει τα διαπιστευτήριά της ως ικανής πολιτικού να νικήσει τον Μακρόν», σχολιάζει σημειώνοντας ότι η ελληνική κυβέρνηση κατάφερε μεταξύ άλλων να ψηφιοποιήσει την «ετοιμόρροπη γραφειοκρατία» της χώρας.
Στην Πορτογαλία ο Αντόνιο Κόστα οδήγησε το Σοσιαλιστικό κόμμα του στην κατάκτηση της απόλυτης πλειοψηφίας στις 30 Ιανουαρίου απομακρύνοντας την ανάγκη επώδυνων διαπραγματεύσεων για τη συγκρότηση κυβερνητικού συνασπισμού, αλλά και μιας δύσκολης συγκατοίκησης κομμάτων στο κυβερνητικό σχήμα, του είδους που βλέπουμε στη Γερμανία. Ο Κόστα είχε κερδίσει τα εύσημα από το 2015 ως αριστερός πολιτικός που γνωρίζει πώς να ισοσκελίζει τον προϋπολογισμό.
Στην Ιταλία ο Μάριο Ντράγκι, αν και φλέρταρε με τον προεδρικό θώκο, αποδείχθηκε αναντικατάστατος στο ρόλο του επικεφαλής μιας εύθραυστης κυβερνητικής συμμαχίας και για τη διατήρηση της πολιτικής σταθεόρητας και δεν αποκλείεται σε ένα -δύο χρόνια να μετακομίσει στο προεδρικό μέγαρο, έχοντας δρομολογήσει μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη και το «υπερβολικά γενναιόδωρο συνταξιοδοτικό», που απέφευγαν επί δεκαετίες κυβερνήσεις όλων των αποχρώσεων. Αλλά και η Ισπανία, υπό μια κυβέρνηση συνασπισμού που ταλανίζεται από διαφωνίες, προώθησε μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας. «Όλες οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου αναπτύσσονται ταχύτερα από την ΕΕ στο σύνολό της», αναφέρει ο Economist.
O ευρωπαϊκός νότος «πετάει», βορράς και ανατολή προσγειώνονται.
Την ίδια ώρα τα προβλήματα της Ευρώπης εστιάζονται σήμερα κυρίως στα βόρεια και ανατολικά. Εκεί που κάποτε η Ελλάδα ήταν ο «κακός μαθητής» που αψηφούσε τους δημοσιονομικούς κανόνες, σήμερα η Πολωνία και η Ουγγαρία αμφισβητούν τις ευρωπαϊκές νόρμες αναφορικά με το κράτος Δικαίου.
Η Γερμανία στέλνει κράνη στην Ουκρανία, αντί για ολμοβόλα, στη Γαλλία πάνω από το 40% των ψηφοφόρων αναμένεται να ψηφίσουν ακραίους υποψηφίους στις προεδρικές του Απριλίου μολονότι δεν γεύθηκαν τις οδυνηρές μεταρρυθμίσεις που προωθήθηκαν στον ευρωπαϊκό νότο, στην Ολλανδία χρειάστηκαν εννέα μήνες δύσκολων διαπραγματεύσεων για να σχηματιστεί κυβέρνηση. «Δεν θα μπορούσε να σταλεί κανείς από την Αθήνα για να τους βοηθήσει να έρθουν στα λογικά τους;», διερωτάται ο Economist.
Μεταρρυθμίσεις και αλληλεγγύη
Για τους θιασώτες της λιτότητας στη Γερμανία, τη Φινλανδία και αλλού, η επιτυχία του ευρωπαϊκού νότου είναι απόδειξη ότι η σκληρή δουλειά αποδίδει καρπούς, όπως και τα μέτρα (και οι απειλές) των περασμένων χρόνων, με αποτέλεσμα οι μεταρρυθμισμένες οικονομίες να βρεθούν σε καλύτερη θέση για να διαχειριστούν την πανδημία. Ο αντίλογος είναι ότι οι χώρες της περιφέρειας τα πάνε καλύτερα με την προσδοκία των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης καθώς από την λιτότητα η πλάστιγγα άρχισε να γέρνει προς την πλευρά της αλληλεγγύης.
Φυσικά οι θριαμβολογίες για την επιτυχία των χωρών του ευρωπαϊκού νότου είναι ακόμη πρόωρες, αφού η πανδημία κατάφερε σκληρό πλήγμα στην ανάπτυξη, η ανεργία παραμένει σε υψηλά επίπεδα, όπως και τα επίπεδα χρέους – στην Ελλάδα άνω του 200% του ΑΕΠ, θυμίζει ο Economist σημειώνοντας ότι η πρόσφατη κακοκαιρία στη χώρα μας ανέδειξε τα προβλήματα του κρατικού μηχανισμού.
«Επί το παρόντος, ωστόσο, ο ευρωπαϊκός νότος απολαμβάνει την ηλιοφάνεια» καταλήγει ο Economist. «Οι μεταρρυθμίσεις» των χωρών της περιφέρειας «υποστηρίζουν τις απόψεις τους για το μέλλον της οικονομικής διακυβέρνησης της Ένωσης. Η επιχειρηματολογία κατά της βιαστικής επιστροφής των αυστηρών ορίων για τα ελλείμματα είναι ευκολότερη όταν η σταθερή αύξηση του ΑΕΠ κάνει το χρέος να φαίνεται διαχειρίσιμο. (Ούτε η Γερμανία φαίνεται πρόθυμη για μια αυστηρή επιστροφή στους παλιούς κανόνες)». Η σύγκλιση βορρά-νότου βελτιώνει το κλίμα κι ίσως αυτό να είναι και το σημαντικότερο, ανεξάρτητα από τη διάσταση απόψεων για το ποια πολιτική ώθησε τις χώρες του Νότου σε υψηλές πτήσεις.