Μια στις πέντε χορηγήσεις που δόθηκαν σε επιχειρήσεις το πρώτο εξάμηνο του 2025 υποστηρίχθηκαν από χρηματοδοτικά εργαλεία και περίπου 15% από δάνεια του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Ειδικότερα, για τις επιχειρήσεις μικρομεσαίου μεγέθους οι νέες χορηγήσεις που συνδέονται με χρηματοδοτικά εργαλεία ή με δάνεια του Μηχανισμού αποτελούσαν το 45%.
Η Τράπεζα της Ελλάδος στην Εκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας υπογραμμίζει τη σημαντική συμβολή στην παροχή επιχειρηματικών πιστώσεων που παρείχαν τα προγράμματα συγχρηματοδότησης και εγγυοδοσίας των αναπτυξιακών φορέων και τα τραπεζικά δάνεια που εντάσσονται στον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ενώ εξίσου σημαντική είναι επιτάχυνση απορρόφησης των πόρων του Μηχανισμού.
Τα στοιχεία
Συνολικά ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων (ΜΧΕ) από τις τράπεζες επιταχύνθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2025 (μέση τιμή 16,7% έναντι 7% το α’ 6μηνο του 2024) με τους συνολικούς όρους των δανείων να …χαλαρώνουν ως ένα βαθμό, όχι όμως και πιστοδοτικά κριτήρια των δανείων που «παρέμειναν κατά βάση αμετάβλητα». Η χρηματοδότηση των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων (ΜΧΕ) αποτελεί το 62% της συνολικής χρηματοδότησης (77,4 δις ευρώ).
Το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο νέων δανείων προς ΜΧΕ υποχώρησε κατά 108 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε σε 3,9% τον Αύγουστο του 2025, από 4,9% το Δεκέμβριο του 2024, παραμένοντας ωστόσο σε υψηλό επίπεδο. Αντίστοιχα, την εν λόγω περίοδο το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των υφιστάμενων δανείων προς ΜΧΕ μειώθηκε κατά 102 μονάδες βάσης σε 4,2%, από 5,2%.
Σε κάθε περίπτωση οι διαδοχικές μειώσεις των επιτοκίων της ΕΚΤ – σωρευτικά 200 μονάδες βάσης από τον Ιούνιο του 2024- περιόρισαν κόστος δανεισμού για ε επιχειρήσεις και νοικοκυριά στην ευρωζώνη. Και αυτός είναι ο λόγος που ελληνικές ΜΧΕ προχώρησαν και στην άντληση χρηματοδότησης με την έκθεση εταιρικών ομολόγων με χαμηλότερο κόστος. Συγκεκριμένα, την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2025 πραγματοποιήθηκαν εκδόσεις συνολικής αξίας 1,65 δισεκ. ευρώ και αναμένονται και άλλες εκδόσεις μέχρι το τέλος του έτους.
Ως προς τη μελλοντική πορεία και τις προοπτικές της χρηματοδότησης των ΜΧΕ, η αναμενόμενη άνοδος του ΑΕΠ το 2025 εκτιμάται ότι θα συμβάλει στη διατήρηση ικανοποιητικού ρυθμού αύξησης των τραπεζικών πιστώσεων προς τις ΜΧΕ. Θετική επίδραση στην πιστωτική επέκταση θα έχει το χαμηλότερο κόστος χρηματοδότησης μετά τη μετακύλιση των μειώσεων των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ στα τραπεζικά επιτόκια, σε συνδυασμό με τη βελτίωση των μεγεθών τραπεζών και τις ευνοϊκές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος (Σεπτέμβριος 2025), το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,2% το 2025, δηλαδή με ρυθμό σχεδόν διπλάσιο από το μέσο όρο των χωρών της ευρωζώνης, και ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε 3,1% το 2025.
Ιδιαίτερα σημαντική για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των επιχειρήσεων και την αντιμετώπιση ενδεχόμενων αναταράξεων στις αγορές κρίνεται η επιτάχυνση της απορρόφησης των πόρων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η υλοποίηση των προβλεπόμενων επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων αναμένεται να συμβάλει στη μείωση του επενδυτικού κενού, στην ενίσχυση του δυνητικού προϊόντος και της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας της οικονομίας..
Θετικά θα συμβάλλουν και νέες πρωτοβουλίες για τη δημιουργία σύγχρονων χρηματοδοτικών εργαλείων (π.χ. νέα προγράμματα με σκοπό την παροχή συγχρηματοδοτούμενων δανείων, εγγυήσεων, μικροπιστώσεων και συνεπενδύσεων στο πλαίσιο υλοποίησης του ΕΣΠΑ 2021-27, προγράμματα της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας κ.ά.).
Σε ότι αφορά προκλήσεις για τις επιχειρήσεις αυτές σχετίζονται κυρίως με την αβεβαιότητα που προκαλείται από την αναθεώρηση της εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ και τους εντεινόμενους γεωπολιτικούς κινδύνους. Η εν λόγω αβεβαιότητα τροφοδοτείται μεταξύ άλλων και από πιθανή διατάραξη στις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες, μείωση των εμπορικών ροών και των επενδύσεων, ενδεχόμενη αναζωπύρωση των πληθωριστικών πιέσεων και επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητα. Η ΤτΕ εκτιμά ότι οι πιθανές επιπτώσεις για την Ελλάδα θα είναι περιορισμένες και ηπιότερες συγκριτικά με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και θα υπάρξουν στο βαθμό που η επιβράδυνση του διεθνούς εμπορίου επηρεάσει βασικές ευρωπαϊκές και μειωθεί δευτερογενώς η ζήτηση για ελληνικά αγαθά και υπηρεσίες.
«Επιπλέον, η γενικότερη αβεβαιότητα στις αγορές μπορεί να περιορίσει τις ξένες άμεσες επενδύσεις, επηρεάζοντας αρνητικά το επενδυτικό κλίμα, οδηγώντας σε αναβολή των επιχειρηματικών αποφάσεων και περιορίζοντας τη δυναμική ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας».