Από τους περιορισμούς στα μεγέθη των τραπεζικών καταθέσεων μέχρι τα «stress tests» των ευρωπαϊκών τραπεζών, δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας Guardian ρίχνει μία συνολική ματιά στις επιπτώσεις και το γενικότερο αντίκτυπο της κατάστασης στην Κύπρο, επισημαίνοντας τα 8 πικρά «διδάγματα» που μπορεί κανείς να εξαγάγει από τις μέχρι τώρα εξελίξεις.
1 Οι κεφαλαιακοί έλεγχοι επέστρεψαν
Οι κεφαλαιακοί έλεγχοι ήρθαν για να μείνουν, καθώς οι Κύπριοι θα συνεχίσουν να βρίσκονται αντιμέτωποι με αυτούς για πολλά χρόνια.
Οι εν λόγω έλεγχοι αποτελούν ρήγμα στη βασική ευρωπαϊκή νομοθεσία, η οποία επιτρέπει την ελευθερία της εργασίας και της κίνησης του κεφαλαίου. Πράγματι, το άρθρο 63 των κανόνων εσωτερικής αγοράς της Ευρώπης ορίζει ξεκάθαρα την «απαγόρευση κάθε είδους περιορισμού στην κίνηση κεφαλαίων ανάμεσα σε κράτη-μέλη, όπως επίσης ανάμεσα σε κράτη-μέλη και τρίτες χώρες», εκτός και αν συντρέχουν λόγοι «δημόσιας ασφάλειας» (μία απαγόρευση η οποία δεν φαίνεται να ισχύει στην περίπτωση της Κύπρου).
Οι Κύπριοι πολιτικοί δηλώνουν ότι οι κεφαλαιακοί έλεγχοι δεν θα διαρκέσουν επί μακρόν, χωρίς παρ' όλα αυτά να δίνουν κάποια συγκεκριμένη προθεσμία.
2 Κάποια ευρώ είναι περισσότερο ισότιμα από κάποια άλλα
Απλά πράγματα: ένα ελεύθερα διακινήσιμο ευρώ στην Φραγκφούρτη αξίζει περισσότερο απ' ό,τι ένα περιορισμένο και ελεγχόμενο ευρώ στην Πάφο. Μέσω της επιβολής των κεφαλαιακών ελέγχων, η Κύπρος ουσιαστικά εγκαταλείπει μερικώς την ευρωζώνη.
3 Όλοι οι λογαριασμοί τραπεζών διατρέχουν υψηλό κίνδυνο
Κανείς δεν δείχνει διατεθειμένος να πάρει την ευθύνη για την πρώτη «πρόχειρη» επιχείρηση διάσωσης της Κύπρου («αρπαγή» τουλάχιστον του 6.7% από κάθε λογαριασμό με τη σιωπηρή έγκριση της Τρόικα).
Ακόμα και το τελευταίο σχέδιο, το οποίο αφήνει ανέγγιχτους όλους τους λογαριασμούς κάτω των 100.000 ευρώ θέτει ένα νέο πρότυπο για τις όποιες μελλοντικές επιχειρήσεις διάσωσης τραπεζών.
4 Μην τοποθετείς ποτέ παραπάνω από 85.000 ευρώ σε τραπεζικό λογαριασμό
Όσοι έχουν την τύχη να διαθέτουν ποσό που ανέρχεται στα 85.000 ευρώ, καλά θα κάνουν να το διαμοιράσουν σε διάφορους τραπεζικούς λογαριασμούς, αρκεί να προσέξουν οι τράπεζες πού θα επιλέξουν να μην αποτελούν μέρος κάποιας άλλης μεγαλύτερης.
5 Η απόκρυψη χρημάτων σε φορολογικούς παραδείσους μπορεί να μετατραπεί σε κόλαση
Η Γερμανίδα Καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ χαρακτήρισε ωμά το χρηματοπιστωτικό επιχειρηματικό μοντέλο της Κύπρου – στην οποία το μέγεθος των τραπεζών είναι οκτώ φορές μεγαλύτερο από το ΑΕΠ της χώρας – ως «νεκρό».
Αυτή η δήλωσή της θα πρέπει να εκληφθεί ως προειδοποίηση προς τους απανταχού πλούσιους φοροφυγάδες: εάν «παρκάρετε» τα χρήματά σας σε παράκτιους παραδείσους, διατρέχετε μεγάλο κίνδυνο να μπλεχτείτε σε πολύπλοκες διαδικασίες.
Η Κύπρος, βέβαια, δεν είναι ο μοναδικός τέτοιος με παραφουσκωμένο τραπεζικό τομέα.
6 Αρχίστε να σκέφτεστε το ενδεχόμενο να τοποθετήσετε το ρευστό σας σε μη συμβατικά ιδρύματα
Υπάρχουν και άλλοι εναλλακτικοί «τόποι», πέραν των παραδοσιακών τραπεζών, όπου μπορεί κανείς να έχει ασφαλή τα χρήματά του να κερδίζουν τόκους, τουλάχιστον στα χαρτιά.
Πρώτα απ' όλα, υπάρχουν τα ομόλογα υπέρ το άρτιο (premium bonds), λόγου χάρη της National Savings & Investments για τους Βρετανούς, τα οποία κεφαλαιακά προστατεύονται 100%.
Επίσης, οι αποταμιευτές μπορούν να τοποθετήσουν τα χρήματά τους στον ταχέως εξελισσόμενο «peer-to-peer» τομέα, δηλαδή σε εταιρείες οι οποίες αποκλείουν τις τράπεζες και συνδέουν τους αποταμιευτές απευθείας με τους δανειολήπτες. Τέτοιες εταιρείες είναι οι Zopa και Funding Circle, η οποία ειδικεύεται στο πεδίο του δανεισμού σε επιχειρήσεις.
7 Συστημικές τράπεζες (όπως η Τράπεζα Κύπρου και η Λαϊκή) είναι πολύ μεγάλες για να καταρρεύσουν
Υπό το φως των εξελίξεων που σηματοδοτούν τα υπέρογκα κουρέματα, θα πίστευε κανείς ότι το δόγμα «οι μεγάλες τράπεζες είναι πολύ μεγάλες για να καταλυθούν» έχει πάψει πλέον να ισχύει.
Στην πραγματικότητα, όμως, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα κάνει τα πάντα για να προστατεύσει εκείνες τις τράπεζες τις οποίες θεωρεί συστημικές, αφήνοντας τις υπόλοιπες στην τύχη τους.
8 Τα τραπεζικά «stress test» είναι ανοησίες
Τον Ιούλιο του 2011, στο αποκορύφωμα της κρίσης στην ευρωζώνη, η ετήσια έκθεση αξιολόγησης της European Banking Authority αποκάλυπτε τις έντονες ανησυχίες για μόλις οκτώ τράπεζες (πέντε ισπανικές, μία ελληνική και δύο αυστριακές), ενώ τρεις κυπριακές είχαν υποτίθεται περάσει από εξονυχιστικές εκτιμήσεις.
Εκείνο το διάστημα, ανώτερο στέλεχος της Τράπεζας Κύπρου είχε δηλώσει ότι τα αποτελέσματα των stress tests δικαιώνουν τις στρατηγικές επιλογές και κινήσεις της Τράπεζας, αντικατοπτρίζοντας την ισχυρή κεφαλαιακή βάση της ακόμη και κάτω από ακραίες και δύσκολες συνθήκες.
Βγάλτε εσείς τα συμπεράσματά σας.