Μ' αυτά και μ' αυτά θύμα της λαθροϋλοτομίας έπεσε και η απομείνασα ρίζα της ελιάς στη σκιά της οποίας θρυλείται πως φιλοσοφούσε ο Πλάτωνας με τους μαθητές του τον 5ο αιώνα π.Χ., εκεί στην Ιερά Οδό, κοντά στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, όπου σήμερα άρχουν οι τουρκομπαρόκ μπουζουκερί, οι άθλιες καντίνες και ένας σκουπιδότοπος που θέλει να αποκαλείται παζάρι.
Είναι περιττό να σημειωθεί πως αν η συγκεκριμένη ρίζα – ναι, αυτό το ανάξιο λόγου, άχρηστο κομμάτι ξύλου που αναπτύσσεται υπογείως και δεν διαφέρει από καμία άλλη ρίζα, κανενός άλλου δέντρου – βρισκόταν σε κάποια άλλη χώρα, όπου ακόμη και μία ρίζα μπορεί να αποτελεί αντικείμενο σεβασμού δίχως παραληρήματα εθνικοφροσύνης και υπερβολές παρελθοντολαγνείας, θα είχε περιφραχθεί, φροντιστεί και αποτελέσει αξιοθέατο έναντι κάποιων ευρώ για όλους όσοι από τα πέρατα του κόσμου και την ημεδαπή θα ήθελαν να δουν πού αρθρώθηκαν μερικά από τα πρώτα θεμελιακά ψελλίσματα του δυτικού λόγου από έναν τύπο λαού και έναν τύπο ανθρώπων που δεν έχουν τίποτα κοινό με τους σημερινούς Έλληνες.
Λέγεται πως ενδέχεται οι υπαίτιοι να είναι Ρομά, καθώς αυτοί συχνάζουν στο παζάρι-σκουπιδότοπο που λαμβάνει χώρα σε εκείνο το σημείο. Αυτό, όμως, λίγη σημασία έχει, διότι υπαίτια θα μπορούσε κάλλιστα να είναι οποιαδήποτε άλλη ομάδα πολιτογραφημένων Ελλήνων με παντελή άγνοια του αστεακού τοπίου στο οποίο ζουν, όπως συμβαίνει συνήθως.
Ανίδεοι, αδιάβαστοι, «χοντροκώληδες» και «συγκαμμένοι», όπως συνηθίζει να λέει γνωστός ραδιοφωνικός παραγωγός με αίσθηση του χιούμορ, κινούνται στο δημόσιο χώρο σαν να 'ναι τσιφλίκι τους, ροχαλιάζοντας τους δρόμους και μολύνοντας επιπλέον την ήδη βεβαρυμένη αισθητική του χώρου με τη θορυβώδη παρουσία τους.
Κάποιοι θα πουν ότι «για μια ελιά μιλάμε» και πως «υπάρχουν πολλά πολύ πιο σημαντικά προβλήματα» από τη ρίζα μιας ελιάς που κάποιοι θαυμάζουν λες και πρόκειται για τον ίδιο τον αρχαίο φιλόσοφο. Και έχουν δίκιο, αν δεν υπήρχε ωστόσο η εξής ένσταση:
Όπως δεν θα πετούσαν κάποιο οικογενειακό κειμήλιο, όχι γιατί εξακολουθεί να είναι χρήσιμο, αλλά επειδή είναι ένα εξωτερικό (άνευ σημασίας για τους άλλους) σημαίνον που τους συνδέει με μία προσωπική εσωτερική ιστορία, κάνοντάς τους μέρος μιας συλλογικής αφήγησης, έτσι και η συγκεκριμένη ρίζα αποτελούσε ένα σημείο ανάμεσα σε πολλά άλλα, τα οποία απαρτίζουν το συλλογικό αφηγηματικό δίκτυο του αστεακού χώρου που μας περιβάλλει.
Όπως δεν κόβεις από κάποιον πλατωνικό διάλογο έστω και μία σειρά δίχως να επηρεαστεί ολόκληρο το οικοδόμημα της αφήγησης, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο δεν αποκόπτεις ένα ψήγμα από τη συνολική αφήγηση του χώρου, δίχως να μεταβληθεί η συλλογική αφήγηση/συνείδησή του.
Συνείδηση... και μάλιστα συλλογική... Έννοια απολύτως ξένη για τον ελληνικό λαό, όπως και η έννοια «αστική κουλτούρα»: τις συνέπειες της τραγικής έλλειψης αυτών των δύο τις αντιμετωπίζουμε καθημερινά σε όλα τα επίπεδα της ιδιωτικής και δημόσιας ζωής.
Σε εκείνο το σημείο, πριν από δέκα χρόνια, ένας καθηγητής φιλοσοφίας από το Λος Άντζελες είχε έλθει με ομάδα φοιτητών του για να επισκεφτούν το χώρο που στεκόταν άλλοτε το περίφημο δέντρο. Το μάθημά του είχε το ιδιαίτερο αντικείμενο «χώρος και φιλοσοφία» και τους μιλούσε για το ρόλο των δέντρων και της φυσικής χωροταξίας στη διδασκαλία της αρχαίας φιλοσοφίας.
Ψιλά γράμματα θα πει κανείς. Ναι, ψιλά γράμματα για κάποιους, αλλά εντελώς χοντρά για κάποιους άλλους. Και αυτοί δεν είναι λίγοι. Άλλωστε οι τυπικά «πολλοί» ήταν πάντοτε το πρόβλημα σε αυτή τη χώρα, η νεώτερη ιστορία της οποίας έχει δείξει ότι ο γεωγραφικός χώρος που λέγεται «Ελλάδα» και ο «λαός» που την κατοικεί δεν κάνουν εδώ και αιώνες χωριό.
Πρόταση: ένας από τους δύο πρέπει να εκλείψει.
Ας καταστραφεί και το τελευταίο φυσικό ή πολιτισμικό σημαίνον να τελειώνουμε μια ώρα αρχύτερα ή ας συμπτυχθεί η πλειοψηφία του ελληνικού λαού σε ένα μικρό μέρος της ελληνικής επικράτειας, ως εκθεσιακό και ερευνητικό δείγμα υψηλής επικινδυνότητας για τους επιστήμονες του μέλλοντος.
Και προς αποφυγή κάθε παρεξήγησης, στο προαναφερθέν δείγμα περιλαμβάνονται και οι δήθεν αρχαιόπληκτοι εθνικόφρονες που έχουν μπερδέψει τις «π0uts@s με τις βούρτσες» και νομίζουν πως επειδή πετάνε που και που καμία βλαχοκαθαρευουσιάνικη φράση περί ελληνισμού και φυλετικής καθαρότητας, είναι φύλακες της παράδοσης σε απευθείας σύνδεση με το αρχαιοελληνικό πνεύμα...
Και φυσικά, τα παραπάνω ισχύουν ακόμη και στην περίπτωση που αποδειχθεί πως η ελιά δεν είναι η ελιά του Πλάτωνα, αλλά κάποιο μεταγενέστερο εμφύτευμα.
Το ζήτημα «ελιά του Πλάτωνα» δεν είναι παρά η αφορμή, ο μεγεθυντικός φακός που κάνει ορατό ένα ευρύτερο πρόβλημα ζωής και στάσης απέναντί της.