Ένα ιδιαίτερα πολύπλοκο και έμμεσο εκλογικό σύστημα που μένει ίδιο και απαράλλαχτο εδώ και 200 χρόνια. Με αυτό διεξάγονται σήμερα οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ για την ανάδειξη του 45ου προέδρου της χώρας.
Ειδικότερα, οι προεδρικές εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες διεξάγονται με έμμεση καθολική ψηφοφορία. Ουσιαστικά, οι πολίτες εκλέγουν μια μεγάλων ομάδα εκλεκτόρων, το λεγόμενο «Κολέγιο Εκλεκτόρων».
Το «Κολέγιο» αυτό δημιουργήθηκε με την 12η τροπολογία του Συντάγματος το 1804 και αποτελείται από 538 μέλη. Αυτά τα 538 άτομα θα εκλέξουν τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο. Νικητές των εκλογών, οι Δημοκρατικοί Μπαράκ Ομπάμα και Τζο Μπάιντεν ή οι Ρεπουμπλικάνοι Μιτ Ρόμνεϊ και Πολ Ράιαν, θα είναι αυτοί που θα κερδίσουν την απόλυτη πλειοψηφία των 270 ψήφων ανάμεσα στους εκλέκτορες.
Κάθε πολιτεία εκπροσωπείται από τους εκλέκτορες σε αριθμό ίσο με αυτόν των γερουσιαστών και των εκπροσώπων της στο Κογκρέσο. Η Περιφέρεια της Κολούμπια -Ουάσινγκτον- δεν έχει εκπρόσωπο με δικαίωμα ψήφου στο Κογκρέσο, αλλά αριθμεί τρεις εκλέκτορες.
Η πολιτεία με τον μεγαλύτερο πληθυσμό, η Καλιφόρνια έχει 55 μεγάλους εκλέκτορες. Ακολουθούν το Τέξας με 38 και η Φλόριντα με 29. Οι πιο αραιοκατοικημένες πολιτείες έχουν τουλάχιστον τρεις εκλέκτορες.
Σε περίπτωση ισοψηφίας, η νέα Βουλή των Αντιπροσώπων, που θα εκλεγεί την ίδια ημέρα με τις προεδρικές, θα επιλέξει τον μελλοντικό πρόεδρο - κάτι που συνέβη το 1800 και το 1824. Η Γερουσία σε αυτήν την περίπτωση εκλέγει τον αντιπρόεδρο.
Με το σύστημα αυτό, είναι πολύ πιθανόν ένας υποψήφιος να εκλεγεί πρόεδρος χωρίς να κερδίζει το μεγαλύτερο ποσοστό των ψήφων. Αυτό συνέβη το 2000, με τον Μπους, αλλά και σε τρεις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις.
Το ενδεχόμενο αυτό μπορεί να συμβεί διότι σχεδόν σε όλες τις πολιτείες το σύστημα είναι πλειοψηφικό, με εξαίρεση το Μέιν και τη Νεμπράσκα που εφαρμόζουν αναλογικό σύστημα. Δηλαδή, ο υποψήφιος που θα καταφέρει να κερδίσει ακόμα και με μια ψήφο διαφορά κερδίζει όλους τους εκλέκτορες της πολιτείας αυτής.
Οι δέκα κρίσιμες πολιτείες
Εξαιτίας του συστήματος αυτού, ο Ομπάμα και ο Ρόμνεϊ επικεντρώνουν τις προσπάθειές τους σε περίπου δέκα από τις πενήντα πολιτείες, όπως το Οχάιο, η Φλόριντα, η Αϊόβα και το Κολοράντο, που θεωρούνται πολιτείες κλειδιά και θα χαρίσουν τη νίκη στο ένα ή στο άλλο στρατόπεδο.
Οι εκλέκτορες συναντώνται στην πρωτεύουσα κάθε πολιτείας για να εκλέξουν τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο την πρώτη Δευτέρα μετά την δεύτερη Τετάρτη του Δεκεμβρίου, που αυτήν την χρονιά είναι η 17η Δεκεμβρίου. Ο 45ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών θα ορκιστεί στις 20 Ιανουαρίου.
Παραδόξως, τίποτε δεν υποχρεώνει του εκλέκτορες να σεβαστούν την ψήφο του αμερικανικού λαού. Γι' αυτό το λόγο, έχουν υποβληθεί περισσότερες από 700 προτάσεις για τροπολογίες που αλλάζουν ή καταργούν το Κολέγιο των Εκλεκτόρων και τάσσονται υπέρ του συστήματος άμεσης καθολικής ψηφορορίας, χωρίς καμιά τύχη, στο Κογκρέσο τα τελευταία 200 χρόνια.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)