Φαντάζεστε τον Σόλωνα να εξασφαλίζει την «κοινωνική συνοχή» στη σημερινή Ελλάδα, το Μαντείο των Δελφών να αποφασίζει για την τύχη της χώρας στην Ευρωζώνη και τον Πυθαγόρα να προσφέρει ... προοπτική στους απεγνωσμένους νεοέλληνες; Ένας καθηγητής της Οξφόρδης, πάντως, το φαντάζεται και ενοποιεί τις εποχές...
Πρόκειται για τον Armand D' Angour, λέκτορα στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, μελετητή της Αρχαίας Ελλάδας και συγγραφέα ενός σχετικού βιβλίου. Το σύγγραμμα έχει τίτλο: «Οι Έλληνες και το Νέο: η καινοτομία στην αρχαία ελληνική φαντασία και εμπειρία».
Προβληματισμένος αλλά και ... εμπνευσμένος από την οικονομική- κοινωνική κατάσταση στην χώρα μας, ο καθηγητής φαντάστηκε ποιοι αρχαίοι θα μπορούσαν να προσφέρουν καλές υπηρεσίες. Αν βεβαίως ζούσαν σήμερα ή εάν αναλάμβαναν κάποιες ... μετεμψυχώσεις τους.
Το BBC πρόβαλε τα πορίσματα της πρωτότυπης -αν μη τι άλλο- εργασίας του.
Ο καθηγητής ... καλεί στην εποχή μας εννέα επιφανείς προγόνους μας, αλλά και ένα θεσμό. Το Μαντείο των Δελφών.
Σόλων: Για τα δίκαια οικονομικά- κοινωνικά μέτρα του
Ο καθηγητής υπενθυμίζει ότι στις αρχές του 6ου π.Χ αιώνα οι πολίτες της Αθήνας αντιμετώπιζαν τεράστια προβλήματα, χρεών και κοινωνικών ανισοτήτων. Οι αγρότες ήταν έτοιμοι να πουληθούν σκλάβοι, επισημαίνει και προσθέτει ότι ο Σόλων έπραξε αυτά που έπρεπε να κάνει: Απάλλαξε τον κόσμο από τα χρέη, μείωσε την ιδιοκτησία επί της γης και καθόρισε οικονομικές υποχρεώσεις ανάλογες των πραγματικών δυνατοτήτων κάθε πολίτη.
«Κάπως έτσι άνοιξε και ο δρόμος προς τη δημοκρατία» υπογραμμίζει ο ελληνιστής λέκτορας, παρατηρώντας ότι συχνά τα «δημοφιλή, συμβιβαστικά» μέτρα είναι τα σωστά, αλλά και τα ικανά να οδηγήσουν σε σταθερότητα.
Μαντείο των Δελφών: Για να μας πει θα γίνει – επιτέλους- με το ευρώ
Ο καθηγητής θεωρεί το Μαντείο που ... ειδικευόταν στους διφορούμενους χρησμούς κατάλληλο να απαντήσει σε μια ερώτηση: «Πρέπει η Ελλάδα να εγκαταλείψει το ευρώ;». Εικάζει και την απάντηση: «Η Ελλάδα θα πρέπει να εγκαταλείψει το ευρώ, αν το ευρώ έχει εγκαταλείψει την Ελλάδα». Συμπέρασμα; Ό,τι επιθυμεί καθένας...
Χρήσιμα, επίσης, κατά την άποψη του καθηγητή, είναι δυο δελφικά παραγγέλματα: «Γνώθι σαυτόν» και «Μηδέν άγαν».
Πυθαγόρας: Για να μας θυμίζει ότι θα έλθουν καλύτερες μέρες
Ο καθηγητής «επιστρατεύει» τον Πυθαγόρα, ως ικανό να παράσχει ... ψυχολογική στήριξη. Ο Πυθαγόρας ο Σάμιος, φιλόσοφος και μαθηματικός, διακήρυττε πως οι αριθμοί ρυθμίζουν τα πάντα στο σύμπαν, καθώς και ότι τα κοσμικά γεγονότα επαναλαμβάνονται, κάνοντας κύκλο 10.800 ετών.
Έτσι, σύμφωνα με τον λέκτορα ένας Πυθαγόρας θα μπορούσε να παρηγορήσει τους σκληρά δοκιμαζόμενους νεοέλληνες, πείθοντάς τους ότι κάποτε τα πράγματα θα βελτιωθούν.
Δεν εικάζει πάντως ο καθηγητής πόσοι σύγχρονοι Έλληνες θα ένιωθαν ανακούφιση, εάν άκουγαν ότι κάποιοι απόγονοί τους θα ζήσουν καλύτερα, ή και πολύ καλύτερα, σε 10.800 χρόνια...
Οδυσσέας: Για να μας πει ότι υπάρχουν και χειρότερα
Διπλή η χρησιμότητα της επιστράτευσης του Οδυσσέα. Πρώτον: Θα θυμηθούν οι σύγχρονοι Έλληνες ότι τα βάσανα και οι περιπέτειες μπορεί να διαρκούν πολύ, αλλά πάντως κάποια στιγμή τελειώνουν. Δεύτερον: Θα κατανοήσουν ότι το θάρρος, η ευστροφία και οι καλές ιδέες μπορούν να εξασφαλίσουν αίσιο τέλος.
Σωκράτης: Για να αναζητάμε διαρκώς το σωστό
«Είναι μέγιστο αγαθό για τον άνθρωπο να μιλά κάθε μέρα για την αρετή και για τα άλλα για τα οποία με ακούτε να συζητάω εξετάζοντας τον εαυτό μου και τους άλλους. Γιατί η ζωή, χωρίς να τα εξετάζει κανείς αυτά, είναι ζωή που δεν αξίζει να τη ζει ο άνθρωπος».
Ο καθηγητής πιστεύει ότι αυτή η διαρκής αναζήτηση, στην οποία καλούσε ο Σωκράτης, είναι κάτι που χρειάζεται η σύγχρονη ελληνική κοινωνία.
Αριστοφάνης: Για το έργο του «Βάτραχοι»
Ο καθηγητής θεωρεί επίκαιρη, ιδανική για τις ημέρες μας και την Ελλάδα, την κωμωδία του Αριστοφάνη «Βάτραχοι», του 405 π.Χ. Κι αυτό διότι καταλήγει σε μία προτροπή: Επιλέξτε κατάλληλους ηγέτες, ειδάλλως θα σας ... μείνουν οι ακατάλληλοι.
Ηράκλειτος: Γιατί έχει μεγάλη σημασία το «τα πάντα ρει»
«Δεν μπορείς να μπεις δυο φορές στο ίδιο ποτάμι», τόνιζε ο Ηράκλειτος, κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα. Τα πράγματα αλλάζουν διαρκώς, κατά συνέπεια δεν μπορείς να κινείσαι με εφόδια του παρελθόντος. Κάτι νέο χρειάζεται. Ευρωομόλογα, ίσως;
Ιπποκράτης: Για να βρούμε – όσο μπορούμε- τη υγεία μας
Κρίσιμη παράμετρος η υγεία, της ψυχικής συμπεριλαμβανομένης. Σε περιόδους κρίσης «ανθούν» τα ψυχικά νοσήματα, αλλά πλήττονται και οι κοινωνικές υπηρεσίες παροχής υγείας. Έτσι, ο λέκτορας συμπεριλαμβάνει στο «προσκλητήριο» και τον Ιπποκράτη, τον πατέρα της ιατρικής.
Επισημαίνει ακόμη ο καθηγητής ότι η αρχαία ελληνική σκέψη περί υγείας επιβάλλει στους γιατρούς τη διαρκή «τίμια, εξαντλητική, εμπειρική παρατήρηση», ώστε να φαίνεται «τι αποδίδει και τι όχι». Μέθοδος η οποία ενδείκνυται και για την απόπειρα αντιμετώπισης των μεγάλων οικονομικών ασθενειών.
Κλεισθένης: Για να αρπάζουμε τις ευκαιρίες
Όταν τερματίστηκε η τυραννία του Πεισίστρατου, ο Κλεισθένης συγκρότησε ένα σύνταγμα δημοκρατικό. Ταχύτατα θέσπισε ένα σύστημα αιρετής κυβέρνησης, στην οποία όλοι οι πολίτες είχαν δικαίωμα ψήφου. Γιατί θυμάται ο λέκτορας τον Κλεισθένη; Επειδή πιστεύει ότι η σύγχρονη Ελλάδα χρειάζεται καλά αντανακλαστικά και αποφασιστικότητα, για να αξιοποιεί τις όποιες ευκαιρίες εμφανιστούν.
Αρχιμήδης: Για τη διδαχή του «Εύρηκα!»
Ο καθηγητής θυμάται τη ... θρυλική ανακάλυψη του Αρχιμήδη, επισημαίνοντας ότι αυτή έγινε την ώρα που εκείνος απολάμβανε το λουτρό του. Τι θέλει να μας πει ο λέκτωρ; Ότι η κρίση δεν αντιμετωπίζεται, εάν δεν σκεφτόμαστε συνεχώς, με την πεποίθηση ότι σε απλές στιγμές, απλά γεγονότα και απλά πράγματα ενδέχεται να κρύβονται δυνατότητες για πολλά και σημαντικά...