Η επιστροφή στην οικονομική κανονικότητα που προπαγανδίζει η κυβέρνηση μοιάζει με μαγική εικόνα. Και όλα δείχνουν ότι η επόμενη κυβέρνηση θα παραλάβει μια «καμμένη γη».
Η Ελλάδα, με ρυθμό ανάπτυξης κάτω από 2%, σε αντίθεση με όλες τις άλλες χώρες που βγήκαν από τα μνημόνια, έχει πολλά ακόμα χρόνια σκληρής δουλειάς και μεταρρυθμίσεων για να μπορέσει να κηρύξει το τέλος της κρίσης.
Μετά τους συγκρατημένους «πανηγυρισμούς» για την έξοδό μας στις αγορές -αν υποθέσουμε ότι τα μόλις 2,5 δισ. που αντλήσαμε, με υψηλό επιτόκιο, συνιστούν πραγματική έξοδο στις αγορές, γεγονός που αμφισβητείται- ήρθαν οι επισημάνσεις του «κόκκινου» επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, Φραγκίσκου Κουτεντάκη, για να ρίξουν μια βαριά σκιά στο οικονομικό success story της κυβέρνησης. Σε πείσμα των όσων δηλώνει ο πρωθυπουργός, η οικονομία δεν είναι το ατού της κυβέρνησης.
Το νιώθουν άλλωστε οι βαριά φορολογούμενοι πολίτες στο πετσί τους. Και όλα δείχνουν ότι η όποια κυβέρνηση προκύψει από τις εκλογές θα παραλάβει «καμένη γη».
Καμπανάκι από το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής
«Θέλω να μετριάσω τις προσδοκίες που ακούγονται», είπε ο κ. Κουτεντάκης. «Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις για την αποκατάσταση της ζημιάς 8 ετών. Θα πάρει καιρό. Η χώρα από εδώ και πέρα έχει βαριές δεσμεύσεις και βαριές κληρονομιές από την κρίση. Ο ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ κινείται σε καλή κατεύθυνση, πρόσθεσε, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είμαστε σε καλό σημείο. Θα περάσουν χρόνια ώστε να αποκατασταθεί σε αξιοπρεπές επίπεδο η ευημερία και το επαρκές εισόδημα στην χώρα».
Μάλιστα, ο πρώην συνεργάτης του Ευκλείδη Τσακαλώτου σημείωσε -μιλώντας σε επιτροπή της Βουλής- ότι θα είναι ένα αρνητικό μήνυμα για τις αγορές και τους επενδυτές μια εμπλοκή στο Eurogroup της 11ης Μαρτίου. Και λίγες ώρες μετά, η εμπλοκή ήρθε.
Βέτο της Κομισιόν στην εκταμίευση της δόσης
Αξιωματούχος της Ευρωζώνης εξηγούσε χθες το μεσημέρι στους Έλληνες ανταποκριτές στις Βρυξέλλες ότι η Ελλάδα δεν έχει υλοποιήσει ακόμα τα προαπαιτούμενα που προέβλεπε ο δεύτερος μεταμνημονιακος έλεγχος από τους θεσμούς, δεν έχει προχωρήσει η αλλαγή του νόμου Κατσέλη, και συνεπώς η εκταμίευσης της δόσης ύψους 1 δισ. ευρώ δεν είναι πιθανή. Το ζήτημα θα παραπεμφθεί στο Εurogroup του Απριλίου και βλέπουμε.
Την ίδια στιγμή οι προεκλογικές παροχές που ανακοινώνει η κυβέρνηση και οι προσλήψεις που σχεδιάζει προκαλούν εκνευρισμό στις Βρυξέλλες και ενόχληση στις αγορές. Το πάγωμα των μεταρρυθμίσεων σε συνδυασμό με μέτρα που στόχο έχουν την ανατροπή των δυσμενών για την κυβέρνηση δημοσκοπήσεων, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι αντοχές της οικονομίας, δίνουν την εντύπωση ότι η Ελλάδα επιστρέφει στις πολιτικές που την οδήγησαν στη χρεοκοπία.
Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του αξιωματούχου των Βρυξελλών για την αύξηση του κατώτατου μισθού: «Μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη για την καταπολέμηση της ανεργίας».
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής επεσήμανε την αβεβαιότητα του μέτρου. «Ενδεχομένως, με τη μείωση του αφορολόγητου ένα κομμάτι της αύξησης ή ακόμα και όλο το ποσό να χαθεί», είπε χθες στη Βουλή, αναδεικνύοντας την πολιτική σκοπιμότητα του μέτρου. Ενός μέτρου που ανακοίνωσε στο υπουργικό συμβούλιο ο ίδιος ο πρωθυπουργός, θέλοντας να δώσει στην κίνηση ένα συμβολικό χαρακτήρα επιστροφής στην κανονικότητα.
Η αλήθεια για την έξοδο στις αγορές
Αλλά και οι αναλύσεις των ειδικών για την έξοδο στις αγορές δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για πανηγυρισμούς. Η Ελλάδα, επισημαίνουν, άντλησε ένα σχετικά μικρό ποσό. Μόλις 2,5 δισ. ευρώ.
Κάτω από 2 δισ. δεν θα είχε ούτε καν συμβολική αξία. Και πήραμε λίγα χρήματα, όχι γιατί δεν χρειαζόμαστε περισσότερα, αλλά γιατί σε μια τέτοια περίπτωση δεν θα υπήρχαν μακροπρόθεσμοι επενδυτές, αλλά hedge funds, τα οποία πωλούν εύκολα, προκαλώντας άνοδο των αποδόσεων. Όπως συνέβη με την προηγούμενη έκδοση τον Φεβρουάριο.
Δεν δανειστήκαμε απλώς λίγα, αλλά και ακριβά. Δυο φορές και πλέον από την Πορτογαλία. Με 1,28 % δανείζεται η Πορτογαλία, με 3,9% η Ελλάδα (και με 0,8% η Ιρλανδία). Με δυο λόγια, έχουμε ακόμα δρόμο πολύ.
Ο παράγοντας Μητσοτάκης
Παραδόξως όμως, η προεκλογική περίοδος που διανύουμε είναι διπλής όψεως. Μπορεί οι προεκλογικού χαρακτήρα παροχές της κυβέρνησης να στέλνουν το λάθος μήνυμα στο εξωτερικό, όμως η επικείμενη πολιτική αλλαγή επιτρέπει στους επενδυτές να δείχνουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη απ' ό,τι στο παρελθόν.
Η δήλωση του πρώην προέδρου της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών ήταν χαρακτηριστική. Μπορεί η Ελλάδα να έχασε και πάλι το τρένο της ανάπτυξης, τα δυο τελευταία χρόνια που η ευρωπαϊκή οικονομία κατέγραφε πολύ υψηλούς ρυθμούς μεγέθυνσης, αλλά τώρα υπάρχει πολύ μεγαλύτερη εμπιστοσύνη. Αφενός γιατί η κυβέρνηση άλλαξε πολιτική, αφετέρου, όπως είπε, «γιατί οι αγορές περιμένουν να κερδίσει τις εκλογές ο Κυριάκος Μητσοτάκης».