Η Βέρα Κρούσκα δεν παίζει συχνά στο θέατρο. Διατηρεί την πολυτέλεια των επιλογών της. Οπως διατηρεί και την πολυτέλεια των απόψεών της, για όλα: Για την Ελλη Λαμπέτη που την ένοιωθε, σχεδόν, σαν μάνα της. Για τον μοναδικό φίλο της από το θέατρο, τον Σταμάτη Φασουλή. Για τον Αλέξη Τσίπρα που δεν ψήφισε. Για την ιδεολογία της αριστεράς. Για την οικογένεια και τα παιδιά που δεν έκανε. Για την σεξουαλική παρενόχληση που καταγγέλεται κατόπιν εορτής. Για τον θεατρικό χώρο που απαξιώνει τους ανθρώπους του όταν μεγαλώνουν.
Το όμορφο κορίτσι είναι σήμερα μια ώριμη γοητευτική γυναίκα που επιστρέφει στη σκηνή του θεάτρου Αλκμήνη με μονόπρακτα του Τενεσί Ουίλιαμς και συνεχίζει να λέει τα πράγματα με το όνομά τους.
- Κυρία Κρούσκα, δεν παίζετε συχνά στο θέατρο. Τι σας κάνει να πείτε «ναι» σε μια παράσταση;
«Το έργο, ο ρόλος και οι συνεργάτες. Στην προκειμένη περίπτωση με τα μονόπρακτα του Τενεσί Ουίλιαμς, τα πράγματα πήγαν αντίστροφα: Με την Κερασία Σαμαρά είμαστε φίλες πολλά χρόνια, παρακολουθώ την δουλειά της και την εκτιμώ αφάνταστα. Αυτό λοιπόν ήταν το πρώτο. Θέλαμε πάντα να κάνουμε κάτι μαζί. Κι αυτά τα μονόπρακτα στάθηκαν η αφορμή. Αλλη μια φορά έχω παίξει έργο του Ουίλιαμς, το “Τριαντάφυλλο στο στήθος”».
- Το αποφεύγετε το σανίδι;
«Το θέατρο δεν είναι απλώς μια δουλειά για μένα. Είναι και φυγή. Φεύγω από την καθημερινότητα, από τα προβλήματα που όλοι αντιμετωπίζουμε και ζω ένα όνειρο μέσα στο θέατρο. Το αγαπώ πάρα πολύ. Εχω περιορίσει πάρα πολλά χρόνια τις ανάγκες που μπορεί να έχει μια γυναίκα, ή καλύτερα το έξτρα, αυτό που θα ήθελα, και βαδίζω με κριτήριο να μου αρέσει αυτό που θα κάνω. Δεν θέλω να το υπηρετώ απλώς, θέλω να με υπηρετεί και αυτό».
- Πράγμα που σημαίνει ότι έχετε μια γεμάτη ζωή…
«Ο ελεύθερος χρόνος είναι πάντα γεμάτος. Κάνω πάρα πολλά πράγματα ξεκινώντας από το να επιδιορθώσω κάτι. Πιάνουν τα χέρια μου, κι αυτό το χρησιμοποιώ και στη δουλειά. Είμαι της λεπτομέρειας, της ανάλυσης. Θέλω να διασπώ τα πάντα και να τα επανασυνθέτω. Επίσης μου αρέσει να κάνω ταξίδια, στο εξωτερικό αλλά και στο εσωτερικό. Βλέπω πολύ σινεμά και κάποιες παραστάσεις».
- Και δεν έχετε απωθημένα;
«Δεν έχω κανένα απωθημένο. Εχω επιβεβαιωθεί. Και νομίζω ότι αυτό είναι κάτι που ξεκινά από τον ίδιο τον άνθρωπο. Ετσι είμαι εγώ. Την “τύχη” που είχα την είχα γιατί ήμουν πάντα ελεύθερος σκοπευτής και με επέλεγαν. Αυτή η επιλογή είναι μεγάλη νίκη κι ας είναι δύσκολο. Ούτε δικό μου θέατρο είχα ποτέ ούτε πρότεινα πράγματα. Οι προτάσεις έρχονταν και επέλεγα».
- Μεγάλη πολυτέλεια αυτό που λέτε...
«Ημουν πολύ σκληρή με τον εαυτό μου και ήθελα να κάνω πράγματα που μου άρεσαν. Ηθελα να κάνω μια πορεία, αυτή που έχω κάνει, για την οποία έχω καταβάλει πολύ τον οβολό μου. Εχω κρατήσει τον εαυτό μου, πολύ σκληρά, έξω από τον χώρο, έξω από τα οικονομικά».
- Από μικρή θέλατε να γίνετε ηθοποιός…
«Ναι. Δεν ξέρω πως έγινε. Ηθελα να πηγαίνω σινεμά και με πήγαινε ο πατέρας μου -η μητέρα μου δεν ερχόταν, ήταν του σπιτιού. Πηγαίναμε κάθε Κυριακή. Εκείνος επέλεγε πολεμικά έργα, κι εγώ τον παρακαλούσα να καθίσουμε και μετά για να δούμε και την δεύτερη προβολή, που ήταν άλλη ταινία. Οταν γύριζα σπίτι έπαιζα στο δωμάτιό μου κάποια σκηνή από αυτές που είχα δει. Φανταζόμουν. Είχα μεγάλη φαντασία».
- Ξεκινήσατε ως ειδικό ταλέντο;
«Ναι, βιαζόμουν να πάω στο θέατρο. Πήγα και έδωσα εξετάσεις, έτσι.. Δεν πίστευα ότι θα με περάσουν. Δεν είχα τελειώσει ακόμα το σχολείο».
- Η γνωριμία και η φιλία σας με την Ελλη Λαμπέτη υπήρξε καθοριστική για την πορεία σας;
«Κοιτάξτε. Η γραμμή του προβάλλομαι από το προβάλλω είναι λεπτή. Δεν θέλω να μιλήσω για έναν άνθρωπο που αγαπάω όσο αγαπάω την μητέρα μου σχεδόν. Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι με την Λαμπέτη με άγγιξε το χέρι της τύχης. Αυτό. Τίποτε άλλο».
- Πόσο έχει αλλάξει το θέατρο;
«Πιστεύω ότι γίνονται εξαιρετικές παραστάσεις με εξαιρετικούς ηθοποιούς, που πάνε πέρα από αυτό που έχουν σπουδάσει. Οχι όλοι βέβαια. Είναι ένας τόσο γοητευτικός χώρος που πολλοί θέλουν να μπουν. Εχουμε βέβαια μια πληθώρα, άρα και πολλές παραστάσεις που δεν αξίζουν».
- Θα λέγατε ότι παλιότερα ήταν καλύτερα;
«Πιστεύω ότι το θέατρο έχει αλλάξει όπως έχει αλλάξει και η ζωή γύρω μας. Δεν υπάρχει φλερτ, δεν υπάρχει εμπιστοσύνη. Αυτό δεν είναι χαρακτηριστικό μόνον στο θέατρο αλλά συμβαίνει παντού. Γι΄αυτό και λέμε ίσως να ήταν καλύτερα πριν. Εγώ δεν αγαπώ την παρελθοντολογία. Κι όσα ήταν υπέροχα στο παρελθόν στον χώρο μας ήταν γιατί είχαν να κάνουν με τις σχέσεις των ανθρώπων. Σήμερα έχουν γίνει απροκάλυπτα ψεύτικες, ο καθένας κυνηγάει να κάνει κάτι για την πάρτη του. Τα ξέρουμε τα ζούμε».
- Ενα νέο, όμορφο κορίτσι, τα βρίσκει όλα πιο εύκολα;
«Στην δική μου δεκαετία, ήταν πιο δύσκολο να σε δεχτούν σαν ηθοποιό. Σου έβαζαν μια στάμπα. Είσαι και όμορφη και ψηλή και ξανθιά. Αυτά που μπορεί να είναι ατού στο χέρι μιας κοπέλας, για μένα ήταν πολύ δύσκολο. Επρεπε να καταβάλω μεγαλύτερες προσπάθειες, να πω περισσότερα όχι, να απαρνηθώ πολύ περισσότερο χρήμα. Η διαχρονικότητα δεν κερδίζεται εύκολα. Θέλει υπομονή, κι εγώ ήμουν οπλισμένη με υπομονή, επιμονή σ΄αυτό που ήθελα και θυσία»
- Τι θυσιάσατε;
«Θυσίασα της ευκολίες και την ασφάλεια. Πήγαινα με ανοιχτά τα χέρια να με χτυπήσει ο αέρας, χωρίς να ξέρω τι πρόκεται να γίνει. Η πορεία μου έγινε χρόνο με τον χρόνο. Από όλα όσα έκανα, έμαθα. Ολα τα αγάπησα. Ακόμα κι αν κάτι ήταν αποτυχία, εγώ έμαθα. Δεν είχα τριβές στις σχέχεις μου μέσα στο θέατρο _με μία εξαίρεση ίσως, την οποία και έχω βάλει στην άκρη».
- Κάνατε φίλους;
«Δεν έχω πολλές σχέσεις μέσα στο θέατρο. Λίγες και καλές. Γιατί θέλω να κοιτάζω τον άλλον στα μάτια, όχι να βρίσκομαι απλώς μαζί του. Θέλω να υπάρχουμε. Δεν είμαι άλλωστε και του πολύ έξω. Μόνον σε παραστάσεις θα με δει κάποιος, πουθενά αλλού. Από τις παρέες στο θέατρο έχω κρατήσει μόνον έναν, τον Σταμάτη Φασουλή».
- Παντρευτήκατε τον Κώστα Αρζόγλου. Ηταν μια εποχή που ζούσατε στο ρυθμό του θεάτρου και μόνο;
«Ναι τότε έτσι ήταν. Αλλά μετά όχι. Με τα χρόνια μου άρεσε όλο και πιο πολύ η κλειστή παρέα, το έξω λίγο το βαριόμουν. Οταν είσαι νέος αντιμετωπίζεις αλλιώς τα πράγματα κι έχεις κι άλλες αντοχές. Δεν μου αρέσει να ξενυχτάω, είναι θέμα χαρακτήρα. Ούτε πίνω, ποτέ δεν έπινα. Κάποτε κάπνιζα. Πειθαρχία; Δεν ξέρω. Εμένα μου αρέσει να ξυπνάω πρωί, να βλέπω τον ήλιο να βγαίνει, να έχω όλο τον χρόνο μπροστά μου».
- Μου δίνετε την αίσθηση ότι τα κάνετε όλα μόνη σας. Και στις προσωπικές σας σχέσεις έτσι είστε;
«Πάντα. Είμαι άνθρωπος των σχέσεων, της συντροφιάς, αλλά είμαι και αυτάρκης, πολύ αυτάρκης. Κάποτε ένας σύντροφός μου μου είπε “άσε με να κάνω κάτι, μην με ευνουχίζεις”. Μα δεν ήταν αυτή η πρόθεσή μου. Απλώς είναι ο χαρακτήρας μου. Κάνω ό,τι μπορώ...».
- Ετσι όμως κινδυνεύει να καταλήξει κανείς μόνος...
«Είναι επιλογή το να είσαι μόνος σου. Γιατί μπορείς να κάνεις πολλές υποχωρήσεις, να διαλέξεις. Το να ζεις μόνος σου είναι πολύ σκληρό και πολύ δυνατό. Οχι, δεν είναι γοητευτικό. Η αυτάρκεια υπάρχει ούτως ή άλλως, και δεν με γοητεύει. Αυτό που δεν μπορώ είναι να ζήσω χωρίς φίλους, κι ας είναι μετρημένοι στα πέντε δάχτυλά μου. Αυτούς τους έχω ανάγκη».
- Και όχι οικογένεια και παιδιά;
«Αγαπώ πάρα πολύ τα παιδιά και πιστεύω στην οικογένεια, αλλά δεν νομίζω ότι εγώ θα έκανα οικογένεια. Είναι ένας άλλος δρόμος, μια άλλη ζωή».
- Ζήσατε μεγάλους έρωτες, μοιραίους;
«Μοιραίους δεν ξέρω… Εχω ζήσει δύο-τρεις σημαντικές σχέσεις, που μου άφησαν και καλή γεύση. Δεν είμαι των εντάσεων, καθόλου. Με κουράζει όλο αυτό».
- Τι σας φοβίζει σήμερα;
«Η παρακμή. Δεν με φοβίζει απλώς, με θλίβει. Την εντοπίζω παντού. Στην πολιτική κατ΄αρχάς. Μου δημιουργεί τεράστια ανασφάλεια. Δεν είναι αυτό που ζούμε εμείς μόνο, αλλά κι αυτό που θα ζήσουν οι μελλοντικοί. Σε τι θα ζήσουν;
»Δεν μπορώ το απροκάλυπτο ψέμα. Σου λένε ψέματα στο πρόσωπό σου και επιμένουν ότι είναι αλήθεια. Με εξοργίζει, με πονάει, με κάνει να θυμώνω πολύ και να μιλάω άσχημα, που δεν μου φαίνεται, αλλά μιλάω άσχημα. Θα κάνω οτιδήποτε όταν χρειαστεί».
- Αυτή την παρακμή που λέτε την είχατε δει να έρχεται;
«Εγώ νομίζω ότι τίποτα δεν χάνεται στα καλά καθούμενα. Νομίζω τμηματικά και καθημερινά, όλο αυτό το ζούμε εδώ και πολλά χρόνια. Από την δεκεατία του ΄90 το ζήσαμε αρκετά, και μετά το 2000. Ηταν μπροστά μας αλλά δεν είδαμε το μέγεθος. Δυστυχώς. Ακόμα και άνθρωποι που πίστευαν, όπως εγώ, συνειδητοποίησαν ότι 4-5 άνθρωποι τα καταφέρνουν σ΄όλο τον κόσμο. Μόνο αυτοί φτιάχνουν τον κόσμο. Ολα τα άλλα… Είναι αισχρό, είναι φοβερό, είναι αλήθεια κι είναι απογοητευτικό. Ωσόσο πιστεύω, δεν γίνεται να μην πιστεύεις, και θέλω να πιστεύω. Υποστηρίζω και θα υποστηρίξω. Αλλά πονάει η πληγή και το τίμημα που πρέπει να πληρώσεις. Αλλά φταίμε κι εμείς: Δύο χέρια χρειάζονται για να χτυπήσεις παλαμάκια, άλλο αν το ένα χέρι είναι από εδώ και το άλλο από εκεί, κι έρχεται μετά από μεγάλο κύκλο».
- Είχατε προσδοκίες από την αριστερά;
«Ειλικρινά, δεν τον ψήφισα…. Αυτή είναι η απάντησή μου».
- Λόγω προσώπου ή ιδεολογίας δεν ψηφίσατε τον Αλέξη Τσίπρα;
«Η ιδέα είναι μεγάλη, είναι σπουδαία. Η αριστερά, ο κομμουνισμός. Οι άνθρωποι δεν μπορούμε να τα στηρίξουμε αυτά, εμείς το καταστρέφουμε».
- Πιστεύετε ότι πολιτεύονται άνθρωποι που δεν αξίζουν;
«Αλίμονο… Δεν είμαστε μόνον εμείς, που σκεφτόμαστε και λίγο. Υπάρχει ένας κόσμος που σκέφτεται μόνο πως θα τα βγάλει πέρα στη ζωή του. Κι αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό. Εχουμε φτάσει να βλέπουμε φιγούρες της Πάνια μέσα στο Κοινοβούλιο… Τι άλλο να πώ;
»Δεν είναι όμως όλοι το ίδιο. Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι στον χώρο που τους εκτιμώ και τους υποστηρίζω. Δεν θέλω να πω ονόματα, γιατί δεν θέλω να φανεί ότι κάνω προπαγάνδα».
- Ποια είναι η άποψή σας για το θέμα της σεξουαλικής παρενόχλησης;
«Πάντα υπήρχε, αλλά το ζήτημα είναι πότε το θυμάσαι για να το καταθέσεις. Είναι καλό να γνωρίζει κάποιος τι πραγματικά συμβαίνει αλλά γίνονται και υπερβολές. Εχεις παρενοχληθεί, έχεις ενδώσει και λες ότι το έκανες για την δουλειά σου… Γιατί εγώ δεν το έκανα για την δουλειά μου; Φυσικά και ξέρω πως είναι. Δεν ήμουν βέβαια στο Χόλυγουντ ούτε το έχω βιώσει προσωπικά. Αλλά το άκουγα να συμβαίνει περισσότερο στις γραμματείς στα γραφεία…
»Πιστεύω ότι κάθε γυναίκα θα έπρεπε να το καταγγείλει την ώρα που συμβαίνει και να μην ενδώσει. Οταν ενδίδεις και εξακολουθείς κι έχεις κερδίσει και κάτι από όλο αυτό, τι νόημα έχει να το καταγείλεις.
»Καλώς βγήκε στον αέρα, αλλά πιστεύω ότι έχουν γίνει υπερβολικά πράγματα και από τις δύο πλευρές. Δεν νομίζω ότι έτσι θα έρθει η ισορροπία».
- Διανύουμε μια εποχή ακρότητας;
«Ναι, αλλά επιμένω ότι αυτό που με ενοχλεί περισσότερο από όλα είναι ότι ο άλλος προσπαθεί να με κοροϊδέψει μπροστά στα μάτια μου, να σου λέει ότι το άσπρο είναι μαύρο. Αυτό με εξοργίζει. Αλλά δεν ξέρω τι μπορεί να κάνει κανείς γι΄αυτό. Εγώ εξαφανίζομαι, κλείνομαι σπίτι μου, διαβάζω, βλέπω ταινίες, βλέπω τους φίλους μου.
»Ποιον να βοηθήσω; Ο καθένας ας βοηθήσει τον εαυτό του. Είναι πρόβλημα χωρίς λύση. Αμα δεν υπάρχει τσίπα τι λύση να υπάρχει;».
- Και που καταλήγετε;
«Είναι η εποχή που πρέπει να λάβει ο καθένας τα μέτρα του, να αναλάβει τις ευθύνες του, να αποφασίσει τι θέλει να κάνει και πως μπορεί να προστατευθεί. Δεν νομίζω ότι μπορεί να ακολουθήσει τον τσοπάνη…».
- Μια ωραία γυναίκα μεγαλώνει πιο δύσκολα;
«Το θέμα είναι αν θέλεις αν αποδεχτείς το μεγάλωμά σου. Ο,τι επεμβάσεις και να κάνεις, στην ουσία αυτό που γράφει στο πρόσωπό σου είναι η ηρεμία της ψυχής σου και εσύ η ίδια. Αν δηλαδή αλλάξεις το πρόσωπο, δεν είσαι εσύ. Μεγαλώνοντας καθρεφτίζεται η ψυχή σου.
»Είναι δύσκολο όμως με την έννοια ότι, και λόγω του χώρου, μετά από μια ηλικία λένε ότι γέρασες και σε απαξιώνουν. Δεν σου λένε “μπράβο” ότι τα κατάφερες. Η Στριπ έχει πει ότι έχω το προνόμιο να μεγαλώνω. Το ασπάζομαι πέρα για πέρα αυτό που έχει πει αυτή η σπουδαία γυναίκα. Ετσι είναι. Κι εγώ έτσι πορεύομαι».
- Τι όνειρα κάνετε;
«Παίζοντας αυτόν τον καιρό τις ηρωίδες του Τενεσί Ουίλιαμς, που είναι και κάποιας ηλικίας και ονειροπαρμένες και ονειροπόλες, ονειρεύομαι μέσα από αυτές. Αυτό που θέλω είναι να έχω υγεία και την ευκαιρία να δουλεύω σε καλά πράγματα. Δεν είναι εύκολο αλλά προς το παρόν τα καταφέρνω».
Η Βέρα Κρούσκα παίζει στην παράσταση «Το πορτραίτο μιας Μαντόνα» του Τενεσί Ουίλιαμς σε σκηνοθεσία Κερασίας Σαμαρά στο θέατρο Αλκμήνη. Παίζουν επίσης Κερασία Σαμαρά & Ζαχαρίας Ρόχας. Κάθε Σάββατο στις 21.00 & κάθε Κυριακή στις 18.15. Διάρκεια 85’.
Φωτογραφίες: Πάνος Μάλλιαρης