Πριν από 50 χρόνια, η βιολόγος και ειδική στις καμηλοπαρδάλεις Αν Ίνις Νταγκ είχε μια θεωρία: τα διακριτικά γεωμετρικά σχήματα στο σώμα της καμηλοπάρδαλης δεν ήταν τυχαία αλλά ένα κληρονομικό μοτίβο που πέρασε από τους γονείς στους απογόνους.
Αλλά το ασυνήθιστο σχέδιο του τριχώματος μιας καμηλοπάρδαλης – ένα σχέδιο που θυμίζει την ξεραμένη γη, με λεπτές γραμμές να τρέχουν ανάμεσα σε καστανές κηλίδες – είναι κάτι δύσκολο για να μελετηθεί. Η μέτρηση και η ποσοτικοποίηση των ελάχιστων διαφορών στο τρίχωμα των καμηλοπαρδάλων αποδείχθηκε πρόκληση και χωρίς μετρήσεις, δεν υπάρχουν δεδομένα.
Τώρα όμως, μισό αιώνα μετά το πρωτοποριακό έργο της Νταγκ, οι ερευνητές επικύρωσαν τη θεωρία της με την βοήθεια της ψηφιακής φωτογραφίας και του λογισμικού αναγνώρισης σχεδίων. Μια ερευνητική ομάδα του κρατικού πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια διαπίστωσε πως το μοτίβο στο τρίχωμα μιας καμηλοπάρδαλης είναι εν μέρει κληρονομικό από την μητέρα της και πως ορισμένα μοτίβα μπορεί να βελτιώσουν την πιθανότητα επιβίωσης από την παιδική θνησιμότητα.
Από το 2012 έως το 2016, η ομάδα τεκμηρίωσε 31 ζευγάρια μητέρων- μικρών καμηλοπαρδάλεων στις σαβάνες της βόρειας Τανζανίας, όπως αναλύεται σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PeerJ. Όταν αναλύθηκαν φωτογραφίες από το τρίχωμα των ζευγαριών, το λογισμικό απεικόνισης βρήκε σημαντικά περισσότερες οπτικές ομοιότητες στα μοτίβα σχεδίων των συγγενών καμηλοπαρδάλεων.
Εάν τα μοτίβα σχεδίων είναι ένα κληρονομικό χαρακτηριστικό, οι ερευνητές αναρωτήθηκαν, ποιο πλεονέκτημα μπορούν να εξυπηρετούν ορισμένα πρότυπα. Για να απαντήσουν σε αυτό, η ομάδα εξέτασε τα ποσοστά επιβίωσης 258 καμηλοπαρδάλεων σε άγρια κατάσταση μεταξύ της γέννησης και της ηλικίας των 4 μηνών. Και προέκυψε μια ξεκάθαρη τάση: τα ζώα με μεγαλύτερα και ακανόνιστα στίγματα είχαν 7,5% περισσότερες πιθανότητες από τα άλλα να επιβιώσουν τους πρώτους τέσσερις μήνες ζωής.
Δεδομένου ότι τα αρπακτικά ζώα είναι η κύρια αιτία θανάτου των μικρών της καμηλοπάρδαλης Μασάι, είναι πιθανό πως το μοτίβο παίζει ρόλο στο καμουφλάζ.
«Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους οι καμηλοπαρδάλεις έχουν στίγματα» λέει ο Ντέρεκ Λι, καθηγητής ερευνών στο Penn State και κύριος συγγραφέας της μελέτης. «Ενθουσιαστήκαμε από την επικύρωση της 50χρονης θεωρίας της Δρ. Αν Νταγκ πως τα μικρά κληρονομούν μερικά από τα χαρακτηριστικά τους γνωρίσματα από τις μητέρες τους. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η επιστήμη, δημιουργώντας στοιχεία με τη πάροδο του χρόνου. Απλώς μας πήρε πολύ καιρό για να τεκμηριώσουμε την σκέψη της Δρ. Νταγκ».
Το καμουφλάζ είναι η μία από τις διάφορες πιθανές θεωρίες που έχουν σκεφτεί οι βιολόγοι σχετικά με το γιατί οι καμηλοπαρδάλεις έχουν αυτή την εμφάνιση: Οι κηλίδες θα μπορούσα επίσης να βοηθήσουν στην προσέλκυση συντρόφων, να ρυθμίζουν την θερμοκρασία σώματος των ζώων ή να είναι απλά ένας τρόπος για να αναγνωρίζουν το ένα το άλλο. Οι κηλίδες μπορεί να παίζουν επίσης έναν κεντρικό ρόλο στο πώς οι αγέλες συναντώνται.
«Στις αγέλες όλες οι καμηλοπαρδάλεις είναι συγγενείς και φίλοι, που φαίνεται να αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλον από αρκετά μεγάλη απόσταση» λέει ο Φρεντ Μπέρκοβιτς, εκτελεστικός διευθυντής της ομάδας υπεράσπισης «Save the Giraffes» και βοηθός καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Κιότο. Αν οι κηλίδες δείχνουν κάτι σχετικό με την γενετική γενεά, λέει ο Μπέρκοβιτς, αυτό σημαίνει ότι τα σχέδια στο τρίχωμά τους θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι ένας τρόπος για να «μεταδώσει πληροφορίες σε άλλες καμηλοπαρδάλεις όχι μόνο για το ποιο είναι το ζώο, αλλά και για την προέλευσή του».
Φωτογραφίες: AP