Η εξωστρέφεια και η έμφαση στην υγιή επιχειρηματικότητα μπορεί να θωρακίσει μια οικονομία -και μια κοινωνία- απέναντι σε κάθε κρίση.
Αυτό το συμπέρασμα προκύπτει από μελέτη του οργανισμού έρευνας και ανάλυσης «διαΝΕΟσις» με τίτλο: «Πώς η Εξωστρέφεια Έσωσε Την Πορτογαλία».
Όπως σημειώνεται, η Πορτογαλία, όπως και η Ελλάδα, ήταν μία από τις χώρες που έπληξε η κρίση της ευρωζώνης. Το 2011 υπέγραψε Μνημόνιο, από το οποίο έχει πλέον εξέλθει.
Σήμερα και ενώ η πορτογαλική οικονομία συνεχίζει να αναπτύσσεται, όλοι μιλούν για τον καταλυτικό ρόλο που έπαιξε στην έξοδο από την κρίση η αύξηση των εξαγωγών, ως ποσοστό του ΑΕΠ, κατά περισσότερο από 10% την περίοδο 2008 - 2016.
Το εξαγωγικό θαύμα
Η «διαΝΕΟσις» παρουσιάζει στοιχεία για μια σειρά από κλάδους με εξαγωγικό προσανατολισμό (κρασί, φελλοί, ελαιόλαδο, ρούχα, τρόφιμα, κ.ά.) καθώς και μαρτυρίες ανθρώπων που συνέβαλαν στο «εξαγωγικό θαύμα» που έδωσε ώθηση στην οικονομία.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι Πορτογάλοι εξασφάλισαν συναίνεση στο πολιτικό σύστημα για την ανάγκη υλοποίησης μεταρρυθμίσεων, αξιοποίησαν αποτελεσματικά τα χρήματα από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ, απλοποίησαν τις διαδικασίες και τις δομές του δημοσίου, εξαλείφοντας τη γραφειοκρατία, διαφοροποίησαν τα προϊόντα τους από τα αντίστοιχα αγορών που δεν μπορούσαν να ανταγωνιστούν λόγω χαμηλού κόστους παραγωγής (π.χ. Κίνα), επενδύοντας στην ποιότητα και στο σχέδιο (design) με στόχο υψηλότερες τιμές πώλησης και δημιούργησαν νέες ενώσεις εξαγωγέων ή ενίσχυσαν ήδη υπάρχουσες.
Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν το ποσοστό των εξαγωγών να φτάσει στο 43,1% του ΑΕΠ το 2017, ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε (το 2019 θα φτάσει τα 600 ευρώ), η ανεργία έπεσε κάτω από 9%, οι μισθολογικές απώλειες των δημοσίων υπαλλήλων αποκαταστάθηκαν, οι συντάξεις αυξήθηκαν ενώ η ανάπτυξη έφτασε το 2,7% το 2017.
Τα πορτογαλικά παπούτσια τα δεύτερα ακριβότερα στην Ευρώπη
Στην έρευνα γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στη βιομηχανία παπουτσιών που αποτελεί μεγάλη πηγή εσόδων για την Πορτογαλία. Οπως επισημαίνεται με το ξέσπασμα της κρίσης αντί να επιχειρηθεί η μείωση του κόστους ώστε τα προϊόντα να γίνουν πιο ανταγωνιστικά επελέγη η επένδυση στην ποιότητα.
Ετσι αντί να προσπαθήσουν να παράγουν 100.000 ζευγάρια παπούτσια που να ανταγωνίζονται τα κινέζικα (κάτι εξ ορισμού αδύνατο), είναι καλύτερα να παράγουν 10.000 ζευγάρια που θα απευθύνονται στους πιο απαιτητικούς καταναλωτές.
Το αποτέλεσμα ήταν η βιομηχανία να αναπτυχθεί κατά 28% μέσα σε μια τετραετία, με 1.700 επιχειρήσεις να εξάγουν το 98% της παραγωγής τους. Σήμερα, η πορτογαλική βιομηχανία παπουτσιών εξάγει πάνω από το 95% της παραγωγής της σε 152 χώρες από πέντε ηπείρους.
Μόνο το 2017 εξήχθησαν πάνω από 80 εκατομμύρια ζευγάρια παπούτσια, συνολικής αξίας 1,93 δισεκατομμυρίων ευρώ ενώ όπως επισημαίνεται σήμερα τα πορτογαλικά παπούτσια είναι τα δεύτερα ακριβότερα στην
Ευρώπη μετά τα ιταλικά.