Ακόμη και παιδιά δημοτικού παρουσιάζουν πλέον συμπτώματα «εθισμού» στο διαδίκτυο και καταφεύγουν στη Μονάδα Εφηβικής Υγείας του νοσοκομείου Παίδων Αγλαϊα Κυριακού.
Το iefimerida.gr επισκέφθηκε την Μονάδα και κατέγραψε το έργο των ειδικών επιστημόνων, για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα των εφήβων, ανάμεσα στα οποία είναι και ο εθισμός στο διαδίκτυο. Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι στη Μονάδα καταφεύγουν ακόμη και παιδιά δημοτικού, ενώ τα προηγούμενα χρόνια οι γιατροί αντιμετώπιζαν κυρίως μαθητές γυμνασίου. «Οι ηλικίες είναι όλο και πιο μικρές. Ξεκινάνε από την πρώτη εφηβεία δηλαδή 10, 11 ετών αλλά κυρίως στη μέση εφηβεία, εκεί που διεκδικεί την αυτονομία του το παιδί, δηλαδή 13 έως 17 ετών. Εμείς αυτές τις ηλικίες βλέπουμε», δηλώνει στο iefimerida η κ. Άρτεμις Τσίτσικα, επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής – Εφηβικής Ιατρικής και υπεύθυνη της Μονάδας Εφηβικής Υγείας στο νοσοκομείο Παίδων Αγλαϊα Κυριακού.
Ο «εθισμός» στο διαδίκτυο
Η χρήση του διαδικτύου από παιδιά είναι πλέον ευρύτατα διαδομένη στην Ελλάδα, καθώς έρευνες δείχνουν πως ένα ποσοστό μεγαλύτερο του 75% σε παιδιά ακόμη και ηλικίας 5 – 12 ετών χρησιμοποιεί το διαδίκτυο, από ταμπλέτες, υπολογιστές ή και κινητά τηλέφωνα. Όταν η χρήση είναι υπερβολική, τότε εμφανίζονται τα πρώτα προβλήματα στην συμπεριφορά του παιδιού και μπορεί να υπάρξει ένα είδος εθισμού.
«Ο όρος εθισμός μπαίνει σε εισαγωγικά. Στην επιστημονική κοινότητα υπάρχει μια αμηχανία για το αν πρόκειται για αληθινή εξάρτηση», τονίζει η κ. Τσίτσικα και προσθέτει: «Αυτό που έχει μεγάλη σημασία είναι οι επιπτώσεις που μπορεί να έχει στη λειτουργικότητα του εφήβου. Στον ύπνο, στην διατροφή, στις σχέσεις, στη σχολική επίδοση, στην καθημερινή φροντίδα και την υγιεινή. Αυτό ναι, το αντιμετωπίζουμε. Επίσης βλέπουμε ότι απομακρύνονται από την ελληνική γλώσσα, από το βιβλίο, από την ανάγνωση. Υπάρχουν επιπτώσεις σε πολλά πεδία. Από έρευνες που έχουμε κάνει επιδημιολογικά μιλάμε για ένα 13%- 14% του εφηβικού πληθυσμού που είναι είτε οριακοί χρήστες, είτε με όλα τα κριτήρια που λέμε της εξάρτησης», καταλήγει η κ. Άρτεμις Τσίτσικα.
Στην Μονάδα Εφηβικής Υγείας του νοσοκομείου Παίδων Αγλαϊα Κυριακού, που λειτουργεί από το 2006, μέχρι σήμερα έχουν προσέλθει περισσότεροι από 8.000 έφηβοι σε σύνολο 60.000 επισκέψεων. Αυτήν την περίοδο στην Μονάδα καταγράφονται 400 επισκέψεις κάθε μήνα, που αντιστοιχούν σε μικρότερο αριθμό ασθενών εφήβων.
Όπως εξηγεί η κ. Τσίτσικα, το διαδίκτυο είναι ένα φαινόμενο δυναμικό, που εξελίσσεται πολύ γρήγορα και έχει να κάνει με αυτό που οι επιστήμονες ονομάζουν νέες μορφές νοσηρότητας που αφορούν τους σημερινούς νέους. «Όταν υπάρχει υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που προσφέρουν πολλά πράγματα, προκύπτουν προβλήματα. Προκύπτουν θέματα και αποπλάνησης, μπορεί και σεξουαλική παρενόχληση, κακή χρήση από προσωπικά δεδομένα, προσωπικές φωτογραφίες. Είναι ένα σκληρό μέσο το διαδίκτυο γιατί δεν δίνει δεύτερη ευκαιρία» επισημαίνει η υπεύθυνη της Μονάδας Εφηβικής Υγείας, κ. Τσίτσικα και προσθέτει: «Υπάρχει και το κομμάτι της υπερβολής. Έτσι και αλλιώς η εφηβεία είναι μια εγωκεντρική περίοδος και τα κοινωνικά δίκτυα μπορεί να μην βοηθούν. Πολλοί έφηβοι κάνουν πράγματα μόνο για να ποστάρουν. Έχουν μια επιφανειακή προσέγγιση. Μπορεί να πάνε σε ένα πάρτι μόνο για να βγάλουν μια φωτογραφία, την καλύτερη φωτογραφία και να φύγουν. Όχι να γιορτάσουν και να διασκεδάσουν με τους φίλους τους».
Αύξηση στα περιστατικά
Στην Μονάδα Εφηβικής Υγείας καταφεύγουν παιδιά που αντιμετωπίζουν διάφορα προβλήματα. Ο «εθισμός» στο διαδίκτυο είναι μόνον ένα από αυτά.
«Η Μονάδα βλέπει ολιστικά τους εφήβους. Μπορεί να είναι ένα οργανικό θέμα, ή ένα ζήτημα ψυχοκοινωνικό, μπορεί να είναι μαθησιακό. Έρχονται επίσης έφηβοι με προβλήματα ενδοκρινολογικά, γυναικολογικά, ανδρολογικά, δερματολογικά, μαθησιακά, διάσπαση προσοχής, δυσλεξία, διαταραχές πρόσληψης τροφής, ψυχογενής ανορεξία, συμπεριφορές υψηλού κινδύνου στο διαδίκτυο, όπως οι συμπεριφορές εξάρτησης και ο εκφοβισμός», διευκρινίζει η κ. Άρτεμις Τσίτσικά.
Τα στατιστικά στοιχεία της Μονάδας Εφηβικής Υγείας δείχνουν ότι τα περιστατικά εφήβων με τέτοια προβλήματα έχουν αυξηθεί το τελευταίο διάστημα, αλλά αυτό ενδεχομένως να οφείλεται και στο γεγονός ότι η Μονάδα έχει γίνει περισσότερο γνωστή. Εκτός από τα περιστατικά «εθισμού» στο διαδίκτυο, έχουν αυξηθεί και τα περιστατικά διαταραχής πρόσληψης τροφής, όπως είναι η ψυχογενής ανορεξία. Όλα αυτά τα περιστατικά μπαίνουν στο μικροσκόπιο των επιστημόνων.
«Υπάρχει μια αύξηση αλλά ενδεχομένως αυτό έχει να κάνει και με το γεγονός ότι οι νέοι καθρεφτίζουν τις ανάγκες και την πραγματικότητα στην οποία αναπτύσσονται και βιώνουν. Οπότε, έρχονται πιο πολλά παιδιά και με θέματα που άπτονται της καθημερινότητας και της δυσλειτουργίας της οικογένειας λόγω της κρίσης. Μπορεί να είναι λόγω υπεραπασχόλησης των γονιών ή μπορεί να υπάρχει ανεργία των γονέων. Έρχονται παιδιά από όλα τα οικονομικο – κοινωνικά επίπεδα», τονίζει η κ. Τσίτσικα.
Συνήθως τα παιδιά δεν νοσηλεύονται στην Μονάδα. Αν ένα περιστατικό είναι σοβαρό τότε διακομίζονται στην δεύτερη παιδιατρική κλινική του πανεπιστημίου Αθηνών, ή ακόμη μπορεί και να παραπεμφθεί σε ψυχιατρική κλινική. Αξίζει να σημειωθεί πως στην Αθήνα λειτουργούν δυο Μονάδες Εφηβικής Υγείας αλλά καμία αντίστοιχη Μονάδα στην υπόλοιπη χώρα. Ειδικοί επισημαίνουν πως είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν τέτοιες δομές για εφήβους και σε άλλες πόλεις στην Ελλάδα.