Η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων που αρχίζει στη Σόφια αποβλέπει στο να υπογραμμίσει τη δέσμευση της σε μια περιοχή που παραμένει εύθραυστη μετά τους πολέμουςτης δεκαετίας του 1990.
Η Ισπανία δεν αναγνωρίζει καν την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, η οποία θα συμμετάσχει στη σύνοδο μαζί με την Αλβανία, τη Βοσνία, τη Σερβία, το Μαυροβούνιο και την ΠΓΔΜ και οι κυβερνήσεις της ΕΕ ανησυχούν επίσης για μια σειρά άλλων προβλημάτων που πλήττουν την περιοχή.
Μετά από χρόνια αμφιταλάντευσης η ΕΕ ωθήθηκε να αναλάβει δράση λόγω της αυξανόμενης επιρροής άλλων δυνάμεων στην περιοχή, που έγινε το 2015-16 έγινε βασική οδός για ένα κύμα μεταναστών από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική προς πλουσιότερα Ευρωπαϊκά έθνη προς τα βόρεια.
«Θα είναι μια ευκαιρία και για τις δύο πλευρές να επιβεβαιώσουν ότι η ευρωπαϊκή προοπτική παραμένει η γεωστρατηγική επιλογή των Δυτικών Βαλκανίων», ανέφερε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ πριν από τη σύνοδο. «Ελπίζω να φέρει τους φίλους μας από τα Δυτικά Βαλκάνια πιο κοντά στην ΕΕ».
Μέρκελ: Το διακύβευμα στα Βαλκάνια είναι ειρήνη ή πόλεμος
Στο ίδιο μήκος κύματος η Άνγκελα Μέρκελ απηύθυνε χθες έκκληση για τη διατήρηση της ενταξιακής προοπτικής των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Οι συνθήκες που επικρατούν στα Δυτικά Βαλκάνια είναι «καθοριστικής σημασίας για το ζήτημα της ειρήνης ή του πολέμου σε μια περιοχή με την οποία η ΕΕ γειτνιάζει άμεσα», τόνισε από το βήμα της Μπούντεσταγκ αναφερόμενη σε «εύφλεκτα ζητήματα» που προκαλούν ένταση, όπως οι αντιπαραθέσεις ανάμεσα στη Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο, οι διαφορές εντός της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης αλλά και το ζήτημα του ονόματος της ΠΓΔΜ.
Παραπέμποντας στα συνοριακά προβλήματα που επικρατούν ανάμεσα στα δύο κράτη-μέλη της ΕΕ, την Κροατία και τη Σλοβενία, η καγκελάριος κατέστησε σαφές ότι δεν πρόκειται μελλοντικά να ενταχθεί στην ΕΕ κανένα κράτος με ανοιχτά συνοριακά ζητήματα. Στη συνέχεια επιβεβαίωσε μεν την ενταξιακή προοπτική των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων παράλληλα όμως τόνισε ότι το ζητούμενο είναι οι προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες θα πραγματοποιηθεί η ένταξη τους στην ΕΕ. Πάντως η Μέρκελ δεν έκανε καμία αναφορά για τη στάση που θα τηρήσει η Γερμανία σχετικά με την πρόταση της Κομισιόν να ξεκινήσουν άμεσα ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Αλβανία και την ΠΓΔΜ, την ώρα που οι Βρετανία παίρνει το δρόμο της εξόδου κι η επιρροή Ρωσίας, ΗΠΑ, Κίνας και Σαουδικής Αραβίας στην περιοχή αυξάνεται.
Δρόμος στρωμένος με αγκάθια
Αλλά πολλοί στην ΕΕ αισθάνονται διαφορετικά. Καθώς η Ένωση εξακολουθεί να ανακάμπτει από οικονομικές και μεταναστευτικές κρίσεις που τροφοδότησαν τον ευρωσκεπτικισμό μεταξύ των ψηφοφόρων της, πολλοί επισημαίνουν τα προβλήματα που υφίστανται, από τη διαφθορά και τη δράση του οργανωμένου εγκλήματος στην Αλβανία έως τη διαμάχη των Σκοπίων την Ελλάδα για το ονοματολογικό.
Εις υπενθύμιση των υφιστάμενων προβλημάτων ο Ισπανός πρωθυπουργός Ραχόι αποφάσισε να εγκαταλείψει τη Σόφια πριν από τη συνάντηση με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων καθώς η Μαδρίτη -λόγω των δικών της προβλημάτων με τους Καταλανούς αυτονομιστές- είναι ένα από τα πέντε κράτη μέλη που δεν αναγνωρίζουν το Κόσοβο ως κυρίαρχο έθνος .
Η ΕΕ και οι έξι βαλκανικές χώρες θα υπογράψουν μια διακήρυξη για τη βελτίωση των υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των συνδέσεων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, καθώς και την καταπολέμηση του εξτρεμισμού, τη βελτίωση της ασφάλειας και τον έλεγχο της μετανάστευσης.
Οι Βρυξέλλες θεωρούν επίσης ότι η οικοδόμηση σχέσεων καλής γειτονίας είναι ζωτικής σημασίας για μια περιοχή όπου οι εχθροπραξίες εξακολουθούν να ρίχνουν σκιά στις σχέσεις και απειλούν την εύθραυστη ειρήνη
Για να ενταχθεί στην ΕΕ, η Σερβία - η μεγαλύτερη αγορά μεταξύ των έξι - πρέπει να διευθετήσει τις συνοριακές της διαφορές με το Κοσσυφοπέδιο και τη Βοσνία, όπου οι εντάσεις μεταξύ των αντίπαλων κοινοτήτων συχνά παραλύουν τη λήψη αποφάσεων.
Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ προειδοποίησε ότι χρειάζεται να δοθεί μια ξεκάθαρη ενταξιακή προοπτική ώστε να μην ολισθήσει η περιοχή σε νέα αστάθεια.
«Είδαμε ότι η υφιστάμενη κατάσταση επιφέρει διάβρωση της δημοκρατίας και έλλειψη οικονομικών ευκαιριών», δήλωσε σε συνάντηση στη Σόφια. «Η αρνητική επιρροή από τρίτους αυξάνεται».
Η Μέι θα επισκεφθεί αυτή την εβδομάδα στα Σκόπια
Στο μεταξύ η Τερέζα Μέι ετοιμάζεται να επισκεφθεί αυτή την εβδομάδα την πΓΔΜ στην πρώτη επίσκεψη πρωθυπουργού της Βρετανίας στη χώρα από το 1999, ώστγε να «επανεπιβεβαιώσει την επιθυμία του Ηνωμένου Βασιλείου να συνεργαστεί με τους Ευρωπαίους συμμάχους για την προώθηση της ασφάλειας και της ευημερίας στην περιοχή», ακόμη κι όταν αποχωρήσει από την ΕΕ του χρόνου, όπως αναφέρει ανακοίνωση του γραφείου της.