Πριν από 95 χρόνια, σαν σήμερα, τέθηκε σε ισχύ στην Ελλάδα το Γρηγοριανό Ημερολόγιο και αντί να ξημερώσει 16 Φεβρουαρίου 1923, ξημέρωσε... 1η Μαρτίου.
Ο λόγος ήταν απλός. Η χώρα αποφάσισε, έπειτα από μακρόχρονες συζητήσεις, μια ιστορική μετάβαση: τη μετάβαση από το Ιουλιανό στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο.
Όλα ξεκίνησαν επί εποχής Ιουλίου Καίσαρα, στην αρχαία Ρώμη. Το τότε ημερολόγιο που χρησιμοποιούσαν οι Ρωμαίοι δημιουργούσε προβλήματα πολλά και δυσεπίλυτα, καθώς με βάση τον υπολογισμό του ημερολογίου, ο χρόνος είχε... μόλις 355 ημέρες.
Το 44 π.Χ., λοιπόν, κατόπιν εντολής του Ιουλίου Καίσαρα, δημιουργήθηκε ένα νέο ημερολόγιο, το γνωστό και ως Ιουλιανό Ημερολόγιο. Αυτό το νέο ημερολόγιο ανταποκρινόταν πολύ περισσότερο από το παλιό στη διαδοχή των εποχών και η διάρκεια του έτους προσδιορίστηκε στις 365,25 ημέρες.
Η μικρή διαφορά καλυπτόταν από μία επιπλέον ημέρα που προστίθετο κάθε τέσσερα χρόνια, μετά την «έκτη προ των καλένδων του Μαρτίου», που ονομαζόταν «bis sextus». Έτσι, η ημέρα αυτή, επειδή τη μετρούσαν δύο φορές, ονομάζεται ακόμα και σήμερα «δις έκτη», και το έτος που την περιέχει δίσεκτο.
Παρά το ότι το Ιουλιανό Ημερολόγιο ήταν πολύ πιο ακριβές από το ρωμαϊκό, δεν ήταν σε καμία περίπτωση τέλειο. Είχε ένα σφάλμα 11 λεπτών και 14 δευτερολέπτων ανά έτος, που μακροπρόθεσμα δεν μπορούσε να μη φανεί. Έτσι, τον 16ο αιώνα το ημερολόγιο είχε χάσει 11 ολόκληρες μέρες και υπήρχε πλέον ο κίνδυνος να φθάσουμε κάποια στιγμή τα Χριστούγενα να είναι... φθινόπωρο και το Πάσχα... χειμώνα.
Αυτός που αποφάσισε να αλλάξει το σύστημα μέτρησης ήταν ο Πάπας Γρηγόριος ο 13ος. Στις 4 Οκτωβρίου του 1582, με διάταγμά του, προστέθηκαν 10 ημέρες (δηλαδή η 4η Οκτωβρίου έγινε... 15η Οκτωβρίου) για να... ευθυγραμμιστεί το ημερολόγιο, ενώ για να αποφευχθούν ανάλογες ασυμφωνίες και στο μέλλον αποφασίστηκε κάθε τέσσερις αιώνες να θεωρούνται δίσεκτα, αντί για 100 χρόνια, μόνο τα 97.
Αυτό το ημερολόγιο ονομάστηκε Γρηγοριανό, και παρότι προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις ιδιαίτερα στις Ορθόδοξες Εκκλησίες, τελικά έπειτα από πολλά χρόνια υιοθετήθηκε πλήρως από τις περισσότερες χώρες.
Η Ελλάδα, μάλιστα, ήταν από τις τελευταίες που το εφάρμοσαν, το 1923, κατόπιν εισήγησης (από το 1919!) του αστρονόμου και ακαδημαϊκού Δημήτριου Αιγινήτη. Επειδή όμως, όταν αποφάσισε η Ελλάδα να υιοθετήσει το Γρηγοριανό Ημερολόγιο, είχαν χαθεί 13 ολόκληρες ημέρες, για να γίνει ο εναρμονισμός στο νέο ημερολόγιο, μετά την 15η Φεβρουαρίου ξημέρωσε η 1η Μαρτίου. Με απλά λόγια, μετά τις 15 Φεβρουαρίου 1923 «εξαφανίστηκαν» 13 ημέρες και ακολούθησε η 1η Μαρτίου 1923.
Πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι ακόμα και σήμερα -σε θρησκευτικό επίπεδο- υπάρχουν Ορθόδοξες Εκκλησίες που δεν αποδέχονται το νέο ημερολόγιο. Τέτοιες είνα οι Εκκλησίες της Ρωσίας, της Σερβίας, της Ιερουσαλήμ, καθώς και μερικοί επίσκοποι που αποσχίσθηκαν από την Εκκλησία της Ελλάδος (Παλαιοημερολογίτες), που εξακολουθούν να γιορτάζουν τη γέννηση του Χριστού στις 25 Δεκεμβρίου με βάση το παλιό, Ιουλιανό Ημερολόγιο (δηλαδή στις 7 Ιανουαρίου του νέου, Γρηγοριανού Ημερολογίου).