Η 90η απονομή των βραβείων Όσκαρ πλησιάζει και αυτή τη φορά ίσως είναι μία από τις σπουδαιότερες τελετές στην ιστορία τους.
Για πρώτη φορά από το 2013, μια γυναίκα (η Γκρέτα Γκέργουιγκ) είναι υποψήφια στην κατηγορία του καλύτερου σκηνοθέτη μαζί με έναν έγχρωμο άνδρα (τον Τζόρνταν Πιλ). Και οι δύο ταινίες τους είναι επίσης υποψήφιες για το βραβείο καλύτερης φωτογραφίας, ενώ υποψήφια είναι και η ταινία για την αγάπη μεταξύ δύο ανδρών («Να με φωνάζεις με το όνομά σου») του Λούκα Γκουαντανίνο.
Η Μαίρη Τζ. Μπλάιτζ, υποψήφια για την ταινία «Mudbound», είναι η πρώτη μαύρη ηθοποιός που είναι υποψήφια σε πολλές κατηγορίες την ίδια χρονιά (για το βραβείο καλύτερης ηθοποιού και καλύτερου τραγουδιού). Επίσης, η Ντι Ρις, που σκηνοθέτησε την ταινία, είναι η πρώτη μαύρη γυναίκα υποψήφια για το καλύτερο προσαρμοσμένο σενάριο. Αλλά και η Οκτάβια Σπένσερ, υποψήφια για την καλύτερη ηθοποιό για το ρόλο της στην ταινία «Το Σχήμα του Νερού» είναι η πρώτη μαύρη ηθοποιός που μπορεί να κερδίσει με δύο υποψηφιότητες.
Η ηθοποιός Μαίρη Τζ. Μπάιτζ. Φωτογραφία: AP
Και παρόλο που όλα αυτά τα νέα στοιχεία μπορεί να αποτελούν αιτία για εορτασμό, είναι επίσης μια ευκαιρία για προβληματισμό: Γιατί χρειάστηκε να περάσει τόσος χρόνος για να γίνει κάτι τέτοιο;
Προτού απαντήσει κανείς σε αυτή την ερώτηση, είναι χρήσιμο να εξετάσει τη σύνθεση του σώματος της βιομηχανίας του κινηματογράφου που πραγματικά παίρνει τις αποφάσεις για το ποιοι θα είναι οι τυχεροί που θα φύγουν με το πολυπόθητο αγαλματάκι στην πιο λαμπερή βραδιά του έτους. Η Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών, η οργάνωση που είναι υπεύθυνη για την ψηφοφορία και την επιλογή των υποψηφίων για Όσκαρ, αποτελείται από περισσότερα από 7.000 μέλη σε 17 κλάδους.
Η πρόσφατη ιστορία των Όσκαρ έχει χαρακτηριστεί από το κίνημα #OscarsSoWhite, το οποίο επέκρινε την Ακαδημία για την άρνησή της να θέσει έγχρωμο υποψήφιο για οποιαδήποτε κατηγορία ηθοποιού για δύο συνεχόμενα χρόνια, το 2015 και το 2016. Το 2017 υπήρξε μια ήπια βελτίωση, με επτά έγχρωμους ηθοποιούς, ο μεγαλύτερος αριθμός από το 2007.
Η ηθοποιός Οκτάβια Σπένσερ. Φωτογραφία: AP
Γιατί όμως άλλαξαν, έστω και λίγο, τα πράγματα το 2018; Το 2017 υπήρξαν 774 νέα μέλη στην ακαδημία, από 57 χώρες. Ήταν επίσης η πιο ποικιλόμορφη τάξη στην ιστορία της Ακαδημίας: οι γυναίκες αποτελούσαν το 39% των νέων μελών και το 30% των νέων μελών ήταν έγχρωμοι. Στην πραγματικότητα, από το 2015 (το πρώτο έτος που εμφανίστηκε το κίνημα #OscarsSoWhite) έως το 2017, σημειώθηκε αύξηση κατά 359% στις γυναίκες που προσκλήθηκαν να συμμετάσχουν.
Κι ενώ αυτός είναι ένας εντυπωσιακός αριθμός, υποβιβάζεται από το γεγονός πως οι γυναίκες εξακολουθούν να αποτελούν μόνο το 28% του συνολικού αριθμού των μελών, παρά το γεγονός ότι αποτελούν το 50,8% του πληθυσμού των ΗΠΑ.
Το 2015, οι έγχρωμοι αποτελούσαν μόνο το 8% των μελών στην Ακαδημία. Αυτός ο αριθμός έχει φτάσει πλέον στο 13%. Δεδομένου ότι οι μελέτες προβλέπουν πως οι «μειονότητες» θα γίνουν η πλειοψηφία του πληθυσμού των ΗΠΑ περίπου κατά το 2043, ο αριθμός αυτός, ενώ αποτελεί σημάδι προόδου, είναι ακόμα αρκετά χαμηλός.
Έτσι, ενώ η Ακαδημία έχει ως τελικό κίνητρο να αποκαταστήσει τα λάθη του παρελθόντος, το πρόβλημα απέχει πολύ από την επίλυση.