Τα τελευταία πέντε χρόνια, οι πωλήσεις του prosecco, αυτού του άσπρου αφρώδους οίνου που παράγεται στη βόρεια Ιταλία, έχουν παγκόσμια εκτοξευτεί και ξεπέρασαν κατά πολύ τις πωλήσεις της σαμπάνιας.
Η βασική διαφορά ανάμεσα στα δύο αφρώδη κρασιά είναι ότι η σαμπάνια είναι από τη Γαλλία και το Prosecco από την Ιταλία. Aλλά φυσικά εκτός από την καταγωγή υπάρχουν και άλλα πράγματα που διαχωρίζουν τους δυο αυτούς αφρώδεις οίνους.
Η σαμπάνια παράγεται στην περιοχή της Καμπανίας της Γαλλίας γύρω από την πόλη της Reims περίπου 80 μίλια (130 χιλιόμετρα) βορειοανατολικά του Παρισιού, φτιάχνεται με σταφύλια Chardonnay, Pinot Noir και Pinot Meunier και παράγεται με την δαπανηρή παραδοσιακή μέθοδο (‘Traditional Method’). Αυτό εξηγεί την ακριβή τιμή της, η οποία ξεκινάει από τα 30 ευρώ και μπορεί να φθάσει τις πολλές χιλιάδες ευρώ.
Το Prosecco παράγεται στην περιοχή Βένετο της Ιταλίας γύρω από την πόλη του Τρεβίζο περίπου 15 μίλια (24 χιλιόμετρα) βόρεια της Βενετίας, φτιάχνεται με σταφύλια Prosecco (γνωστά και ως Glera) και παράγεται χρησιμοποιώντας μια οικονομική μέθοδο που ονομάζεται «Μέθοδος Δεξαμενής» (‘Tank Method’).
Εξ ου και η χαμηλή τιμή του, μια φιάλη καλού prosecco κοστίζει 8 ευρώ.
«Πριν από μερικές δεκαετίες, κανείς δεν ήθελε αυτά τα αμπέλια. Τα αφήναμε κληρονομιά στα μικρότερα παιδιά ή σε όσους είχαν μεταναστεύσει. Σήμερα είναι χρυσωρυχεί» δηλώνει οινοποιός στη φίρμα Villa Sandi, την μεγαλύτερη παραγωγό και εξαγωγό prosecco της Ιταλίας.
Το «χρυσωρυχείο» για το οποίο μιλάει η οινοποιός βρίσκεται ανάμεσα στις πόλεις Conegliano και Valdobbiadene, στην επαρχία του Τρεβίζο, στην βορειο-ανατολική Ιταλία. Εκεί παράγουν αυτό το εξαιρετικό αφρώδες κρασί που έχει κατακτήσει ολόκληρο τον πλανήτη. Το 2015 η εν λόγω φίρμα παρήγαγε μισό δις μπουκάλια, ήτοι 3 φορές περισσότερα από ό,τι έξι χρόνια νωρίτερα.
Πριν διασχίσει τους ωκεανούς, το prosecco κατέκτησε την Ευρώπη. Στη δεκαετία του 1960 γοήτευσε τους Γερμανούς, αυστριακούς ή ελβετούς τουρίστες που έκαναν διακοπές στην Αδριατική. Η επιτυχία ήταν δεδομένη και στις χώρες τους που έγιναν σύντομα οι πρώτες σε εξαγωγές από την Ιταλία. Από τα τραπέζια της Βενετίας στα σούπερ μάρκετ του πλανήτη, το prosecco πέρασε τα σύνορα, κέρδισε την ονομασία ΠΟΠ, ανέβηκε σε ποιότητα και ..ξεπέρασε με την τιμή της την παραδοσιακή σαμπάνια.
Βουνά, λοφίσκοι, απόκρημνες πλαγιές, όλα στην υπηρεσία του prosecco. Προφανώς στην Ιταλία δεν ισχύει η γραφειοκρατία για τις δασικές εκτάσεις και οι άνθρωποι παράγουν πλούτο από την φύση, με ήπιες καλλιέργειες:
«Πρόκειται για δύο προϊόντα εντελώς διαφορετικά: το σταφύλι, ο τρόπος παραγωγής, η τιμή... Ανοίξτε έναν κατάλογο κρασιών σε ένα εστιατόριο στη Νέα Υόρκη ή στο Τόκιο, το prosecco βρίσκεται πια δίπλα στη σαμπάνια», δηλώνει περήφανη η οινοποιός.
Το 2013, το prosecco ξεπέρασε την σαμπάνια σε πωλήσεις: πούλησε 307 εκατομμύρια μπουκάλια σε όλο τον κόσμο, ενώ η σαμπάνια μόνο 304 εκατομμύρια. Είναι πρώτο στην προτίμηση των Αμερικανών καταναλωτών, ενώ οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 75% στη Μεγάλη Βρετανία (479 εκατομμύρια ευρώ στην ΜΒ για το prosecco, έναντι 353 εκατομμύρια ευρώ για την σαμπάνια).
Μια από τις γνωστότερες μάρκες prosecco είναι το Villa Sandi. Ολα ξεκίνησαν το 1980, όταν η οικογένεια Moretti Polegato αγόρασε μια βίλα του 17ου αιώνα, ερειπωμένη. Κατά τη διάρκεια των εργασιών ανακαίνισης, ο Giancarlo Moretti Polegato, αποφασίζει να τοποθετήσει μπουκάλια κρασιού στην κάβα της βίλας για να ωριμάσουν. Σήμερα η ονειρεμένη Villa Sandi και ο Ομιλος είναι έδρα της μεγαλύτερης εταιρείας παραγωγής prosecco στην Ιταλία, η οποία εξαγόρασε την διάσημη φίρμα Gioiosa και επένδυσε στα πολυτελή εστιατόρια. Οι πωλήσεις καλπάζουν, από τις ΗΠΑ ως την Απω Ανατολή.
Η τιμή του prosecco στα 8-9 ευρώ, έναντι της υψηλής τιμής της σαμπάνιας, του άνοιξαν όλες τις πόρτες. Ακόμη και στη Γαλλία, την πατρίδα της σαμπάνιας, το prosecco, έσπασε ταμεία! «Οταν πουλάμε prosecco πουλάμε μαζί και την εικόνα της Ιταλίας, την απόλαυση, τη φιλοξενία, την καλή κουζίνα, όλα τα πολιτισμικά σύμβολα. Οταν ανοίγετε ένα μπουκάλι prosecco με φίλους, δεν πρέπει να νιώθετε ότι τους δίνετε την σαμπάνια του φτωχού, αλλά λίγη από την ιταλική dolce vita », εξηγεί ο ιδιοκτήτης της Villa Sandi.
Αυτό το υπέροχο κρασί έδωσε, πάντως, φτερά στην περιοχή της Βενετίας, η οποία είχε χτυπηθεί σκληρά από την οικονομική κρίση. Από το 2008, 26.000 επιχειρήσεις είχαν κλείσει και 130 000 θέσεις εργασίας είχαν περικοπεί στην ευρύτερη περιοχή.
Ο περιφερειάρχης Luca Zaia, οινολόγος στο επάγγελμα και πρώην υπουργός Γεωργίας από το 2008-2010, έβαλε πλάτη: κατόρθωσε να αναγνωριστεί το prosecco από τις Βρυξέλλες ως ΠΟΠ, γεγονός που εκτίναξε την επιτυχία του και τις πωλήσεις.
Ορισμένοι προβλέπουν ότι θα χρειαστεί να παράγονται 1 δις μπουκάλια τα επόμενα πέντε χρόνια για να ανταποκριθεί η ιταλική παραγωγή στην παγκόσμια αγορά. Ο Luca Zaia προπαθεί τώρα να δώσει υπεραξία σε ένα προϊόν που αποφέρει τα μέγιστα στο ΑΕΠ της περιοχής. Ο ίδιος δεν θεωρεί την σαμπάνια ανταγωνιστή αλλά πρότυπο, και δεν πολέμησαν το γαλλικό πολυτελές ποτό ούτε στην UNESCO, όταν κατέθεσαν υποψηφιότητα για την Παγκόσμια Κληρονομιά.
Το χρυσωρυχείο που αποκαλείται prosecco έχει ακόμη καλές ημέρες μπροστά του. Ηδη ανοίγονται νέοι ορίζοντες, όπως ο οινο-γαστρονομικός τουρισμός (20.000 επισκέπτες στην Villa Sandi κάθε χρόνο).
«Οσο υπάρχει το prosecco, υπάρχει ελπίδα», λένει οι τυχεροί κάτοικοι της περιοχής.