Νέο φως στο χειρότερο πυρηνικό δυστύχημα του κόσμου, εκείνο που συνέβη πριν από 31 χρόνια στο Τσέρνομπιλ της Ουκρανίας, έρχεται να ρίξει μια καινούργια θεωρία.
Σε άρθρο τους που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Nuclear Technology, Σουηδοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι οι πρώτες δύο εκρήξεις που ανέφεραν αυτόπτες μάρτυρες ήταν πυρηνικές κι όχι από την πίεση ατμού όπως πιστευόταν μέχρι σήμερα. Οι ερευνητές θεωρούν ότι η πρώτη έκρηξη που επεσήμαναν οι αυτόπτες μάρτυρες ήταν συντρίμμια που εκτοξεύτηκαν σε ύψος σχεδόν τριών χιλιομέτρων από μια σειρά πυρηνικών εκρήξεων μέσα στον αντιδραστήρα. Κάπου 2,7 δευτερόλεπτα αργότερα, όπως υποστηρίζουν, μια έκρηξη ατμού κατέστρεψε τον αντιδραστήρα και έστειλε ακόμη περισσότερα συντρίμμια στην ατμόσφαιρα, αλλά σε χαμηλότερο ύψος.
Το δυστύχημα της 26ης Απριλίου 1986 στο Τσερνομπίλ της Ουκρανίας προκάλεσε μια τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή και το θάνατο -επισήμως- τριανταενός εργαζομένων (αν και σύμφωνα με εκτιμήσεις Παγκόσμιου Οργανισμοί Υγείας τουλάχιστον 9.000 άνθρωποι έχασαν έκτοτε τις ζωές τους από τη ραδιενέργεια). Εκατομμύρια άλλοι άνθρωποι στην ευρύτερη περιοχή εκτέθηκαν σε επικίνδυνα επίπεδα ραδιενέργειας, ενώ τουλάχιστον 400.000 άνθρωποι εγκατέλειψαν για πάντα τα σπίτια τους. Ένα νέφος με ραδιενεργά σωματίδια απλώθηκε πάνω από την Ευρώπη και μέχρι το Βόρειο Πόλο.
Η έκθεση αναφέρει ότι το Ραδιολογικό Ινστιτούτο V.G. Khlopin στο τότε Λένινγκραντ και νυν Αγία Πετρούπολη ανίχνευσε ισότοπα Ξένου τέσσερις μέρες μετά την καταστροφή. Η Αγία Πετρούπολη απέχει περίπου 964 χιλιόμετρα βόρεια του Τσέρνομπιλ. Ειδικοί λένε ότι τα ισότοπα αυτά, ως προϊόντα σχάσης, πιθανότατα προκλήθηκαν από πρόσφατη πυρηνική έκρηξη σε αντίθεση με τα κύρια συντρίμμια από το Τσερνομπίλ που περιείχαν ισότοπα Ξένου σε ισορροπία από τη ρήξη του αντιδραστήρα και μεταφέρθηκαν προς τη Σκανδιναβική Χερσόνησο.
Η νέα θεωρία των ειδικών της Σουηδικής Υπηρεσίας Αμυντικής Έρευνας, του Σουηδικού Μετεωρολογικού και Υδρολογικού Ινστιτούτου και του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης ενδέχεται να δώσει μια άλλη εξήγηση αναφορικά με τα ακριβή αίτια της τραγωδίας και ενδεχομένως να αποτρέψει παρόμοιες στο μέλλον.
Η κατεστραμμένη δεξαμενή του αντιδραστήρα δείχνει ότι κατά την πρώτη έκρηξη αναπτύχθηκαν τόσο υψηλές θερμοκρασίες, ώστε η κάτω πλάκα πάχους δύο μέτρων έλιωσε σε κάποια σημεία του πυρήνα -πράγμα που παραπέμπει σε πυρηνική έκρηξη. Στον υπόλοιπο πυρήνα η κάτω πλάκα έμεινε σχετικά ανέπαφη, αλλά βυθίστηκε κατά σχεδόν τέσσερα μέτρα -πράγμα που παραπέμπει σε έκρηξη ατμού.
Πέραν τούτου οι μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων για μια μπλε λάμψη πάνω από τον αντιδραστήρα λίγα λεπτά μετά την πρώτη έκρηξη και οι σεισμικές μετρήσεις συνηγορούν υπέρ της νέας θεωρίας ότι προηγήθηκε μια πυρηνική έκρηξη και ακολούθησε μια έκρηξη ατμού.
Οι Σουηδοί ερευνητές επεσήμαναν ότι μια τέτοια καταστροφή θα μπορούσε να συμβεί μόνον στο συγκεκριμένο τύπο σοβιετικής κατασκευής αντιδραστήρων γνωστό ως Reaktor Bolshoy Moshchnosti Kanalnyy (RBMK). Σύμφωνα με τη World Nuclear Association 11 τέτοιοι αντιδραστήρες εξακολουθούν να λειτουργούν στη Ρωσία, αν και έχουν υποστεί αναβαθμίσεις.