Η απώλεια της εργασίας και κατ’ επέκταση η απώλεια ενός σταθερού εισοδήματος σαφέστατα επηρεάζει αρνητικά οποιονδήποτε χάνει τη δουλειά του, αλλά συγχρόνως επηρεάζει και κάθε μέλος της οικογένειας του.
Εάν ο άνθρωπος αυτός είναι γονιός, τα πράγματα γίνονται πολύ πιο δύσκολα καθώς είναι εκείνος που παρά το άγχος, την ανασφάλεια και τη θλίψη πρέπει να εξακολουθήσει να προσφέρει στα παιδιά του –πέρα από την οικονομική- τη συναισθηματική ασφάλεια που χρειάζονται.
Συνήθως οι ειδικοί συμβουλεύουν τους γονείς να επικοινωνούν με τα παιδιά τους, να τους εξηγούν με υπομονή τα όσα συμβαίνουν και να τα παροτρύνουν να ρωτούν όσα δεν κατανοούν, κάτι που ισχύει και στη δύσκολη αυτή περίπτωση. Παρά το γεγονός ότι πολλοί γονείς θέλουν να προστατέψουν τα παιδιά τους και να αναβάλουν μια τέτοια συζήτηση, είναι κάτι που στην πραγματικότητα δεν μπορούν να αποφύγουν. Τα παιδιά αργά ή γρήγορα αντιλαμβάνονται πάντα οτιδήποτε αρνητικό συμβαίνει στην οικογένεια τους. Εάν δεν γνωρίζουν από τους γονείς τους το τι είναι αυτό, τότε θα προσπαθήσουν να βρουν απαντήσεις μόνα τους -χρησιμοποιώντας τη φαντασία τους- ή ερμηνεύοντας τα όσα ακούνε καθημερινά να συζητούν οι άλλοι γύρω τους ή να μεταδίδουν τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας.
Οποιεσδήποτε αλλαγές και εάν φέρνει σε μια οικογένεια η απώλεια της εργασίας ενός γονιού (μειωμένο εισόδημα, αλλαγές στον τρόπο ζωής, αλλαγή τόπου κατοικίας) όλα τα μέλη αισθάνονται τις συνέπειες. Και καθώς τα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν είναι καθοριστικό η οικογένεια να συζητά και να μοιράζεται τις έννοιες της. Οι ειδικοί συμπληρώνουν, πως οι άνθρωποι που δεν ντρέπονται να εκφράσουν τους φόβους τους και τις ανησυχίες τους και συγχρόνως είναι πρόθυμοι να ζητήσουν βοήθεια από τους άλλους, συνήθως αντιμετωπίζουν την κρίση αποτελεσματικότερα. Τα παιδιά που βλέπουν τους γονείς τους να έχουν μια τέτοια στάση είναι πιθανότερο να αντιμετωπίζουν και τα ίδια αποτελεσματικά το άγχος αργότερα ως ενήλικες. Επίσης, εξίσου σημαντικό με το να μιλάμε, είναι να ακούμε τα παιδιά μας. Το να ακούμε και να ανταποκρινόμαστε με κατανόηση και ενδιαφέρον, είναι καθοριστικό για την αντιμετώπιση μιας δύσκολης κατάστασης.
Παρακάτω καταγράφονται κάποιες συμβουλές που μπορούν να καθοδηγήσουν τους γονείς στο πώς να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αντιμετωπίσουν αυτή τη δυσάρεστη και συχνά απρόσμενη πραγματικότητα:
- Για να βοηθήσετε τα παιδιά σας, βοηθήστε πρώτα τον εαυτό σας. Προσπαθήστε να ελέγξετε το άγχος σας.
- Διατηρήσετε όσο είναι δυνατόν την γνώριμη οικογενειακή καθημερινότητα, αποφεύγοντας αλλαγές που δεν είναι απαραίτητες.
- Ενημερώστε τα παιδιά σας ανάλογα με την ηλικία τους και όσα μπορούν να καταλάβουν. Μην κρατάτε κρυφή τη μείωση του οικογενειακού εισοδήματος, όσο και εάν θέλετε να προστατέψετε τα παιδιά σας.
- Καθησυχάστε τα παιδιά σας διαβεβαιώνοντας τα πως δεν έχετε πάψει να κινείστε και να αναζητάτε νέα δουλειά.
- Αναγνωρίστε συμπτώματα εκδήλωσης άγχους στα παιδιά σας, όπως αϋπνία, διάρροιες, πονοκεφάλους, τάσεις απομόνωσης, επιθετική συμπεριφορά και ζητήστε εάν χρειάζεται βοήθεια από ειδικούς.
- Φροντίστε την υγεία σας, τρώγοντας αρκετά και συμπληρώνοντας τις απαραίτητες ώρες ύπνου.
- Βοηθήστε τα παιδιά να εστιάσουν στις θετικές πλευρές της ζωής τους.
- Συζητήστε οικογενειακώς πώς το μειωμένο εισόδημα επηρεάζει τα έξοδα της οικογένειας και πώς κάθε μέλος της οικογένειας μπορεί να συνεισφέρει στον περιορισμό των εξόδων.
- Περάστε χρόνο ως οικογένεια με οικονομικές ή χωρίς κόστος δραστηριότητες (βλ. www.forfree.gr για δωρεάν δραστηριότητες για παιδιά και ενήλικες σε μεγάλες ελληνικές πόλεις).
- Γίνετε ένα καλό πρότυπο για τα παιδιά σας-για το πώς λύνετε προβλήματα, το πώς αντιμετωπίζετε την κρίση και το πώς παίρνετε αποφάσεις-. Όταν σας δουν να αντιμετωπίζετε μια δύσκολη κατάσταση με αυτοπεποίθηση, θα μάθουν και εκείνα να διαχειρίζονται σωστά τις προκλήσεις της ζωής.
- Μην περιμένετε συναισθηματική υποστήριξη από τα παιδιά σας. Ενημερώστε τα για το πώς αισθάνεστε, αλλά μην τα φορτώνετε με πολλές συζητήσεις και σκέψεις. Τα παιδιά αναζητούν την ασφάλεια από τους γονείς τους και εάν οι γονείς τους είναι αναστατωμένοι και αδύναμοι τα ίδια θα αισθανθούν να μην έχουν κανένα στήριγμα.
- Διαβεβαιώστε τα παιδιά σας πως η απώλεια εργασίας επηρεάζει πολλούς ανθρώπους στη χώρα μας αυτό τον καιρό. Δεν είναι μια μόνιμη κατάσταση, ούτε πρόκειται τελικά για μη αναστρέψιμη καταστροφή.