Φόρος στα χάμπουργκερ, τις σοκολάτες και τα σνακ; Όχι δεν είναι άλλο ένα μέτρο της Τρόικα για να αυξήσει τα φορολογικά έσοδα αλλά το «fat-tax», ο φόρος παχυσαρκίας που αποτελεί μέρος του σχεδίου για την καταπολέμηση του φαινομένου και την προώθηση της ισορροπημένης διατροφής.
Ηδη, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει χαρακτηρίσει την παχυσαρκία «ασθένεια της χιλιετίας», αναζητώντας μέτρα για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ), οι ασθένειες που προκαλούνται από την παχυσαρκία – όπως είναι για παράδειγμα η στεφανιαία νόσος, τα εγκεφαλικά και ο διαβήτης – κοστίζουν στη χώρα μας ετησίως 1,2 δισ. ευρώ.
Για αυτούς τους λόγους λοιπόν οι ειδικοί σκέφτονται να μας αδυνατίσουν με το..ζόρι, μέσα από την επιβολή ενός φορολογικού μέτρου που θα κάνει λίγότερο ελκυστική την αγορά των συγκεκριμένων τροφίμων.
Το θέμα συζητήθηκε στην Επιστημονική Επιτροπή Διατροφικής Πολιτικής, η οποία συνεδρίασε υπό τον ειδικό γραμματέα Κώστα Παταβούκα και την καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Αθηνά Λινού. Μάλιστα, η κ. Λινού προτείνει και φοροελαφρύνσεις για όσους βάζουν στο καλάθι των αγορών τους περισσότερα φρούτα, λαχανικά, όσπρια και ψάρια. «Εν μέσω οικονομικής κρίσης, δεν μπορούμε να παροτρύνουμε τους πολίτες να τρώνε υγιεινά και ισορροπημένα, όταν οι τιμές των συγκεκριμένων τροφίμων είναι υψηλές – όπως είναι για παράδειγμα το ακατέργαστο ρύζι. Συνεπώς, θα μπορούσε να καθιερωθεί χαμηλότερο τέλος», σημειώνει.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «ΤΑΝΕΑ», το ύψος του φόρου στα λιπαρά τρόφιμα αλλά και στα προϊόντα που με υψηλές ποσότητες ζάχαρης και άλατος δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη αφού η Επιστημονική Επιτροπή Διατροφικής Πολιτικής βρίσκεται στο στάδιο επεξεργασίας ειδικού πορίσματος για λογαριασμό του υπουργείου Υγείας.
Η κ. Λινού, ωστόσο, εκτιμά ότι εάν το μέτρο εφαρμοστεί, κερδισμένοι θα είναι και οι μαθητές. «Αντί να απαγορεύσεις σε ένα παιδάκι να αγοράσει γαριδάκια ή σοκολάτες, είναι προτιμότερο να του κάνεις μαθήματα οικονομίας. Με το χαρτζιλίκι του θα είναι δύσκολο να αγοράσει ανθυγιεινά τρόφιμα από το κυλικείο, θα του φτάνει όμως για να επιλέξει ένα κουλούρι ή ένα παστέλι».
Διεθνή παραδείγματα
Η ιδέα για επιβολή φόρου παχυσαρκίας δεν είναι ελληνική. Στην Ευρώπη η Ουγγαρία, η Δανία και η Γαλλία φορολογούν τα τρόφιμα που έχουν πάνω από 2,3% κορεσμένα λιπαρά.
Θετικοί με το μέτρο εμφανίζονται αρκετοί επιστήμονες στη χώρα μας. «Η υψηλή φορολόγηση των λιπαρών και των αλμυρών τροφών – αλλά και άλλων επιβλαβών για την υγεία συνηθειών, όπως είναι το κάπνισμα – φέρνει εξαιρετικά αποτελέσματα τόσο στον περιορισμό της κατανάλωσής τους όσο και στο οικονομικό κομμάτι καθώς μειώνονται σημαντικά οι δαπάνες υγείας», τονίζει στα «ΝΕΑ» ο οικονομολόγος της Υγείας και συνεργάτης της ΕΣΔΥ, Κώστας Αθανασάκης.
Ο αντίλογος
Δεν συμφωνούν όλοι όμως με το φόρο για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας. Σύμφωνα με τον λέκτορα Ιατρικής Διατροφολογίας στην Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Μιχάλη Χουρδάκη, μια τέτοια κίνηση δεν θα έχει αποτέλεσμα, «κι αυτό γιατί αν κάποιος θέλει να καταναλώσει ανθυγιεινές τροφές, θα τις καταναλώσει ακόμη κι αν γνωρίζει πως είναι βλαβερές για την υγεία του. Η δυσκολία στο εγχείρημα της φορολόγησης θα είναι ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει η κατανομή υγιεινού - ανθυγιεινού προϊόντος».
Προσθέτει, δε, πως ανθυγιεινό γίνεται κάτι όταν καταναλώνεται σε συγκεκριμένες ποσότητες και με συγκεκριμένη συχνότητα, υπολογίζοντας πάντα και το τι συν-καταναλώνεται. «Εάν κάποιος, για παράδειγμα, τρώει μπέικον αλλά δεν τρώει άλλα λιπαρά κρέατα ή παχιά τυριά, τότε το μπέικον δεν θα του κάνει κακό. Το μυστικό λοιπόν για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας και του junk food δεν είναι η φορολόγηση αλλά η διατροφική εκπαίδευση των καταναλωτών», υπογραμμίζει.