Οι φήμες κυκλοφορούσαν εδώ και μήνες, αλλά ο Ντόναλντ Τραμπ τις επιβεβαίωσε χθες ανακοινώνοντας την αποχώρηση των ΗΠΑ απ’ τη Συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή.
Όμως, παρά τη σκληρή ρητορική του, ο Αμερικανός πρόεδρος δεν επέλεξε το πιο επικίνδυνο μονοπάτι καθώς οι ΗΠΑ παραμένουν μέλος της σύμβασης-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές μεταβολές (UNFCCC).
Αλλά και η αποχώρηση από τη Συμφωνία των Παρισίων θα γίνει πράξη τρία χρόνια αφότου η τελευταία τέθηκε σε ισχύ, δηλαδή τον Νοέμβριο του 2019. Ωστόσο, οι ΗΠΑ μπορούν να επιστρέψουν ανά πάσα στιγμή, αφού σε αντίθετη περίπτωση οι κίνδυνοι θα είναι πολλοί, ειδικά για την Αμερική και την οικονομία της.
Η πρωτοπορία των ΗΠΑ στην καινοτομία, τις επενδύσεις και το άνοιγμα επιχειρήσεων δεν θα υποστηρίζεται πλέον από την κυβέρνηση. Κι η ηγετική της θέση στην παγκόσμια οικονομία του 21ου αιώνα κινδυνεύει να θυσιαστεί στο βωμό μιας απέλπιδας προσπάθειας αναβίωσης της οικονομίας του εικοστού αιώνα που βασιζόταν στα ορυκτά καύσιμα.
Όσο κι αν έχει βαλθεί ο Τραμπ να επαναφέρει δυναμικά στο παιχνίδι της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας τον άνθρακα, δεν μπορεί να εμποδίσει τις εταιρείες να στραφούν σε καινοτόμους και λιγότερο ρυπογόνους τρόπους παραγωγής ηλεκτρισμού και τα διευθυντικά τους στελέχη είναι αρκετά έξυπνα για να καταλάβουν ότι δεν θα βγάλουν κέρδη αν επενδυθούν χρήματα σε εργοστάσια που πιθανώς θα κλείσει ο διάδοχος του Τραμπ.
Αντίθετα οι Πολιτείες και οι πόλεις στις ΗΠΑ θα συνεχίσουν να επενδύουν σ’ ένα πράσινο μέλλον που διασφαλίζει καθαρό αέρα, νερό και την υπόσχεση ενός σταθερού κλίματος για τους πολίτες τους.
Η κλιματική αλλαγή είναι, φυσικά θέμα, που απασχολεί ολόκληρη την οικουμένη, αλλά από την ΕΕ μέχρι την Κίνα κι απ’ τη Ρωσία μέχρι την Ινδία οι ηγέτες έσπευσαν να επιβεβαιώσουν την προσήλωσή τους στην αντιμετώπιση της μεγαλύτερης πρόκλησης για την ανθρωπότητα. Κι η δέσμευση της Κίνας, του μεγαλύτερου ρυπαντή του πλανήτη, έχει ιδιαίτερη σημασία.
Θα αναρωτηθεί κανείς βεβαίως αν το Πεκίνο θα τηρήσει το λόγο του. Αναλυτές εκτιμούν ότι θα το κάνει, αν μη τι άλλο για να προστατέψει τον πληθυσμό του απ’ την ατμοσφαιρική ρύπανση και τα άλλα προβλήματα που απορρέουν απ’ τις εκπομπές ρύπων. Κι όχι μόνον αυτό, αλλά η Κίνα έχει βαλθεί να κυριαρχήσει στην τροφοδοσία της παγκόσμιας αγοράς με τεχνολογίες ανανεώσιμης ενέργειας. Οι συνολικές της επενδύσεις σε αιολική και ηλιακή ενέργεια μέχρι το 2030 μπορεί να φτάσουν ακόμη και τα 782 δισ. δολάρια!
Φυσικά η αποχώρηση των ΗΠΑ απ’ τη Συμφωνία των Παρισίων συνεπάγεται κινδύνους για ολόκληρο τον κόσμο. Υπάρχουν αρκετοί πιθανοί δρόμοι που μπορούν να οδηγήσουν σε μια παγκόσμια οικονομία μηδενικών εκπομπών ρύπων στο δεύτερο ήμισυ του αιώνα μας, ώστε να αποφευχθούν οι «σοβαρές, εκτεταμένες και ανεπίστροφες επιπτώσεις», που προειδοποιεί η διεθνής επιστημονική κοινότητα. Αλλά το στοίχημα είναι να ληφθούν μέτρα νωρίς κι οι εκπομπές ρύπων να αρχίσουν να μειώνονται απ’ το 2020μΧ.
Ενδεχόμενη παύση της μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στις ΗΠΑ – εφόσον δεν αντισταθμιστεί από άλλες χώρες- θα επιβραδύνει την πρόοδο και ενδέχεται να συμβάλει στην αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά ένα έως δύο δέκατα βαθμών Κελσίου. Κι αυτό μπορεί να αποδειχθεί αρκετό για να βρεθούν παράκτιες περιοχές των πιο ευάλωτων κρατών κάτω απ’ τα κύματα με την άνοδο της στάθμης των ωκεανών.
Αν οι ΗΠΑ συνεχίσουν τις εξαγωγές προϊόντων που παράγονται με «βρώμικη» ενέργεια, ίσως μπουν στον πειρασμό άλλες χώρες να τις ακολουθήσουν για να αντέξουν στον ανταγωνισμό, αν και προς το παρόν δεν υπάρχουν τέτοιες ενδείξεις. Φυσικά, άλλες χώρες θα μπορούσαν να αυξήσουν τους δασμούς στις εισαγωγές τέτοιων αμερικανικών προϊόντων, αλλά αυτό θα πυροδοτούσε αντίποινα με απρόβλεπτες συνέπειες.
Οι ΗΠΑ ήταν ως τώρα από τους μεγαλύτερους χρηματοδότες προγραμμάτων αρωγής για χώρες που επηρεάζονται για την κλιματική αλλαγή. Κι αυτό ήταν ζωτικής σημασίας για να πειστούν να συμμετάσχουν στην παγκόσμια δράση για το κλίμα αναπτυσσόμενες χώρες που εκλαμβάνουν την υπερθέρμανση του πλανήτη ως κρίση που προκάλεσαν τα βιομηχανικά κράτη. Τώρα θα πρέπει να διαθέσουν ακόμη περισσότερα δισεκατομμύρια οι πλουσιότερες χώρες.
Η Γερμανίδα υπουργός Περιβάλλοντος, Μπάρμπαρα Χέντρικς σχολίασε χθες μετά τις ανακοινώσεις Τραμπ: «Το κλίμα του πλανήτη θα επιβιώσει οκτώ χρόνια και χωρίς τις ΗΠΑ».
Οκτώ χρόνια: δηλαδή δύο θητείες Τραμπ. Είναι, όμως, σίγουρο ότι θα είναι πρόεδρος ως τότε;