Πώς μια ταινία με την Κατρίν Ντενέβ έχτισε τον μύθο της Παριζιάνας [εικόνες]

Πριν από ακριβώς πενήντα χρόνια η ταινία «Η Ωραία της Ημέρας» του Λουί Μπουνιουέλ, αποκάλυπτε, μέσα από την ηρωίδα Κατρίν Ντενέβ, ντυμένη με κοστούμια δια χειρός Yves Saint Laurent, μια μπουρζουά και πρωτοποριακή αισθητική, η οποία επηρέασε τη μόδα και έχτισε τον μύθο της κομψής και μυστηριώδους Παριζιάνας.

Μια βιογραφία για τον Yves Saint Laurent αναφέρει ότι χωρίς τα κοστούμια που έφτιαξε ο μεγάλος σχεδιαστής, η ηρωίδα της ταινίας δεν θα υπήρχε.

Το 1966, όταν ξεκίνησαν τα γυρίσματα της ταινίας, με σκηνοθέτη τον διάσημο Ισπανό Λουί Μπουνιουέλ, ο Saint Laurent είναι ο σχεδιαστής της μόδας, της εποχής, διάσημος μετά το πέρασμά του από τον Οίκο Dior. Εχει μόλις ξεκινήσει τον δικό του Οίκο, Saint Laurent Rive Gauche.
Η Κατρίν Ντενέβ, ήταν εκείνη την εποχή νεαρή ηθοποιός και πελάτισσα του διάσημου σχεδιαστή. Εκείνη του ανέφερε το όνομα του Μπουνιουέλ.

Η μόνη οδηγία που έδωσε ο ισπανός σκηνοθέτης ήταν να δημιουργήσει ο Saint Laurent μια πρότυπη ηρωίδα αλλά να «μεταφράσει» και την ατμόσφαιρα της ταινίας. Δεν θα μπορούσε να το πει σε καλύτερα αυτιά: ο Μπουνιουέλ πήγε στις πρώτες πρόβες ρούχων και στη συνέχεια, απολύτως ήσυχος, έδωσε λευκή επιταγή στον Saint Laurent.

Το δερμάτινο που προβάρει στο Ατελιέ Sain Laurent η Ντενέβ, το φοράει στην ταινία.

Ο γάλλος σχεδιαστής-ιδιοφυία δημιούργησε μια γκαρνταρόμπα διαχρονική -σε μια εποχή που κυριαρχούσαν οι κοντές φούστες και τα φουσκωτά μαλλιά- και κατόρθωσε να επιβάλλει το φόρεμα ως το γόνατο και να αποφύγει τους κώδικες του δρόμου.

«Εχουμε ακόμη ως σήμερα το μικρό μαύρο φόρεμα με λευκό γιακά και λευκές μανσέτσες καθώς και την καμπαρντίνα από μαύρο βυνίλιο, τα οποία αποκαλύπτουν τα δύο πρόσωπα της ηρωίδας: το μπουρζουά ρούχο και το καθαρό κλασικό της συζύγου Σεβερίν και το αδιάβροχο της Ωραίας της Ημέρας, η οποία εργάζεται σε οίκο ανοχής από τις 14:00 ως τις 17:00 που γυρίζει στο σπίτι», δηλώνει η Aurélie Samuel, διευθύντρια συλλογών της Fondation Pierre Bergé-Yves Saint Laurent.

Υπόθεση της ταινίας του Μπουνιουέλ: Η Σεβερίν, η όμορφη, αλλά ψυχρή ερωτικά σύζυγος ενός γιατρού, γίνεται πόρνη πολυτελείας σε οίκο ανοχής, με το ψευδώνυμο Ωραία της Ημέρας, όπου κι εκπληρώνει όλες τις σεξουαλικές φαντασιώσεις των πελατών της. Οσο περισσότερο επιδίδεται σε όργια, τόσο πιο τρυφερή γίνεται με τον άντρα της. Ή μήπως όλα αυτά είναι μια δική της φαντασίωση; Ένα αριστοτεχνικό παιχνίδι ανάμεσα στο πραγματικό και το φαντασιακό, από έναν Μπουνιουέλ όσο ποτέ άλλοτε χλευαστικό απέναντι στα αστικά ερωτικά ήθη. Χρυσός Λέων Φεστιβάλ Βενετίας 1967.

Ο Saint Laurent ήταν ο μοναδικός σχεδιαστής που θα μπορούσε να είχε καταλάβει την διπλή προσωπικότητα της Σεβερίν, τον μαζοχισμό της και, ταυτόχρονα την αξιοπρέπειά της.
«Δεν επωφελείται από την ταινία ο Saint Laurent για να δείξει το στιλ του. Αντίθετα, προσαρμόζει την δημιουργία του στο σενάριο: σε ένα φόρεμα της Σεβερίν κρύβει από μέσα ένα σκρατς. Κάποια στιγμή της το ανοίγουν και ο θόρυβος επιτείνει την ιδέα του βιασμού. Το ρούχο γίνεται μέρος της δράσης», δηλώνει η Aurélie Samuel. Στην ηρωίδα αρέσει να την ταπεινώνουν.

Το ίδιο ισχύει και για τα παπούτσια της Σεβερίν -αξέχαστο μοντέλο του Roger Vivier -με τα οποία ανεβαίνει τα σκαλιά του οίκου ανοχής. Ο Μπουνιουέλ κάνει γκρο πλαν στα παπούτσια με τα οποία η ηρωίδα ανεβαίνει τα σκαλιά της αμαρτίας ή την βάζει να τα φοράει ενώ ένας πελάτης την κρατάει στο κρεβάτι.

«Αυτή η μικρή τετράγωνη μπαλαρίνα με χαμηλό τακούνι, με την μεγάλη αγκράφα, είναι ένα τυπικό παπούτσι του 1960, είναι το best-seller του Roger Vivier», δηλώνει ο Bruno Frisoni, διευθυντής της φίρμας.
«Αλλά η Κατρίν Nτενέβ έδωσε μια προκλητική γωνία σε ένα τελείως κλασικό παπούτσι. Η ερμηνεία της και η χρήση του παπουτσιού το έκαναν διαχρονικό και αξεπέραστο», προσθέτει.

Μέσα στα κοστούμια του Saint Laurent η μπουρζουά Κατρίν Ντενέβ δείχνει να πνίγεται, η λεπτή της σιλουέτα, κάτω από το κομψό, στρατιωτικό, διαχρονικό παλτό με ώμους, υποφέρει. Ονειρεύεται έναν άλλο κόσμο, μαζοχιστικό, όπου η σεξουαλική ταπείνωση καραδοκεί. Το ρούχο παίζει έναν πρωταρχικό ρόλο αφού ο σχεδιαστής ντύνει την ηρωίδα του με άλλο κοστούμι σχεδόν σε κάθε σκηνή.

Αλλά το ρούχο γίνεται και μέρος του σεναρίου, οι διάλογοι αναφέρονται σε αυτό, πολλές φορές. Οι πόρνες της Madame Anaïs σχολιάζουν το μπεζ φόρεμά της που φτάνει λίγο πάνω από το γόνατο: «Δες τι ωραίο τελείωμα έχει», ενώ ο πρώτος πελάτης της Ωραίας της Ημέρας (Francis Blanche) σχολιάζει «Η κομψότητα, α, δεν αγοράζεται!». Μια πόρνη ρωτάει την ηρωίδα «Μπορείς να μου το δανείσεις για την Κυριακή;» για το μαύρο της αδιάβροχο.

Ενώ προς το τέλος της ταινίας, ο πελάτης Μισέλ Πικολί ψιθυρίζει στην Σεβερίν, ντυμένη με το μαύρο φόρεμα με άσπρο γιακά. «Αυτό το φόρεμα σας δίνει έναν αέρα ώριμης μαθήτριας».

Ακόμη και τα μαλλιά της Ντενέβ συμμετέχουν στο σενάριο της ταινίας: κομψός και διαχρονικός κότσος ως αυστηρή κυρία, λυτά ξανθά μαλλιά ως πόρνη.

Ο Μπουνιουέλ, ο Saint Laurent ή η Κατρίν Ντενέβ επινόησαν το πρόσωπο της Ωραίας της Ημέρας; Είναι μάλλον μια δημιουργία και των τριών. Μια δημιουργία που ξεπέρασε τον κινηματογράφο και έμεινε ως το αρχέτυπο της ηρωίδας του μεγάλου ισπανού σκηνοθέτη.
Οπως αρχέτυπο έμεινε και το διπλό πρόσωπο της ηθοποιού, αλλά και η φαντασίωση για το «αιώνιο θηλυκό» του Saint Laurent.

«Η ηρωίδα της ταινίας έμεινε η «θεμελιώδης παριζιάνα» του Yves Saint Laurent, δηλώνει ο σχεδιαστής Olivier Châtenet, συλλέκτης των μοντέλων Yves Saint Laurent.
Η ταινία γυρίζεται σε μια στιγμή που το στιλ Saint Laurent αλλάζει. Είναι η στιγμή που δημιουργεί το φόρεμα Mondrian, το 1965. Στη συνέχεια, στην σειρά prêt-à-porter που λάνσαρε βρίσκει κανείς το φόρεμα με τα μπεζ κουμπιά που είχε σχεδιάσει για την ταινία, αλλά σε μαύρο.

Σε διαφορετικά χρώματα και μήκη, ο Saint Laurent επινοεί εκείνη την εποχή ένα στιλ Ωραίας της Ημέρας, μιας γυναίκας κλασικής συζύγου και παράλληλα αμαρτωλής. Θα γίνει η φαντασίωση του Saint Laurent αλλά και του φωτογράφου Helmut Newton, την ίδια εποχή.
Λίγο αργότερα, το 1975, ο Saint Laurent φωτογραφίζει τις διάσημες, ανδρόγυνες γυναίκες του της οδού Aubriot, ντυμένες με σμόκιν να περπατάνε τη νύχτα στο πεζοδρόμιο, με φωτογράφο τον Helmut Newton. Είναι μια ακόμη αναφορά στην ταινία του Μπουνιουέλ.

Ο Saint Laurent έχτισε ο ίδιος την μυθολογία του πάνω σε αυτή την γυναικεία ομορφιά που χειραγωγεί, έχει μυστικά, είναι κοσμική, ψυχρή και μελαγχολική.

«Είναι η Παριζιάνα, αυτό ακριβώς. Μια νεαρή γυναίκα, στη μόδα, σοφιστικέ και μυστηριώδης, η οποία είτε στη Γαλλία είτε στο εξωτερικό απηχεί πάντα την συλλογική φαντασίωση», δηλώνει η Aurélie Samuel.
Ας σημειωθεί ότι ο Μπουνιουέλ συνέχισε την ίδια φαντασίωση, το 1972, με την ταινία «Η κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας», στην οποία η ηθοποιός Stéphane Audran ντύνεται από τον Karl Lagerfeld. Κι εκεί βασιλεύει η ίδια αμφίρροπη θηλυκότητα, η ίδια συντηρητική κοινωνία. Σκιές, πόθοι και συγκινήσεις που κρύβονται κάτω από το μπουρζουά προσωπείο.

Ο Λουί Μπουνουέλ και η Ωραία της Ημέρας: