Πριν από δέκα χρόνια, στον απόηχο της δολοφονίας της ρωσίδας δημοσιογράφου Άννα Πολιτκόφσκαγια, ένας δημοφιλής στην Ιταλία κωμικός που μεταλλάχθηκε σε blogger καλούσε τους δεκάδες χιλιάδες αναγνώστες του να «βγουν και ν’ αγοράσουν τη Ρωσία του Πούτιν», όπου βασίλευε, όπως κατήγγειλε, η διαφθορά.
«Η Ρωσία είναι μια δημοκρατία, που βασίζεται στις εξαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου. Αν δεν τα εξήγαγαν αυτά, τότε θα επέστρεφαν στη δικτατορία που ήταν κάποτε», έγραφε ο Γκρίλο σε μια επικήδεια ανάρτησή του για την Πολιτκόφσκαγια.
Από τότε, όμως, κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι κι η στάση του Γκρίλο έναντι της Ρωσίας έχει αλλάξει ριζικά. Τώρα είναι μέλος της λέσχης θαυμαστών του Κρεμλίνου στη δύση -μια σημαντική εξέλιξη δεδομένου ότι στο μεταξύ έχει εξελιχθεί σ’ έναν απ’ τους ισχυρότερους πολιτικούς ηγέτες της Ιταλίας και το Κίνημα 5 Αστέρια (Μ5s), το αντισυστημικό κόμμα που ίδρυσε το 2009, διεκδικεί με μεγάλες αξιώσεις τη νίκη στις επόμενες ιταλικές εκλογές.
Κάποιοι απ’ τους υπαρχηγούς του Γκρίλο στο Μ5s είναι ένθερμοι υποστηρικτές της πολιτικής του Πούτιν, ακόμη και στο συριακό. Ο Μάνλιο Ντι Στέφανο, αρμόδιος για θέματα εξωτερικής πολιτικής του Μ5s, χαιρέτισε τον βομβαρδισμό του Χαλεπίου ως «απελευθέρωση» της πολύπαθης μεγαλούπολης.
#M5S #ObiettivoEsteri LA LIBERAZIONE DI #ALEPPO https://t.co/9TxluNREsh pic.twitter.com/zbn076mJnl
Σε μια ομιλία του τον περασμένο Ιούνιο ο Ντι Στέφανο ισχυρίστηκε ότι το Μ5s δεν είναι ούτε φιλορωσικό, ούτε φιλοαμερικανικό. Ζήτησε όμως τερματισμό των κυρώσεων που έχει επιβάλει η Ε.Ε. στη Ρωσία, ξιφούλκησε κατά του «επιθετικού» ΝΑΤΟ, ζήτησε να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ των ρωσικών και των ευρωπαικών μυστικών υπηρεσιών και υποστήριξε ότι είναι προφανές πως η ουκρανική κρίση είναι αποτέλεσμα της ανάμειξης της Ε.Ε. και των ΗΠΑ στις ρωσικές υποθέσεις.
Η φιλορωσική αυτή ρητορική ξάφνιασε κι ανησύχησε κάποιους ξένους διπλωμάτες στη Ρώμη, οι οποίοι προσπαθούν να καταλάβουν τι πραγματικά πρεσβεύει το κόμμα, που ισχυρίζεται ότι είναι μετα-ιεδολογικό.
«Δεν μπορούμε να καταλάβουμε γιατί είναι με τον Πούτιν κι όχι με τις Pussy Riot», δήλωσε ένας δυτικός διπλωμάτης.«Νομίζω ότι στράφηκαν υπέρ της Ρωσίας επειδή είναι καιροσκόποι. Νιώθουν ότι θα τους ωφελήσει αυτό, ότι θα ψαρέψουν ψήφους.»
Κι όσο πιο φιλορωσική γίνεται η ρητορική του Μ5s, τόσο πιο επικριτική στάση τηρεί έναντι της Ε.Ε., περιλαμβανομένης της διακηρυγμένης επιθυμίας του να ζητήσει τη λαϊκή ετυμηγορία για το ευρώ. Ένα τέτοιο δημοψήφισμα πιθανότητα θα έχει αποσταθεροποιητικές παρενέργειες στην ευρωπαϊκή ενότητα, ακόμη κι αν είναι δύσκολη στην πράξη μια αποχώρηση απ’ την ευρωζώνη. Ο Γκρίλο έχει ζητήσει ακόμη και μια αναθεώρηση της πολιτικής ανοικτών συνόρων της Ε.Ε. υπό την συνθήκη Σένγκεν, μετά την εξουδετέρωση στο Μιλάνο του Ανίς Αμρί, του Τυνήσιου μακελάρη που έσπειρε τον τρόμο και το θάνατο τον περασμένο μήνα στη χριστουγεννιάτικη αγορά του Βερολίνου.
Στο μεταξύ το Κρεμλίνο σφυρηλατεί ισχυρούς δεσμούς με λαϊκιστικά κόμματα στην Ευρώπη, περιλαμβανομένου και του Εθνικού Μετώπου της Μαρίν Λεπέν.
Σε μια σχετικά πρόσφατη συνέντευξή του ο πολιτικός επιστήμονας Αλεξάντρ Ντούγκιν, ο αποκαλούμενος από τους εχθρούς του και «Ρασπούτιν του Πούτιν», κατέστησε σαφές ότι τον ενδιαφέρει ιδιαίτερα η περίπτωση του M5s.
Ο ρώσος πολιτικός επιστήμονας Αλεξάντρ Ντούγκιν, ο αποκαλούμενος απ' τους εχθρούς του σκωπτικά «Ρασπούτιν του Πούτιν»
Είπε -εσφαλμένα- στο Defend Democracy Press ότι το κόμμα του Γκρίλο ζήτησε δημοψήφισμα για έξοδο της Ιταλίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση κι υποστήριξε ότι αν δινόταν η ευκαιρία στους Ιταλούς, τους Γερμανούς και τους Γάλλους να αποχωρήσουν, «θα το έκαναν την επόμενη ημέρα».
Αναλυτές εκτιμούν ότι η εξέλιξη της στάσης του M5s έναντι της Μόσχας αντανακλά τη γενικότερη αντισυστημική φιλοσοφία του: σ’ έναν κόσμο όπου οι ΗΠΑ κι η Ε.Ε. αντιπροσωπεύουν τα ισχυρά συμφέροντα, οι Ρώσοι αντιπροσωπεύουν την απόρριψη αυτής της συμμαχίας και της «υποταγής» της Ιταλίας σ’ αυτές τις δυνάμεις.
Θεωρούν δε ότι ο μέγιστος κίνδυνος μιας εκλογικής νίκης του M5s δεν είναι ότι θα προσδέσει τη Ρώμη στο άρμα της Μόσχας ή θα επιδιώξει δημοψήφισμα για το ευρώ – μπορεί να τα κάνει αμφότερα- αλλά ότι θα βλάψει βαθειά την Ιταλία, λόγω της κυβερνητικής απειρίας.
Για τον Στέφανο Στεφανίνι, πρώην πρέσβη της Ιταλίας στο ΝΑΤΟ, μια επικράτηση του κόμματος του Γκρίλο στις επόμενες εκλογές είναι μάλλον δύσκολη, αλλά αν συμβεί θα έχει οδυνηρές επιπτώσεις: «Αν νικήσει το Κίνημα Πέντε Αστέρια, κι έχεις και τη Λέγκα του Βορρά κι έναν φιλορώσο πρόεδρο στη Γαλλία, τότε όλη η γραμμή της Ε.Ε. έναντι της Ρωσίας θα καταρρεύσει. Θα επέλθει διχασμός στην Ένωση.»