Ανακαλύπτοντας τα νέα σχολικά βιβλία ισλαμικής εκπαίδευσης, οι καθηγητές Φιλοσοφίας στο Μαρόκο έπαθαν σοκ. Στο κεφάλαιο «Φιλοσοφία και πίστη», η Φιλοσοφία υποδεικνύεται ως «παράγωγο της ανθρώπινης σκέψης που είναι αντίθετο στο Ισλάμ».
Το σοκ είναι ακόμη μεγαλύτερο γιατί αυτό το σχολικό εγχειρίδιο ξαναγράφηκε στα τέλη Οκτωβρίου 2016, στο πλαίσιο μιας μεταρρύθμισης της ισλαμικής εκπαίδευσης που έχει στόχο να προβάλει «ένα ανεκτικό Ισλάμ». «Το αποτέλεσμα αυτής της αναθεώρησης είναι άθλιο. Είναι ακόμη πιο παρακμιακό από πριν», σχολίασε ο Mounir Bensalah, ακτιβιστής του Δημοκρατικού Κινήματος Anfass.
Οι καθηγητές που ανήκουν στη Μαροκινή Ενωση των Εκπαιδευτικών Φιλοσοφίας (AMEP) διοργάνωσαν εκδηλώσεις στις 21 και 23 Δεκεμβρίου σε πολλά λύκεια της χώρας για να καταγγείλουν το «απαράδεκτο» κεφάλαιο που αμαυρώνει το αντικείμενό τους, το οποίο είναι υποχρεωτικό στο Μαρόκο και διδάσκεται από τη Β' Γυμνασίου. «Τα μαθήματα που περιλαμβάνονται σε αυτό το βιβλίο θα σκοτώσουν την ελευθερία σκέψης», προειδοποίησε ο Aidda Lakhlif, καθηγητής Φιλοσοφίας στο λύκειο Assa-Za, στα νότια της χώρας, και μέλος του AMEP. «Πιστεύαμε ότι το μίσος του κράτους απέναντι στη Φιλοσοφία είχε ξεπεραστεί. Αλλά τώρα γυρίζουμε δέκα αιώνες πριν», πρόσθεσε ο καθηγητής.
Το εν λόγω σχολικό βιβλίο βασίζεται στα λόγια μιας μεγάλης προσωπικότητας του σαλαφισμού του 13ου αιώνα, του Ibnou As-Salah Ach Chahrazouri, ο οποίος είχε περιγράψει τη φιλοσοφία της εποχής ως «το αποκορύφωμα της τρέλας και της απογύμνωσης». Πίστευε ότι η φιλοσοφία προκαλεί «αγωνία και περιπλάνηση, αίρεση και δυσπιστία».
Ο Μαροκινός δημοσιογράφος Faker Korchane, ο οποίος εξειδικεύεται στα θρησκευτικά θέματα, καταγγέλλει το εν λόγω σχολικό εγχειρίδιο:
«Σήμερα, στο σουνιτικό Ισλάμ, η ιδέα της μίμησης αναπτύσσεται όλο και περισσότερο. Οι μαθητές παρακινούνται να ακολουθήσουν κατά γράμμα πολύ αρχαία κείμενα, χωρίς κριτική σκέψη. Δημιουργούμε έτσι ανθρώπους-αυτόματα με κίνδυνο να αναπτύσσεται γόνιμο έδαφος για μια σκέψη αποκλεισμών και φανατισμού», αναφέρει.
Σε άλλες παραγράφους του εν λόγω σχολικού βιβλίου, διδάσκεται στους μαροκινούς μαθητές να κάνουν την διάκριση ανάμεσα σε θρησκευτικές επιστήμες και αιρετικές επιστήμες. Ως αιρετικές επιστήμες θεωρούνται τα μαθηματικά, η φυσική και οι επιστήμες της ζωής και της γης. «Το να λες ότι οι ανθρωπιστικές επιστήμες είναι αντίθετες με τη θρησκεία ενθαρρύνει τον σκοταδισμό. Αυτό το βιβλίο κάνει τους μαθητές να πιστεύουν ότι δεν μπορούν ταυτόχρονα να είναι θρησκευόμενοι και ορθολογιστές. Είναι πολύ επικίνδυνο, γιατί αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια φανατική ανάγνωση του Ισλάμ, με όλους τους κινδύνους που αυτό περικλείει», δηλώνει ο Faker Korchane.
Από την πλευρά του, το μαροκινό υπουργείο Παιδείας καταγγέλλει «μια εκστρατεία συκοφάντησης». Οταν ξέσπασε η πολεμική για το σχολικό βιβλίο, το υπουργείο ανακοίνωσε ότι δεν θα το αποσύρει από τα σχολεία, παρά την καταγγελία της Μαροκινής Ενωσης καθηγητών φιλοσοφίας. «Βγάζουν μερικά κεφάλαια από το σύνολο», δήλωσε ο Fouad Chafiqi, διευθυντής του υπουργείου Παιδείας. «Επιλέξαμε να αναφέρουμε τον στοχαστή Ibnou As-Salah Ach Chahrazouri, αλλά αυτό το κείμενο δίνεται ως αφορμή στοχασμού. Δεν είναι δογματική διδαχή, αντίθετα οι μαθητές καλούνται να σκεφτούν και όχι να υιοθετήσουν ένα μοναδικό δόγμα. Θέλουμε να δημιουργήσουμε έναν κοινωνικό διάλογο μέσα στις τάξεις», πρόσθεσε.
Ο συγκεκριμένος άνθρωπος, ο Fouad Chafiqi, 55 ετών, διπλωματούχος της Ecole normale supérieure του Rabat με ντοκτορά εκπαιδευτικού από το πανεπιστήμιο του Μπορντώ 3, ήταν αυτός που ανέλαβε, τον Φεβρουάριο του 2016 να ξαναγράψει τα προγράμματα της ισλαμικής εκπαίδευσης. Μέσα σε επτά μήνες, 29 σχολικά βιβλία ξαναγράφηκαν. «Λυπάμαι που μερικές γραμμές μέσα σε 3.252 διαπιστευμένες σελίδες χάλασαν όλη τη δουλειά που έγινε», αναφέρει ο διευθυντής παιδείας και δηλώνει ότι ο ίδιος είναι πεπεισμένος προσωπικά «ότι η διδασκαλία της φιλοσοφίας είναι απαραίτητη, όπως εξάλλου και όλες οι ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες».
Ο βασιλιάς του Μαρόκου Mohammed VI είχε δεσμευτεί προσωπικά, κατά τη διάρκεια υπουργικού συμβουλίου, στις 6 Φεβρουαρίου 2016, να μεταρρυθμίσει όλα τα προγράμματα θρησκευτικής εκπαίδευσης, ενός από τα πλέον αμφιλεγόμενα μαθήματα του εκπαιδευτικού συστήματος του Μαρόκου, το οποίο διδάσκεται από το δημοτικό ως την τελευταία τάξη του Λυκείου.
Ο βασιλιάς δήλωσε ότι θέλει να προωθήσει «ένα Ισλάμ μετριοπαθές». Ετσι, το υπουργείο Παιδείας όρισε μια επιτροπή με στόχο να βγάλουν από τα σχολικά εγχειρίδια όλα τα αποσπάσματα που παρέπεμπαν σε ένα δογματικό Ισλάμ.
Πράγματι, αφαιρέθηκαν όλα τα αποσπάσματα που καταδίκαζαν την αλλαγή φύλου ή την αναπηρία. Ωστόσο, η μεταρρύθμιση προσέκρουσε στην εχθρότητα των συντηρητικών κύκλων των σαλαφιστών. Διεφώνησαν κυρίως γιατί η φράση «ισλαμική εκπαίδευση», η οποία απέρριπτε κάθε άλλη θρησκεία, αντικαταστάθηκε από τη φράση «θρησκευτική εκπαίδευση».