Στη σαφή επιδείνωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας κατά τη διάρκεια του 2016 κάνει αναφορά η ΤτΕ στην ενδιάμεση έκθεσή της για την οικονομία, σημειώνοντας τα τέσσερα εμπόδια που βαζουν τροχοπέδη στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.
Σημαντικότερα εμπόδια για τη βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων εξακολουθούν να θεωρούνται η πρόσβαση στη χρηματοδότηση και η αναποτελεσματική γραφειοκρατία. Δύο άλλα εμπόδια στο επιχειρείν αναδεικνύονται όμως πλέον ως σοβαρότερα όλων: η πολιτική αστάθεια και οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές.
Οι φορολογικοί συντελεστές μάλιστα επισημαίνονται ως σοβαρότερο εμπόδιο από ό,τι η περιπλοκότητα και η διαρκής μεταβολή του φορολογικού πλαισίου, για πρώτη φορά το 2016.
Οπως αναφέρεται στην ενδιάμεση έκθεση της ΤτΕ ο δείκτης ανταγωνιστικότητας με βάση το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος στο σύνολο της οικονομίας το β’τρίμηνο του 2016 ήταν αυξημένος κατά 4,1% έναντι του ίδιου τριμήνου πέρυσι. Ο αντίστοιχος δείκτης ανταγωνιστικότητας με βάση το δείκτη τιμών καταναλωτή το γ’τρίμηνο του 2016 ήταν αυξημένος κατά 0,5% έναντι του ίδιου τριμήνου πέρυσι.
Η επιδείνωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της χώρας το 2016 οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ανατίμηση της ονομαστικής σταθμισμένης συναλλαγματικής ισοτιμίας, η οποία το γ’τρίμηνο του 2016 έφθασε το 1,2% έναντι του ίδιου τριμήνου του προηγούμενου έτους.
Μακροπρόθεσμα, η σοβαρή βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας τιμών και κόστους εργασίας, η οποία καταγράφηκε μετά το 2009 στην Ελλάδα, θα συνεχίσει να ευνοεί την εξωστρέφεια και την επίδοση των ελληνικών εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι συνολικές εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, οι οποίες τις δύο δεκαετίες προ του ευρώ βρίσκονταν κατά μέσο όρο στο 16,4% του ΑΕΠ, αυξήθηκαν σταδιακά μετά την κρίση, από 23,4% του ΑΕΠ το 2008 σε 31,9% του ΑΕΠ το 2015.
Η διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, η οποία συνεκτιμά και ένα πλήθος άλλων παραμέτρων διεθνούς ανταγωνιστικότητας πλην των τιμών, αφού βελτιώθηκε τη διετία 2013-2014, παρουσιάζει πλέον ενδείξεις στασιμότητας ή και οπισθοχώρησης σύμφωνα με τους κυριότερους σύνθετους δείκτες παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας.
Σύμφωνα με το δείκτη “ευχέρειας του επιχειρείν” της Παγκόσμιας Τράπεζας, η Ελλάδα έπεσε κατά τρεις θέσεις και βρέθηκε στην 61η θέση μεταξύ 190 κρατών.
Σύμφωνα με το “δείκτη παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας” του World Economic Forum, η Ελλάδα έπεσε πέντε θέσεις το 2016, στην 86η μεταξύ 138 κρατών, ενώ σύμφωνα με τον πίνακα επιδόσεων παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας του IMD, η Ελλάδα έπεσε κατά έξι θέσεις και το 2016 βρέθηκε στην 56η θέση μεταξύ 61 κρατών.
Σύμφωνα με τις εκθέσεις αυτές, και παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί τα προηγούμενα έτη, η Ελλάδα συνεχίζει να κατατάσσεται στη χαμηλότερη θέση τόσο μεταξύ των οικονομιών της ΕΕ-28 όσο και μεταξύ όλων των προηγμένων οικονομιών.