Οι Ηνωμένες Πολιτείες ως υπερδύναμη θα είναι σύντομα παρελθόν, καθώς διανύουν φάση επιταχυνόμενης παρακμής και θα καταρρεύσουν όσο ακόμη θα βρίσκεται ο Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Η εν λόγω προειδοποίηση ανήκει στον κοινωνιολόγο Γιόχαν Γκάλτουνγκ, που έχει προταθεί για Νόμπελ Ειρήνης και είχε προβλέψει, μεταξύ άλλων, την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης.
Ο Νορβηγός καθηγητής του Πανεπιστημίου της Χαβάης θεωρείται ως ο κύριος θεμελιωτής των σπουδών περί ειρήνης και συγκρούσεων. Έχει αναπτύξει μερικές θεωρίες με σημαντική επιρροή, όπως η διάκριση μεταξύ θετικής και αρνητικής ειρήνης, η δομική βία, θεωρίες για την επίλυση συγκρούσεων, η δομική θεωρία του ιμπεριαλισμού και η θεώρηση των ΗΠΑ ως δημοκρατία και αυτοκρατορία ταυτοχρόνως.
Έχει πέσει μέσα σε αρκετές προβλέψεις του για σημαντικά γεγονότα παγκόσμιας εμβέλειας, όπως η Ιρανική επανάσταση του 1978, η εξέγερση της Πλατείας Τιαν αν Μεν στην Κίνα το 1989, οι οικονομικές κρίσεις του 1987, 2008 και 2011 κι ακόμη και οι τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου.
Το 2000 είχε προκαλέσει μεγάλο «ντόρο» προφητεύοντας το τέλος των ΗΠΑ ως υπερδύναμης μέχρι το 2025. Αλλά με τον Τζορτζ Μπους τον νεώτερο στο Λευκό Οίκο αναθεώρησε την πρόβλεψη της κατάρρευσης για το 2020. Τώρα λέει ότι η πρόρρησή του άρχισε να επαληθεύεται από τη στιγμή που επικράτησε στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές ο Ντόναλντ Τραμπ.
Η εκλογή του Τραμπ με μια αντιμεταναστευτική ρητορική συμπίπτει με μια απ' τις τελικές φάσεις της παρακμής που προέβλεψε ο διακεκριμένος κοινωνιολόγος το 2009 στο βιβλίο του «Η πτώση της Αμερικανικής Αυτοκρατορίας - και μετά Τι;» (The Fall of the American Empire—and then What?), όπου προφητεύει την άνοδο του φασισμού προτού αρχίσει η πτωτική πορεία της χώρας.
Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος έχει ορκιστεί ότι θα απελάσει τρία εκατομμύρια παράτυπους μετανάστες μόλις αναλάβει καθήκοντα κι ότι θα χτίσει ένα τείχος κατά μήκος των συνόρων των ΗΠΑ με το Μεξικό.
Ο Γκάλτουνγκ θεωρεί ότι η εκλογή του Τραμπ «επιταχύνει την παρακμή», αν και επιχειρεί να μετριάσει κάπως τις εντυπώσεις λέγοντας: «φυσικά μένει να δούμε τι θα κάνει ως Πρόεδρος».
Προσθέτει δε ότι η επικριτική στάση του νεοεκλεγέντος προέδρου έναντι του ΝΑΤΟ συνιστά μια ακόμη ένδειξη ότι οι ΗΠΑ θα χάσουν τον ηγετικό τους ρόλο στην υδρόγειο.
Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ο ρεπουμπλικανός μεγιστάνας είχε αφήσει να εννοηθεί ότι οι ΗΠΑ δεν θα σπεύσουν να συνδράμουν όσα μέλη της Συμμαχίας δεν διαθέτουν το προβλεπόμενο ποσοστό του ΑΕΠ τους σε αμυντικές δαπάνες.
«Η κατάρρευση έχει δύο φάσεις», λέει ο Γκάλτουνγκ στο διαδικτυακό περιοδικό Motherboard. «Άλλες χώρες αρνούνται να είναι καλοί σύμμαχοι, οι ΗΠΑ αναγκάζονται να αναλάβουν μόνες τους όλους τους σκοτωμούς, με βομβαρδισμούς από μεγάλο υψόμετρο, τηλεχειρισμό μέσω Η/Υ φονικών drones και τις ειδικές δυνάμεις να επεμβαίνουν παντού εξολοθρεύοντας. Και τα δύο αυτά συμβαίνουν σήμερα, εκτός απ' τη βόρεια Ευρώπη, που υποστηρίζει -προς το παρόν- αυτούς τους πολέμους. Αυτό, όμως, πιθανώς δεν θα συνεχιστεί μέχρι το 2020, οπότε επιμένω στην προθεσμία που έχω δώσει.»
Δεν συμφωνούν, ωστόσο, όλοι με τις απόψεις του Γιόχαν Γκάλτουνγκ. Η Ζίνια Γουϊκετ της γνωστής βρετανικής δεξαμενής σκέψης Chatham House θεωρεί «εντελώς ανεδαφικό» να πιστεύει κανείς ότι οι ΗΠΑ θα πάψουν μέχρι το 2020 να είναι υπερδύναμη. Κι όπως δήλωσε στον Independent: «είναι πολλοί οι λόγοι που οι ΗΠΑ είναι υπερδύναμη: διαθέτουν τον ισχυρότερο στρατό στον κόσμο, τα καλύτερα πανεπιστήμια, τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις, ασκούν τεράστια επιρροή μέσω των αμερικανικών ΜΜΕ. Παραμένουν επίσης η μεγαλύτερη οικονομία στον πλανήτη. Κι η ιδέα ότι ο,τιδήποτε απ' αυτά θα αλλάξει μέσα στην επόμενη τετραετία είναι απραγματοποίητη.»
ΠΗΓΗ: MOTHERBOARD, THE INDEPENDENT