Ο Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων κ. Γιάννης Ρέτσος μιλάει στο iefimerida για τον τουρισμό, την ελληνική οικονομία, την Αθήνα, τις προοπτικές για το μέλλον.
Νέος φόρος στα ξενοδοχεία, ποιους θα επηρεάσει και πόσο θα επιβαρύνει τον τουρισμό;
Η ιστορία της υπερφορολόγησης των τουριστικών επιχειρήσεων έχει φτάσει πλέον στο απροχώρητο. Κάποιοι νομίζουν ότι οι αντοχές μας είναι ανεξάντλητες. Κάνουν όμως μεγάλο λάθος. Ξεπεράσαμε προ πολλού τα όρια. Μπορώ να καταλάβω την ανάγκη συνεισφοράς ενός κλάδου που πάει καλά, σε μια δύσκολη οικονομική περίοδο. Στα χρόνια όμως της οικονομικής κρίσης, έχουμε μια πρωτοφανή φορολογική πολιτική στον τουρισμό. Αυτή είναι μια κοντόφθαλμη οπτική. Γιατί αυτόν τον κλάδο, αν τον πιέσεις πέραν των δυνατοτήτων του, θα τον καταδικάσεις σε μαρασμό και τελικά σε μείωση των εσόδων. Κάθε νέος φόρος λοιπόν μπορεί να δημιουργήσει ανυπολόγιστες ζημιές.
Τι πρέπει να αλλάξει για να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα του τουριστικού κλάδου;
Καταρχήν να υπάρξει μείωση των φορολογικών βαρών. Όπως είπαμε και πριν η υπερφορολόγηση καθιστά το τουριστικό πακέτο λιγότερο ανταγωνιστικό. Κατά δεύτερο λόγο χρειάζονται κίνητρα για νέες επενδύσεις. Το τουριστικό προϊόν- σε όλες του τις πλευρές- πρέπει να ανανεώνεται για να είναι ανταγωνιστικό. Δεν επιτρέπεται να “γερνάει”. Χρειάζεται διαρκής προσαρμογή στις καινούργιες απαιτήσεις της αγοράς. Και φυσικά αυτό που είναι αναγκαίο είναι μια μακροχρόνια στρατηγική. Να ξεφύγουμε από τη λογική της συγκυρίας. Πρέπει να δούμε τη μεγάλη εικόνα αν θέλουμε να πάμε στο επόμενο στάδιο.
Σύμφωνα με τα στατιστικά, οι αφίξεις το 2016 αυξήθηκαν, πώς γίνεται να μειώθηκαν τα έσοδα;
Δεν είναι κάτι παράδοξο. Πολλοί από τον κλάδο είχαμε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου από νωρίς και περιμέναμε μια τέτοια εξέλιξη. Μια σειρά από παράγοντες λοιπόν, υπερφορολόγηση, γεωπολιτικές κρίσεις, οικονομική στενότητα, μας έφεραν στη φετινή κατάσταση που περιγράφετε. Από την πλευρά μας, ως κλάδος, έχουμε λάβει τα μηνύματα και θα κάνουμε τις ανάλογες διορθωτικές κινήσεις. Το ίδιο όμως οφείλει να κάνει και η Πολιτεία αντί απλά να επαίρεται μόνο για τον αριθμό των αφίξεων.
Πως βλέπετε γενικότερα την ελληνική οικονομία;
Βιώνουμε καθημερινά τα μεγάλα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας σε όλη τους τη διάσταση. Ορισμένοι πιστεύουν ότι ο τουριστικός κλάδος πετάει στα σύννεφα. Λάθος ! Είμαστε στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Επηρεαζόμαστε από κάθε πολιτική ή κοινωνική εξέλιξη και αυτό μας έχει δημιουργήσει αντανακλαστικά να αντιδρούμε γρήγορα και φυσικά να αντιλαμβανόμαστε τον παλμό της οικονομίας. Γι’ αυτό και πολλές φορές εκφράζουμε τους φόβους και τις ανησυχίες μας. Πιέζουμε για να ακολουθήσει η χώρα μια κανονικότητα. Να μπει σε μια σταθερή τροχιά. Και επιτέλους να δούμε να ξεδιπλώνεται ένα εθνικό σχέδιο οικονομικής ανάπτυξης της Ελλάδας. Με δική μας σφραγίδα και δική μας ευθύνη.
Αποτελεί η Αθήνα τουριστικό προορισμό; κι αν ναι, τι προϋποθέτει;
Η Αθήνα ήδη αποτελεί σημαντικό τουριστικό προορισμό που τα επόμενα χρόνια μπορεί να κάνει τη μεγάλη διαφορά. Υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για να προσελκύσουμε πολλών ειδών τουρισμό. Η Αθήνα τα έχει όλα. Αυτό που χρειάζεται και εδώ είναι οργάνωση, σχέδιο, συντονισμός και κυρίως φροντίδα και ευταξία για το κέντρο της πρωτεύουσας. Η Αθήνα χρειάζεται να την αγαπήσουμε. Είμαι σίγουρος ότι θα το ανταποδώσει στο πολλαπλάσιο.
Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb έχουν επηρεάσει τις ξενοδοχειακές κρατήσεις; Έχει αλλάξει το τουριστικό τοπίο; Πιστεύετε ότι χρειάζεται ρυθμιστικό πλαίσιο για να οριοθετηθούν οι ενοικιάσεις κατοικιών;
Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις είναι μια ισχυρή τάση σε ολόκληρο τον κόσμο. Θα πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι ότι δεν είμαστε αφοριστικά αντίθετοι. Παρακολουθούμε τις εξελίξεις και προσαρμοζόμαστε. Αυτό όμως δεν αρκεί. Το κράτος, το οποίο χάνει έσοδα εκατομμυρίων, οφείλει να θέσει ένα σύγχρονο κανονιστικό πλαίσιο. Να υπάρξει μια φορολογική και ρυθμιστική συμμετρία. Μέχρι στιγμής ακούμε μόνο υποσχέσεις. Οι κανόνες και η προσεκτική ρύθμιση είναι ο αναγκαίος όρος για να αναπτυχθεί σωστά ο τουρισμός.
Μιλάτε συχνά τον τελευταίο καιρό για την κοινωνική διάσταση του τουρισμού. Τι ακριβώς εννοείτε;
Είναι πολλοί αυτοί που δεν γνωρίζουν το βαθμό συνεισφοράς του ελληνικού τουρισμού στην οικονομία μας αλλά και στην κοινωνία. Ιδίως τώρα, στην περίοδο της κρίσης. Πολλοί έχουν ακούσει μόνο τα βασικά μακροοικονομικά νούμερα. Για τη συμμετοχή στο ΑΕΠ, τις αφίξεις ή τα έσοδα. Εμένα με ενδιαφέρει ιδιαίτερα να αναδείξω το πώς ο τουρισμός παράγει σε τοπικό επίπεδο συνθήκες ευημερίας και συνοχής. Αναζωογονεί ολόκληρες περιοχές, μειώνει την ανεργία, στηρίζει τα οικογενειακά εισοδήματα. Μπορεί να κάνει ακόμα περισσότερα. Να αναδείξει τοπικές κουλτούρες, να αναθερμάνει τις τοπικές παραγωγές, να δημιουργήσει παράπλευρες οικονομικές δραστηριότητες. Αυτή είναι η κοινωνική του διάσταση.
Ποια είναι η εκτίμηση σας για το 2017;
Ξέρετε, οι παλαιότεροι έλεγαν ότι η αισιοδοξία είναι καθήκον. Το συμμερίζομαι απόλυτα. Οφείλω να είμαι αισιόδοξος. Αισιοδοξία όμως δεν σημαίνει να είσαι αφελής ή αιθεροβάμων. Σημαίνει ότι βάζεις στόχους και παλεύεις να τους πετύχεις. Δεν μπορώ να μην επισημαίνω τους κινδύνους και τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσουμε την επόμενη χρονιά. Θα είναι μια κρίσιμη και δύσκολη χρονιά. Όμως η δουλειά μου δεν είναι να είμαι σχολιαστής κακών προγνώσεων. Δουλειά μου είναι να προσπαθώ είτε για να τις αλλάξω, είτε για να μειώσω τις επιπτώσεις των κινδύνων. Έτσι έχουμε μάθει να δουλεύουμε στον τουρισμό.
Πως αλήθεια θα είναι ο τουρισμός στη χώρα μας το 2027. Μετά από δέκα χρόνια;
Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν έχω μαντικές ικανότητες. Θα ήταν ιδιαίτερα παρακινδυνευμένο να κάνω πρόβλεψη για έναν τόσο ευαίσθητο οικονομικό κλάδο που επηρεάζεται διαρκώς από τόσους παράγοντες. Γι' αυτό θα προσπαθήσω να σας περιγράψω πως θα ήθελα να είναι. Πώς ονειρεύομαι ή φιλοδοξώ να δω τον τουρισμό σε δέκα χρόνια. Θα σας έλεγα λοιπόν, πως ο ελληνικός τουρισμός θα πρέπει να έχει περάσει σε μια περίοδο ωριμότητας. Αυτό σημαίνει ότι βάζουμε ψηλά τον πήχη και επιλέγουμε να ανταγωνιστούμε μεγάλες χώρες με σημαντική τουριστική παράδοση. Ξεφεύγουμε από τη λογική των αριθμών που μετράει μόνο αφίξεις, και στοχεύουμε σε ποιοτικότερα χαρακτηριστικά που αποδίδουν περισσότερα στην ελληνική οικονομία.
Οι δικές σας επιδιώξεις για την επόμενη χρονιά;
Να μπορώ να φανώ ακόμα πιο χρήσιμος στον κλάδο που υπηρετώ τόσα χρόνια. Να μπορώ να εργάζομαι και να δημιουργώ χωρίς την ασφυκτική πίεση ενός δύστροπου και αναχρονιστικού κράτους.