Κανείς στην Ευρώπη δεν πιστεύει σήμερα, μετά την 12ωρη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ με την Τουρκία, ότι το προσχέδιο συμφωνίας των ηγετών μπορεί πραγματικά να υλοποιηθεί για το προσφυγικό.
Η γαλλική εφημερίδα Le Figaro γράφει σήμερα ότι οι 28 ηγέτες στην πραγματικότητα έδωσαν διορία 10 ημέρες στον εαυτό τους για να σκεφτούν καλύτερα αυτό που πρότειναν στην Τουρκία: να παίρνει όλους τους μετανάστες στο έδαφός τους, αλλά και τους Σύρους πρόσφυγες, τους οποίους οι Ευρωπαίοι θα παραλαμβάνουν στις χώρες τους απευθείας από τα κέντρα υποδοχής της Τουρκίας.
Τίποτα οριστικό
«Η εποχή των παράνομων μεταναστών στην Ευρώπη τελείωσε» δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ μετά το τέλος της Συνόδου Κορυφής. Από την πλευρά του, ο Φρανσουά Ολάντ ελπίζει ότι θα αποφευχθεί η διπλή διάλυση της Σένγκεν και της ΕΕ. Αλλά τίποτα οριστικό δεν υπογράφηκε μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών και του Τούρκου πρωθυπουργού. Ο Αχμέτ Νταβούτογλου επέστρεψε στην Αγκυρα πεπεισμένος ότι οι Ευρωπαίοι είναι διχασμένοι, παρά την επείγουσα κατάσταση. Και η 12ωρη Σύνοδος δεν σημαίνει ότι και η επόμενη, που θα γίνει στις 17 Μαρτίου, θα είναι πιο επιτυχημένη.
Στην Τουρκία πρόσφυγες και μετανάστες
Η Τουρκία επιτάχυνε το παιχνίδι βάζοντας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μια νέα τολμηρή απαίτηση, με τη σιωπηρή στήριξη της Ανγκελα Μέρκελ και του Γιούνκερ. Δηλώνει έτοιμη να πάρει πίσω «όλους τους παράνομους μετανάστες» που θα φτάνουν στα ελληνικά νησιά -δεκάδες χιλιάδες ως σήμερα. Η Τουρκία θα απορροφήσει, επίσης, όλους τους Σύρους πρόσφυγες που βρίσκονται στο Αιγαίο, με τον όρο ότι η Ευρώπη θα θελήσει να απορροφήσει έναν ίσο αριθμό Σύρων. Και θα τους απορροφά απευθείας από τα τουρκικά κέντρα κράτησης.
Τι εννοούν οι Ευρωπαίοι
Αυτή η ανταλλαγή Σύρων προσφύγων (1 προς 1) θα είναι προσωρινή, αλλά δεν θα έχει ούτε πλαφόν, ούτε συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης. Θα προβλέπει μια ανταλλαγή προσφύγων σε μηνιαία βάση. Με τον τρόπο αυτό, όπως δήλωσε και ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, θα πεισθούν οι πρόσφυγες να μη διασχίζουν πλέον το Αιγαίο, θα απομονωθούν οι διακινητές και θα ελαφρυνθεί η Ελλάδα, η οποία βρίσκεται στο χείλος της ανθρωπιστικής κρίσης.
Αλλά στην πραγματικότητα, κάθε προσφορά και απαίτηση του Αχμέτ Νταβούτογλου βρίσκει εμπόδια ή προσκρούει στην εχθρότητα κάποιων Ευρωπαίων ηγετών. Οι «28» θέλουν να δώσουν λύση, αλλά δεν συμφωνούν στο ποια είναι η καλύτερη. Εκτός από τη Γερμανία, τη Σουηδία και την Ολλανδία, καμία άλλη χώρα δεν θέλει να φιλοξενήσει μεγάλο αριθμό προσφύγων στο έδαφός της.
Εθεσε βέτο ο Ορμπάν
Αν αποφασιστούν τελικά μετεγκαταστάσεις προσφύγων στην Ευρώπη, θα αφορούν μόνο χώρες που θέλουν εθελοντικά να το κάνουν. Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν επισήμανε στη Σύνοδο Κορυφής ότι θα βάλει βέτο. Ο πρόεδρος Ολάντ ήταν μεταξύ των δύο λύσεων και δήλωσε ότι η Γαλλία δεσμεύεται να δεχθεί στο έδαφός της 30.000 πρόσφυγες. «Πιστεύω ότι πρέπει να προβλέψουμε μετεγκαταστάσεις Σύρων από το έδαφος της Τουρκίας», δήλωσε.
Οσον αφορά τους Ευρωπαίους ηγέτες, ωστόσο, δεν υπάρχει περίπτωση να δεχθούν αυτή τη νόμιμη μετανάστευση αν δεν περιοριστούν οι ροές στο Αιγαίο.
Αλμυρός ο λογαριασμός
Οι «νέες προτάσεις» της Αγκυρας σημαίνουν, επίσης, ότι ο λογαριασμός θα είναι πιο... αλμυρός αν η ΕΕ θέλει πραγματικά η Τουρκία να βοηθήσει αποτελεσματικά. Εκτός από τα 3 δισ. που είχαν συμφωνηθεί, στις αρχές Νοεμβρίου, να δοθούν στην Τουρκία ως προκαταβολή, ο Αχμέτ Νταβούτογλου ζήτησε 3 δισ. επιπλέον για τους πρόσφυγες έως το 2018. Οι 28 ηγέτες δεν είναι αρνητικοί σε αυτό το ποσό, αλλά θέλουν πρώτα να δουν τις ροές να μειώνονται στα ελληνικά νησιά, αλλιώς δεν θα δοθεί ούτε ευρώ.
Ο Αχμέτ Νταβούτογλου, επί τη ευκαιρία, μεγάλωσε το εύρος των αιτημάτων. Η Αγκυρα αισθάνεται ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε μειονεκτική θέση και επιθυμεί να ωφεληθεί στο μάξιμουμ. Ζήτησε, λοιπόν, να επιταχυνθούν οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, οι οποίες είχαν ξεκινήσει πριν από 11 χρόνια αλλά σταμάτησαν το 2010, εξαιτίας κυρίως του Νικολά Σαρκοζί, που δεν ήθελε να ακούσει αυτό το ενδεχόμενο. Η Κύπρος δήλωσε στη Σύνοδο Κορυφής ότι είναι αντίθετη σε ένα τέτοιο σενάριο, ενώ ο πρόεδρος Ολάντ δήλωσε ότι «η ενταξιακή διαδικασία θα είναι μακρά».
Για να πετύχει κάτι άμεσα, ο Νταβούτογλου απαίτησε να απελευθερωθούν οι θεωρήσεις βίζας «το αργότερο τέλος Ιουνίου» για τους 80 εκατομμύρια Τούρκους πολίτες, όταν μπαίνουν στην Ευρώπη. Αλλά η Ευρώπη αντιδρά και σε αυτό, αφού η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη δεν είναι θετική «με όλα τα προβλήματα που προέρχονται από τον μουσουλμανικό κόσμο, αυτή την εποχή».