Η εξάρτηση από κάποια ουσία αποτελεί βάρος για έναν άνθρωπο. Το βάρος αυτό όμως, μπορεί να είναι από μικρό ως και... ασήκωτο. Ποιες είναι οι πιο «βαριά» εθιστικές ουσίες στον κόσμο;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να εξετάσει κανείς πόσο εθιστική είναι μια ουσία. Η επίδραση που έχει στον οργανισμό, η αύξηση της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο, ο βαθμός της ευχαρίστησης που δηλώνουν οι χρήστες, αλλά και το πόσο εύκολα μπορεί κάποιος να παγιδευτεί, είναι μόλις κάποιοι από τους παράγοντες που καθορίζουν την επικινδυνότητα μιας συγκεκριμένης ουσίας.
Τα αποτελέσματα διαφέρουν ανάλογα με την οπτική που θα το προσεγγίσουν οι επιστήμονες. Για αυτό το λόγο, από το 2007 είχε ξεκινήσει μια έρευνα με στόχο να συνοψίσει όλες τις συνιστώσες, δίνοντας ίσως το πιο εύστοχο αποτέλεσμα. Αυτό που τελικά έδειξε η έρευνα είναι πραγματικά ενδιαφέρον, αλλά και... ανησυχητικό, καθώς το πιο πιθανό είναι πως όλοι μας κάνουμε χρήση κάποιων εκ των 5.
Ποιες είναι οι 5 πιο εθιστικές ουσίες στον κόσμο:
1. Ηρωίνη
Για να συγκρίνουν τις ουσίες μεταξύ τους, οι επιστήμονες όρισαν μια μονάδα μέτρησης... εθισμού, με μάξιμουμ το 3. Η ηρωίνη, βάσει των ερευνών έχει το μεγαλύτερο ποσοστό, γεγονός που την καθιστά την πιο εθιστική, έχοντας βαθμολογία 2.5 στα 3. Το οπιούχο ναρκωτικό αυξάνει το επίπεδο της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο κατά 200%. Αυτό είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο, καθώς λίγο μεγαλύτερη δόση από την συνηθισμένη μπορεί να προκαλέσει θάνατο του χρήστη.
Τα αποτελέσματα της είναι γνωστά σε όλους, αφού τα συναντάμε καθημερινά στα πιο κεντρικά σημεία της πόλης. Είναι ακραία εθιστική, με τους χρήστες της να εγκλωβίζονται σε αυτήν, σε συντριπτικά ποσοστά. Εχει χαρακτηριστεί επίσης ως η δεύτερη επιβλαβέστερη ουσία, τόσο για τους χρήστες όσο και για την κοινωνία, πίσω από το αλκοόλ, το οποίο την ξεπερνά λόγω του πολύ μεγαλύτερου αριθμού χρηστών.
2. Αλκοόλ
Στις περισσότερες χώρες του κόσμου είναι νόμιμο για τους ενηλίκους. Αυτό όμως δεν το καθιστά σε καμία περίπτωση ακίνδυνο. Το αλκοόλ συγκεντρώνει 2.2 μονάδες εθισμού, μόλις 0.3 κάτω από την ηρωίνη. Εχει σημαντική επίδραση στον ανθρώπινο εγκέφαλο, αυξάνοντας τα ποσοστά ντοπαμίνης σε μεγάλο βαθμό, ανάλογα με την ποσότητα που καταναλώνει ο χρήστης.
Οι έρευνες έχουν δείξει πως ένας στους πέντε χρήστες αλκοόλ, σε κάποια στιγμή της ζωής του, θα εμφανίσει σημάδια εξάρτησης από αυτό. Φυσικά, η εξάρτηση από το αλκοόλ συνήθως δεν είναι αντίστοιχα «δυνατή» με αυτή που προκαλείται από τις υπόλοιπες ουσίες, ωστόσο οι παρακάτω αριθμοί είναι σοκαριστικοί. Περισσότεροι από δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι εντοπίστηκαν εθισμένοι στο αλκοόλ, σε έρευνα του 2002, ενώ το 2012 υπολογίζεται πως 3 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν λόγω του αλκοόλ.
3. Κοκαΐνη
Εχοντας άμεση επίδραση στους νευρώνες του εγκεφάλου, η κοκαΐνη ουσιαστικά μεταβάλει τον τρόπο με τον οποίο η ντοπαμίνη μεταφέρεται μέσω των νευρώνων, ενώ παράλληλα απορυθμίζει τους μηχανισμούς που την εκκρίνουν. Προκαλεί αύξηση ντοπαμίνης εώς και 300%. Ο αριθμός των χρηστών της είναι πολύ μεγάλος, γεγονός που την τοποθετεί στην ανάμεσα στα πιο επικίνδυνα ναρκωτικά.
Σύμφωνα με έρευνες, το 21% των χρηστών καταλήγουν εξαρτημένοι, σε κάποια φάση της ζωής τους. Μάλιστα, κάποιοι τρόποι χρήσης της παρουσιάζουν ασύλληπτες βλάβες στον ανθρώπινο οργανισμό, όπως για παράδειγμα η καύση της, όπου είναι ίσως και η χειρότερη.
4. Βαρβιτουρικά
Γνωστά και ως «barbies» ή και «pink ladies», κυρίως στο εξωτερικό, τα βαρβιτουρικά επιδρούν στον εγκέφαλο, απενεργοποιώντας κάποιες περιοχές του. Σε χαμηλές δόσεις τα βαρβιτουρικά προκαλούν εφορία, όμως αν η δόση αυξηθεί τότε μπορεί να προκληθεί ακόμα και θάνατος, καθώς προκαλούν αναπνευστικά προβλήματα. Παλιότερα η συγκεκριμένη ουσία ήταν πολύ διαδεδομένη, αφού χρησιμοποιούταν ως αγχολυτικό αλλά και για την πρόκληση ύπνου ή αναισθησίας. Ωστόσο, σήμερα έχει αντικατασταθεί με λιγότερο επικίνδυνες ουσίες.
Τα τεράστια ποσοστά εθισμού που προκαλεί, ώθησαν τους επιστήμονες να βρουν άλλες ουσίες που μπορούν να τα αντικαταστήσουν. Παρόλο που η χρήση τους πλέον δεν είναι πολύ διαδεδομένη, τα βαρβιτουρικά βρίσκονται στην 4η θέση της λίστας.
5. Νικοτίνη
Αποτελεί το κύριο εθιστικό συστατικό του καπνού. Με το κάπνισμα ενός τσιγάρου, οι πνεύμονες απορροφούν νικοτίνη και την μεταφέρουν στον εγκέφαλο. Η εξάρτηση στην νικοτίνη είναι πάρα πολύ συνηθισμένη ανάμεσα στους καπνίζοντες. Επίσης, ο τεράστιος αριθμός των καπνιζόντων καθιστούν την συγκεκριμένη ουσία πολύ επικίνδυνη για τον άνθρωπο.
Εκτιμάται πως περισσότεροι από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι είναι εξαρτημένοι στο κάπνισμα, ενώ παράλληλα οι έρευνες έχουν δείξει πως μέχρι το 2030 ο εθισμός στο τσιγάρο θα σκοτώνει 30 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως.