Την έναρξη της αναστροφής του αρνητικού επενδυτικού κλίματος και της δυσπιστίας προς την ελληνική οικονομία θα σημάνει η αξιόποιηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, σύμφωνα με την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας.
Η συνολική ακίνητη περιουσία του ∆ημοσίου υπερβαίνει τα 70.000 ακίνητα ανά την επικράτεια, τα οποία διαχειρίζονται η Εταιρία Ακινήτων ∆ημοσίου (ΕΤΑ∆ Α.Ε.) και το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του ∆ημοσίου (ΤΑΙΠΕ∆ Α.Ε.), ενώ περί τα 240.000 επιπλέον αγροτικά και περιαστικά ακίνητα τελούν υπό τη διαχείριση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, των Περιφερειών και άλλων φορέων.
Τροχοπέδη, η πολιτική αβεβαιότητα το 2015
Οπως αναφέρεται στην έκθεση της ΤτΕ το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον των τελευταίων ετών και οι συνθήκες πολιτικής αβεβαιότητας κατά τη διάρκεια του 2015 είχαν ως αποτέλεσμα περαιτέρω καθυστερήσεις ή και αναβολές στην προώθηση των νέων έργων και στην υπογραφή και υλοποίηση των σε εξέλιξη συμβάσεων.
Τόσο στη θεωρία όσο και στην πράξη έχει αποδειχθεί ότι οι ιδιωτικοποιήσεις όχι μόνο συνεισφέρουν στην επίτευξη διατηρήσιμης δημοσιονομικής προσαρμογής, αλλά και, εφόσον μάλιστα συνοδεύονται από ισχυρή δέσμευση για μελλοντικές επενδύσεις, ενισχύουν τη ροή παραγωγικών επενδυτικών πόρων, δημιουργούν νέες αγορές, αναπτύσσουν τις υπάρχουσες και συμβάλλουν στην ενίσχυση της συνολικής ζήτησης.Ειδικότερα στην περίπτωση της Ελλάδος, μπορούν επιπρόσθετα να αναδείξουν ανεκμετάλλευτες μέχρι σήμερα δυνατότητες και προοπτικές ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.
Αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας: εξελίξεις, σχέδια και προκλήσεις
Τα διαχρονικά σχέδια αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του ∆ημοσίου προσκρούουν σε πλήθος νομικών, τεχνικών και διαδικαστικών ζητημάτων, στην εμπλοκή φορέων οι οποίοι εκφράζουν διαφορετικά και συχνά αντικρουόμενα συμφέροντα, αλλά και στους περιορισμένους πόρους. Το 2011, με την ίδρυση του ΤΑΙΠΕ∆, ξεκίνησε μια οργανωμένη προσπάθεια προσέλκυσης άμεσων επενδύσεων στις υποδομές, την ενέργεια, αλλά και την ακίνητη περιουσία. Ακίνητα τα οποία συγκέντρωναν σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον, αλλά και υψηλό βαθμό νομο-τεχνικής ωρίμανσης, συγκεντρώθηκαν από το Ταμείο προκειμένου να προωθηθούν μέσω διαγωνισμών στην αγορά με σκοπό τη μακροχρόνια παραχώρηση, μίσθωση, πώληση ή και τιτλο-ποίησή τους.
Ναυαρχίδα της συγκεκριμένης προσπάθειας αποτέλεσε η αξιοποίηση της έκτασης του πρώην διεθνούς αερολιμένα στο Ελληνικό, ο διαγωνισμός για την αξιοποίηση του οποίουξεκίνησε στα τέλη του 2011. Ωστόσο, η εκκίνηση του έργου βρίσκεται ακόμη σε εκκρεμότητα,παρά το γεγονός ότι έχει οριστεί ανάδοχο σχήμα από το Νοέμβριο του 2014. Προτεραιότητα δόθηκε και σε άλλα μικρότερα αλλά υψηλού επενδυτικού ενδιαφέροντος ακίνητα, κυρίως σε τουριστικές περιοχές (Ρόδος, Κέρκυρα, Χαλκιδική, Πόρτο Χέλι κ.ά.). Οι διαδικασίες και η εξέλιξη των διαγωνισμών ήταν αργές, με αποτέλεσμα μέχρι σήμερα να μην έχει ξεκινήσει οποιοδήποτε από τα παραπάνω έργα ανάπτυξης.
Τα βασικότερα προβλήματα που ανακύπτουν κατά την εξέλιξη των διαγωνισμών και την υλοποίηση των συμβάσεων σχετίζονται με:
- τεχνικά ζητήματα, όπως περιβαλλοντικοί περιορισμοί, χαρακτηρισμοί δασικών εκτάσεων,καθορισμός αιγιαλών και παραλίας, ολοκλήρωση περιβαλλοντικών μελετών, Ειδικών Σχεδίων Χωρικής Ανάπτυξης ∆ημόσιων Ακινήτων (ΕΣΧΑ∆Α) και πολεοδομικών σχεδίων, καθορισμόςχρήσεων κ.ά.
- νομικά ζητήματα, όπως καταπατήσεις, διεκδικήσεις, παραχωρήσεις κ.ά.,
- συνεχείς προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά των αποφάσεων σε όλα τα στάδια της διαδικασίας.
Πολλαπλά τα οφέλη
Αδιαμφισβήτητα, η σημασία της επιτάχυνσης και υλοποίησης του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας δεν περιορίζεται στη συγκέντρωση εσόδων από την εκμετάλλευση.
Τα οφέλη είναι πολλαπλά και αναμένεται να επιδράσουν πολλαπλασιαστικά στην οικονομία. Η επιτυχής ενεργοποίηση των συμβάσεων με τους ανάδοχους επενδυτές θα αποτελέσει αδιαφιλονίκητο δείγμα εμπιστοσύνης προς την ελληνική οικονομία και θα αναδείξει την αποφασιστικότητα της πολιτείας να υποστηρίξει νέες παραγωγικές επενδύσεις και να προστατεύσει τους επενδυτές. Ήδη η κατακύρωση του διαγωνισμού για την πώληση του 67% του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ Α.Ε.) τον Ιανουάριο του 2016, αλλά και η υπογραφή της νέας συμφωνίας για την αξιοποίηση του Αστέρα (Astir Palace) στη Βουλιαγμένη το ∆εκέμβριο του 2015 και της προηγηθείσας σύμβασης παραχώρησης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων για 40 έτη, δίνουν το στίγμα της επανεκκίνησης του επενδυτικού ενδιαφέροντος για την ελληνική αγορά.
Ιδιωτικοποιήσεις υποδομών
Οι ιδιωτικοποιήσεις των υποδομών, όπως των αεροδρομίων, των λιμένων και των σιδηροδρομικών υπηρεσιών, παράλληλα με τον εκσυγχρονισμό αλλά και την προώθηση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων, θα αποτελέσουν πυλώνα ανάπτυξης τόσο κατά τη διαδικασία της κατασκευής όσο και στη διάρκεια της λειτουργίας τους, δημιουργώντας νέες περιφερειακές δραστηριότητες, νέες χρήσεις και υπεραξίες και ενισχύοντας την τοπική απασχόληση. Εκτός από την περιοχή άμεσης επιρροής, ο εκσυγχρονισμός και η ενίσχυση της φέρουσας ικανότητας των υποδομών εξασφαλίζει νέους χρήστες, δημιουργεί ανοίγματα σε νέες αγορές, εγχώριες και του εξωτερικού, που σχετίζονται με τον τουρισμό, τη βιομηχανία και τις μεταφορές, με πολλαπλασιαστικά οφέλη για την απασχόληση και την οικονομία σε επίπεδο χώρας.