Τους λόγους για τους οποίους η Χρυσή Αυγή αύξησε τα ποσοστά της θεαματικά από το 2012 και μετά, επιχειρεί να αναλύσει άρθρο στο blog του πανεπιστημίου του LSE.
Οι Ελληνίδες λέκτορες των πανεπιστημίων του Γιορκ και του Ρέντιγκ, Σοφία Βασιλοπούλου και Δάφνη Χαλικιοπούλου, που υπογράφουν το άρθρο αφού πρώτα ενημερώνουν το βρετανικό κοινό πως στην Ελλάδα η άνοδος κομμάτων με ναζιστική ιδεολογία ήταν μέχρι το πρόσφατο παρελθόν κάτι αδιανόητο στην Ελλάδα αφενός εξ αιτίας των δεινών της κοινωνίας κατά τη γερμανική κατοχή, αλλά και των ταραγμένων καιρών της επταετίας, αναφέρουν: «Αντιλαμβανόμαστε την άνοδο της Χρυσής Αυγής μέσα στο πλαίσιο των υψηλών επιπέδων απογοήτευσης, δυσαρέσκειας με τη δημοκρατία και τη μεταβλητότητα του εκλογικού σώματος».
Ετσι λοιπόν, μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Χρυσή Αυγή προσφέρει τη «στρατηγική απάντηση στην κρίση με όρους μιας “εθνικιστικής λύσης” μέσω της κίνησης δύο φασιστικών μύθων:
- τον μύθο της κοινωνικής παρακμής και
- τον μύθο της εθνικής αναγέννησης.
»Μέσα από αυτούς τους δύο μύθους είναι που η Χρυσή Αυγή υπόσχεται στους πολίτες που στερούνται, μια απόδραση από τον κοινωνικό, τον οικονομικό και πάνω από όλα τον ανθρωπιστικό αποκλεισμό» υποστηρίζουν οι δύο λέκτορες κι επισημαίνουν ότι η άνοδος του συγκεκριμένου κόμματος έγινε μέσα στην καρδιά μιας «οξείας οικονομικής κρίσης που προκάλεσε την ύφεση, μεγάλα δημόσια ελλείμματα σε ποσοστό του ΑΕΠ, εκτόξευσε την ανεργία και (επέβαλε) αυστηρά μέτρα λιτότητας».
Κατά τις υπογράφουσες του άρθρου στο blog του LSE, «είναι απόλυτα λογικό να συνδέεται η άνοδος της Χρυσής Αυγής με την κρίση στην ευρωζώνη». Ωστόσο, δεν παραλείπουν να επισημάνουν ότι αποκλειστικά και μόνο ο συλλογισμός αυτός από μόνος του είναι ανεπαρκής και ότι μπορεί να αποπροσανατολίσει τους μελετητές και να θεωρήσουν ότι σε όλες τις χώρες που υποφέρουν από την κρίση, θα ακμάσουν τέτοια κόμματα. Σε αυτό το σημείο, οι Ελληνίδες λέκτορες σε βρετανικά πανεπιστήμια επισημαίνουν ότι αντίστοιχα σε Πορτογαλία, Ιρλανδία, Κύπρο, Ισπανία και Ιταλία δεν είδαμε την ίδια δυσθεώρητη αύξηση των ποσοστών της ακροδεξιάς.
Είναι απόλυτα λογικό να συνδέεται η άνοδος της Χρυσής Αυγής με την κρίση του ευρώ, αλλά αυτό από μόνο του δεν αρκεί για να εξηγήσει το φαινόμενο
Κατά συνέπεια, η οικονομική κρίση από μόνη της δεν είναι η μόνη αιτία, καθώς αν και «στην Ελλάδα η κρίση προκάλεσε επίσης και την απογοήτευση από το κομματικό σύστημα, γεγονός που επέτρεψε σε μικρά κόμματα να μπουν στην πολιτική σκηνή», σε άλλες χώρες όπως όπως στην Ισπανία (Podemos) και την Ιρλανδία (Sinn Fein), παρατηρήθηκε η άνοδος της ακροαριστεράς και όχι της ακροδεξιάς.
Συνεπώς, «η επιτυχία της Χρυσής Αυγής πρέπει να ιδωθεί αποκλειστικά μέσα σε αυτό το πλαίσιο: Καθώς εξαρτάται από το βαθμό στον οποίο θα ήταν σε θέση να προτείνει πιθανές λύσεις σε τρεις τομής της κρίσης -τον οικονομικό, τον πολιτικό και τον ιδεολογικό- που επλήγησαν στην Ελλάδα και κατέληξαν σε μια γενικευμένη κρίση της δημοκρατίας, η Χρυσή Αυγή πρότεινε την εθνικιστική λύση» υποστηρίζουν οι Βασιλοπούλου και Χαλικιοπούλου.
«Η φύση της ελληνικής κρίσης και το γεγονός πως οι οικονομικές, πολιτικές και ιδεολογικές διαστάσεις που προκάλεσαν προκλήσεις μέσα στον πυρήνα του για το ελληνικό κράτος και έθνος, άνοιξαν την πόρτα στη Χρυσή Αυγή που βρήκε την πολιτική ευκαιρία να παρουσιάσει εαυτόν ως σωτήρα του έθνους και υπερασπιστή του εθνικού σκοπού. Οπως και τα φασιστικά κινήματα του παρελθόντος, έτσι και η Χρυσή Αυγή έθεσε σε εφαρμογή τον “παλιγγενετικό μύθο” του λαϊκίστικου υπερεθνικισμού, που έχει ως στόχο την αναγέννηση ενός έθνους από τις στάχτες μιας παρακμασμένης κοινωνικής τάξης, όπως ακριβώς αναγεννάται ο φοίνικας».
Η άνοδος της Χρυσής Αυγής στηρίχθηκε στον παλιγγενετικό μύθο του υπερεθνικισμού
Σημειώνεται ότι οι δύο αρθρογράφοι στηρίζουν τον συλλογισμό τους στη θεωρία του παλιγγενετικού υπερεθνικισμού- Palingenetic ultranationalism του Βρετανού πολιτικού επιστήμονα Ρότζερ Γκρίφιν , ο οποίος αναφέρει εν ολίγοις ότι τα φασιστικά κινήματα στηρίζονται στο μύθο της παλιγγένεσης, δηλαδή της εθνικής αναγέννησης.
Κατά τις Βασιλοπούλου και Χαλικιοπούλου, «η άνοδος της Χρυσής Αυγής και η λαϊκή στροφή στο ελληνικό πολιτικό σύστημα εγείρει μια σειρά από ερωτήματα για τη φύση των δημοκρατικών πολιτικών». «Η ικανότητα ενός κόμματος να λειτουργεί εντός των ορίων του κοινοβουλίου, είχε ένα σημαντικό αντίκτυπο στην ελληνική κοινωνία, και άμεσο και έμμεσο», καθώς «πέρα από τη μετατόπιση της πολιτικής ατζέντας και τη νομιμοποίηση των πάλαι ποτέ αποκλεισμένων ακραίων συντηρητικών πολιτικών, αποκάλυψε επίσης και τη βαθιά ριζωμένη μισαλλοδοξία και τη ροπή προς τη βία, κυρίως μέσα σε μια κοινωνία που μαστίζεται από την κρίση».
Οσο για το ντιμπέιτ γύρω από το οποίο πρέπει το κόμμα να αναγορευθεί σε αντισυνταγματικό και να αποκλειστεί από τις εκλογές, οι λέκτορες επισημαίνουν ότι μια τέτοια επιλογή «ενέχει τον κίνδυνο να είναι στην καλύτερη προσωρινή και στη χειρότερη να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα, αυξάνοντας τη δημόσια στήριξη του κόμματος».
«Μια μόνιμη λύση θα πρέπει να περιλαμβάνει μακροπρόθεσμες πολιτικές που θα οδηγήσουν προς την καλλιέργεια μιας περισσότερο ανεκτικής κουλτούρας αποδοχής των δικαιωμάτων συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων, με τις οποίες μπορεί κάποιος να διαφωνεί, στην ελεύθερη και ειρηνική έκφραση της γνώμης τους και του δικαιώματός του να διεκδικούν την εξουσία. Αυτό μπορεί να διευκολυνθεί μόνο με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και την ενασχόληση των πολιτών με τα κοινά» καταλήγουν.