Από μια περιοχή που φημίζεται για το μαθηματικό της... ταλέντο, δεν θα μπορούσε να λείπει και ένας ξεχωριστός μαθηματικός. Ο λόγος για το «παιδί-θαύμα» των ινδικών επιστημών, Σρινιβάσα Ραμανούτζαν.
Από τα πρώτα βήματα της μαθηματικής επιστήμης, μέχρι και τα τέλη του 18ου αιώνα, οι Ινδοί μαθηματικοί ήταν από τους πρωτοπόρους στην έρευνα και στην εξέλιξη των μαθηματικών. Από εκεί και έπειτα όμως, οι χώρες της Δύσης πήραν τα ηνία, με τους Ινδούς να μένουν στάσιμοι.
Η τεράστια συνεισφορά τους στον τομέα των μαθηματικών, δεν είχε «σφραγιστεί» με την αναγνώριση ενός σπουδαίου Ινδού μαθηματικού. Μέχρι και τα τέλη του 19ου αιώνα, έλειπε από την Ινδία ένας σπουδαίος σύγχρονος επιστήμονας, γνωστός πέραν από τους στενούς επιστημονικούς κύκλους. Τότε, τον χειμώνα του 1887, γεννήθηκε ο Ραμανούτζαν, ένας άνθρωπος που θεωρείται από τους πιο χαρισματικους μαθηματικούς της ιστορίας.
Η κακή του σχέση με το σχολείο, η μέθοδος της «αυτοδιδασκαλίας» και η απόρριψη από τα Βρετανικά πανεπιστήμια
Το ταλέντο του Ινδού μαθηματικού ήταν ευδιάκριτο από τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Η ανεπτυγμένη του σκέψη όμως, τον απώθησε από τα σχολικά θρανία. Υπάρχει ο μύθος πως όταν οι υπόλοιποι μαθητές μάθαιναν την πράξη της διαίρεσης, ο Ραμανούτζαν ρώτησε τον δάσκαλο «τί θα συμβεί αν μοιράσουμε 0 μπανάνες σε 0 παιδιά;» προσπαθώντας να συλλάβει την έννοια του απείρου.
Η επαφή του με το σχολείο σταμάτησε κατά την εφηβική ηλικία. Από εκεί και πέρα, ο Ραμανούτζαν μελετούσε μόνος του την αγαπημένη του επιστήμη, προτιμώντας την μέθοδο της αυτοδιδασκαλίας από τις παραδοσιακές μορφές εκπαίδευσης. Οι ενστικτώδεις μέθοδοι επίλυσης των μαθηματικών προβλημάτων που χρησιμοποιούσε, μπορεί αρκετές φορές να παρουσίαζαν δυσκολίες, όμως έκρυβαν μέσα τους έναν εκπληκτικό, υπερβολικά αναλυτικό τρόπο σκέψης.
Αδιαμφισβήτητα ο Ραμανούτζαν ήταν από τα μεγαλύτερα μαθηματικά μυαλά που έχουν υπάρξει. Η επιστημονική του δουλειά όμως δεν έβρισκε ανταπόκριση στην Ινδία και έτσι αποφάσισε να έρθει σε επικοινωνία με τα πανεπιστήμια της Βρετανίας. Ομως ούτε εκεί μπόρεσε να βρει...επιστημονικούς συμμάχους, καθώς τα πρωτοποριακά μαθηματικά μοντέλα του Ινδού δεν εκτιμήθηκαν από τους υπεύθυνους των πανεπιστημίων.
Ο άνθρωπος που ανακάλυψε τον Ραμανούτζαν – Το ταξίδι του Ινδού στην Αγγλία και η μαθηματική... καταιγίδα
Την ώρα που αρκετοί Βρετανοί επιστήμονες προσπέρασαν το έργο του Ραμανούτζαν, ο Χάρολντ Χάρντι έδωσε την πρέπουσα σημασία στο έργο του Ινδού. Δεν δυσκολεύτηκε να αντιληφθεί πως ο άνθρωπος που του έστειλε τις σημειώσεις του, ήταν μια πραγματική ιδιοφυΐα. Χωρίς να χρονοτριβεί, προσκάλεσε τον Ραμανούτζαν να εργαστεί μαζί του. Οταν αργότερα ερωτήθηκε για το ποια είναι η σημαντικότερη του συνεισφορά στα μαθηματικά απάντησε: «Η ανακάλυψη του Ραμανούτζαν».
Ο Ινδός αποβιβάστηκε στην Αγγλία το 1914 σε ηλικία 27 ετών. Εκει τον υποδέχτηκε η αναπτυγμένη, σύγχρονη επιστημονική κοινότητα η οποία του έδωσε την ευκαιρία να μεταμορφώσει τις εκπληκτικές του ιδέες σε μαθηματικά θαύματα. Ο Ραμανούτζαν μετέφερε στον δυτικό κόσμο ένα τεράστιο σύνολο πρωτοποριακών θεωρημάτων, που ως τότε ήταν παντελώς άγνωστα. Η συνεργασία του με τον Χάρντι οδήγησε σε μια σειρά από πολύ σημαντικές αποδείξεις.
Οι δυσκολίες του δυτικού κόσμου – Η κατάθλιψη, η απόπειρα αυτοκτονίας και ο πρόωρος θάνατος του Ραμανούτζαν
Ο Ινδός μαθηματικός ξεχώριζε ανάμεσα στους επιστημονικούς κύκλους της εποχής. Οι εμπνεύσεις του και η μαθηματική του ευστροφία ήταν ασύγκριτη με τους συναδέρφους του. Ωστόσο, η ζωή στην Αγγλία δεν ήταν καθόλου εύκολη για αυτόν. Ο Ραμανούτζαν ποτέ δεν μπόρεσε να αφομοιώσει τα δεδομένα του δυτικού κόσμου.
Ενας άνθρωπος που δεν είχε φορέσει ποτέ στην ζωή του παπούτσια και δεν είχε φάει ποτέ κρέας, ξαφνικά κλήθηκε να ενταχθεί στην αγγλικό τρόπος ζωής. Η ισχυρή σχέση του με τις ινδικές θεότητες και οι περίεργες συνήθειες του, αντιμετωπίστηκαν με χλευασμό από την πλειοψηφία των επιστημόνων, αλλά και από σύσσωμη την κοινωνία. Λίγα χρόνια μετά την άφιξη του στην Αγγλία, ο Ραμανούτζαν οδηγήθηκε σε κατάθλιξη.
Η ψυχική υγεία του Ινδού μαθηματικού χειροτέρευε κάθε μέρα που βρισκόταν μακριά από την πατρίδα του. Μετά από μια ανεπιτυχή απόπειρα αυτοκτονίας, επιχείρησε να επιστρέψει στην Ινδία, με στόχο να αναρρώσει από τα ψυχικά του προβλήματα. Η προσπάθεια του όμως ήταν ανεπιτυχής. Επέστρεψε στην Αγγλία, όπου και απεβίωσε το 1920 σε ηλικία 33 ετών, από μια ασθένεια του παχέος εντέρου.
Το «παιδί-θαύμα» που δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει το έργο του, αλλά έμεινε στην Ιστορία
Το τεράστιο ταλέντο του Ραμανούτζαν ήταν δυσανάλογο με την συνεισφορά του στην επιστήμη των μαθηματικών. Παρ' όλα αυτά, το «παιδί-θαύμα» της Ινδίας πρόλαβε στα λίγα χρόνια που έζησε να αναγνωριστεί ως ένας από τους πιο χαρισματικούς επιστήμονες της ιστορίας.
Το μικρό, πλην όμως σημαντικό, έργο του άφησε ανάμεικτα συναισθήματα στην επιστημονική κοινότητα. Μπορεί ο Ραμανούτζαν να μετέφερε τις μοναδικές του γνώσεις στον δυτικό κόσμο, όμως αν κατάφερνε να προσαρμοστεί σε αυτόν ίσως τα δεδομένα στον χώρο των μαθηματικών να ήταν εντελώς διαφορετικά.