Πόσο μετρήσιμο μπορεί να είναι εκ των προτέρων ένα Grexit; Είναι, άραγε, ασφαλείς οι προβλέψεις που κάνουν οι αναλυτές για τις επιπτώσεις μιας απευκταίας εξόδου από το ευρώ;
Οι διεθνείς οίκοι που ασχολούνται επισταμένα με την ελληνική περίπτωση, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, συγκλίνουν σε δύο βασικά ενδεχόμενα: στη βουτιά που θα κάνει το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων και στην απώλεια πολλών δισεκατομμυρίων από τα υπόλοιπα κράτη της Ευρωζώνης.
Το καναδικό οικονομικό σάιτ Canadian Business έβαλε κάτω όλα τα δεδομένα και έβγαλε ακριβώς το ίδιο συμπέρασμα: τα πράγματα θα είναι δύσκολα για την Ευρώπη, αλλά ακόμη δυσκολότερα για την Ελλάδα. Σημειώνει με τη σειρά του ότι, όπως λένε οι αναλυτές, ένα Grexit θα μπορούσε να είναι χαοτικό και περίπλοκο. Θα περιλαμβάνει το κλείσιμο των τραπεζών και των ΑΤΜ, έτσι ώστε οι καταθέτες να μην μπορούν να σηκώσουν χρήματα από τους λογαριασμούς τους πριν αυτοί «μεταφραστούν» στο νέο νόμισμα.
Το ίδιο θα συμβεί και με τα στεγαστικά δάνεια, που θα μπουν πλέον στη λογική της δραχμής. Επειδή όλη αυτή η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει μήνες, οι Έλληνες θα μπορούν να χρησιμοποιούν το ευρώ για μικρές, καθημερινές συναλλαγές ή θα καταφύγουν σε πληρωμές με κάρτες.
Το πραγματικό κόστος για την Ελλάδα
Η Commerzbank προχώρησε σε μια πιο βαθιά ανάλυση και εκτίμησε πως η ελληνική οικονομία, που αυτή τη στιγμή έχει μειωθεί κατά 1/4 λόγω της κρίσης, θα χάσει περαιτέρω 10% από την όποια δυναμική της και αυτό μόλις από τον πρώτο χρόνο χωρίς ευρώ. Το νέο νόμισμα θα δεχόταν υποτίμηση που θα έφτανε ακόμη και στο 50%. Αυτό σημαίνει πως οι τιμές σε είδη όπως φάρμακα, αυτοκίνητα, πετρέλαιο και βενζίνη θα έφτασαν στα ύψη.
Οι ελληνικές επιχειρήσεις που χρωστούσαν σε ευρώ θα δουν ξαφνικά τα χρέη τους να εκτινάσσονται σε τέτοιον βαθμό που δεν θα μπορούν με τίποτα να εξυπηρετηθούν. Κάποιες αυτές, υπό το βάρος της κατάστασης, θα αναγκάζονταν να κηρύξουν πτώχευση. Οι άλλες που θα επιβίωναν θα αναγκάζονταν να πληρώσουν εκ των προτέρων σε ευρώ για ανταλλακτικά και πρώτες ύλες. Οι αναλυτές της γερμανικής τράπεζας κάνουν λόγο για σαφή μείωση του βιοτικού επιπέδου των Ελλήνων, ενώ οι επενδύσεις θα περιορίζονταν λόγω της αβεβαιότητας.
Μακροπρόθεσμα η εικόνα είναι λιγότερο καθαρή. Το αδύναμο νόμισμα της Ελλάδας θα έδινε ένα πλεονέκτημα στους ντόπιους παραγωγούς, καθώς οι εισαγωγές θα ήταν πανάκριβες. Ο τουρισμός είναι δεδομένο πως θα ωφεληθεί, καθώς η Ελλάδα ως τόπος διακοπών θα γινόταν φθηνότερος για τους Ευρωπαίους. Ακόμα, η Ελλάδα θα χάσει ένα σημαντικό κίνητρο να μεταρρυθμίσει την οικονομία της, που βαρύνεται με υπερβολική γραφειοκρατία και διαφθορά.
Το πραγματικό κόστος για την Ευρώπη
Πολλοί αναλυτές φαίνεται να πιστεύουν ότι η ζώνη του ευρώ είναι τώρα καλύτερα εξοπλισμένη για να χειριστεί την αποχώρηση μιας χώρας. Έχει το ταμείο διάσωσης και την ομπρέλα της ΕΚΤ. Κάποιοι, όπως ο Christian Schulz στην Berenberg Bank, αναφέρουν πως η Ελλάδα έχει μόλις το 2% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης, επομένως είναι πολύ μικρή για να σύρει προς τα κάτω και τις άλλες χώρες.
Οι χρηματιστηριακές αγορές φαίνεται να συμφωνούν. Ο γερμανικός DAX, παρά τις ελληνικές φήμες, κάνει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Παρ' όλα αυτά, ο αντίκτυπος είναι δύσκολο να προβλεφθεί και η στασιμότητα της Ευρωζώνης χρειάζεται κάθε κομμάτι της ανάπτυξης που μπορεί να πάρει. Πρώτα απ' όλα, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να αποπληρώσει τα δάνειά της και οι απώλειες αυτές θα εξαπλωθούν και σε άλλες φορολογουμένων στις 18 χώρες.
Ηγέτες όπως η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ σίγουρα δεν θα θέλουν να εξηγήσουν στους ψηφοφόρους τους πώς έχασαν αυτά τα χρήματα από την Ελλάδα. Ο Schulz παραδέχεται πως όλο αυτό θα είναι άβολο πολιτικά και οικονομικά, αλλά δεν θα κάνει μεγάλη διαφορά στη ζωή της Ευρωζώνης. Κι όμως, οι ασθενέστερες χώρες θα αναγκάζονταν να πληρώσουν περισσότερα για να δανειστούν, δεδομένου ότι οι επενδυτές θα πρέπει πλέον να υπολογίζουν τον κίνδυνο εξόδου από το ευρώ.
Οι πλουσιότερες χώρες, όπως η Γερμανία, έχοντας χάσει χρήματα από τα δάνεια διάσωσης της Ελλάδας, δεν θα θέλουν να μοιραστούν τα κέρδη με τα άλλα μέλη της Ευρωζώνης. Αν μάλιστα η Ελλάδα καταφέρει να επιβιώσει εκτός ευρώ, τότε κι άλλες χώρες ενδέχεται να σκεφτούν πως κάνουν λάθος που παραμένουν κάτω από το κοινό νόμισμα. Αν και το αρχικό χάος που θα υπάρξει στην Ελλάδα είναι πιθανό να τους αποτρέψει. Ο Schulz λέει επ' αυτού:: «Αν ένα Grexit είναι τόσο άσχημο όσο νομίζουμε ότι είναι, τότε ελάχιστοι θα είναι αυτοί που θα θέλουν να το μιμηθούν».