Ερευνητές από την ομάδα Χημείας Πρωτεϊνών του Ινστιτούτου Ραδιοϊσοτόπων και Ραδιοδιαγνωστικών Προϊόντων του ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος", σε συνεργασία με Νοτιοκορεάτες ερευνητές από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σεούλ, μελέτησαν τους μηχανισμούς που χρησιμοποιεί ο ερπητοϊός HCMV για να ξεγελάσει το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου, και δημοσίευσαν τη σχετική εργασία στο έγκριτο περιοδικό ανοσολογίας "Nature Immunology".
Ο ιός HCMV (Human Cytomegalovirus) είναι ένα κοινό στέλεχος της οικογένειας των ερπητοϊών και μολύνει από το 50 έως το 80% των ενηλίκων. Αν και αυτές οι μολύνσεις δεν προκαλούν σοβαρά συμπτώματα στους υγιείς ανθρώπους, μπορεί να αποβούν ακόμα και θανατηφόρες σε ανθρώπους που βρίσκονται υπό ανοσοκαταστολή, όπως για παράδειγμα σε ανθρώπους μολυσμένους από τον ιό HIV, σε αποδέκτες μεταμόσχευσης και σε νεογέννητα βρέφη.
Ο ιός HCMV επιτυγχάνει πολύ αποτελεσματικές χρόνιες μολύνσεις, επειδή καταφέρνει να "κρυφτεί" από το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα. Οι Έλληνες (Ευστράτιος Στρατίκος, Ειρήνη Ευνουχίδου) και Κορεάτες ερευνητές ανακάλυψαν, ότι ο ιός χρησιμοποιεί μόρια που ονομάζονται microRNA για να χειραγωγήσει το κύτταρο που μολύνει, ώστε να σταματήσει να παράγει το ένζυμο ERAP1.
Αυτό το ένζυμο είναι βασικό σε μία λειτουργία του κυττάρου που ονομάζεται αντιγονοπαρουσίαση, μια λειτουργία που επιτρέπει στο κύτταρο να σηματοδοτήσει στο περιβάλλον του ότι είναι μολυσμένο. Χωρίς το ένζυμο ERAP1, το ανοσοποιητικό σύστημα δεν γνωρίζει ποια κύτταρα είναι μολυσμένα από τον ιό και έτσι ο ιός είναι ελεύθερος να επιτύχει χρόνιες μολύνσεις στον ανθρώπινο οργανισμό. Αυτή η ανακάλυψη ανοίγει νέους δρόμους για το σχεδιασμό εμβολίων κατά του ιού HCMV, καθώς και για την αντιμετώπισή του με νέου τύπου φάρμακα.
Εξάλλου, ορισμένες κοινές γενετικές μεταλλάξεις (πολυμορφισμοί) στο γονίδιο του ERAP1 έχουν πρόσφατα συσχετιστεί με την προδιάθεση για την ανάπτυξη πολλών ανθρώπινων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων πολλών αυτοάνοσων νοσημάτων, του καρκίνου και της μόλυνσης από τον ιό του AIDS. Οι μεταλλάξεις αυτές διερευνώνται, ήδη, από την ομάδα του ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος", με επικεφαλής τον Ευστράτιο Στρατίκο, ως διαγνωστικοί και προγνωστικοί δείκτες (http://sites.google.com/site/stratikos/). Ο κ. Στρατίκος αποφοίτησε από το Τμήμα Χημείας του πανεπιστημίου Αθηνών, απέκτησε διδακτορικό στη Βιοχημεία από το πανεπιστήμιο του Ιλινόις στις ΗΠΑ και, στη συνέχεια, έκανε μεταδιδακτορική έρευνα στην κυτταρική και μοριακή βιολογία στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, ενώ από το 2005 εργάζεται ως ερευνητής στο "Δημόκριτο".
Link: Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία (με συνδρομή) στη διεύθυνση:
http://www.nature.com/ni/journal/vaop/ncurrent/full/ni.2097.html
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)