Πίσω από τις φωνές ενθουσιασμού και την αίγλη της Αμφίπολης, μια πραγματικότητα που βαθιά πληγώνει την πόλη, τους πολίτες και το παγκόσμιο κοινό που έρχεται για να θαυμάσει τις ελληνικές αρχαιότητες κυριαρχεί στο πρώτο μουσείο της χώρας, στο Εθνικό Αρχαιολογικό.
Είναι συγκινητικό να ακούει κανείς τις αντιδράσεις των τουριστών ή να παρακολουθεί κορυφαίους αρχαιολόγους και ιστορικούς του κόσμου να εξηγεί πως το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, αυτή η κιβωτός πλούτου και λάμψης στην Πατησίων, είναι ένα από τα δέκα κορυφαία του κόσμου. Κι όμως οι επισκέπτες έρχονται συχνά αντιμέτωποι με συνθήκες απόλυτης εγκατάλειψης. Ο δημοσιογράφος Γιώργος Λιάλιος της Καθημερινής περιγράφει πως μια απλή επίσκεψή του στο μουσείο τον οδήγησε σε απογοήτευση.
Και όλα ξεκίνησαν με την ευχάριστη έκπληξη: Μέρα αργίας, ανήμερα των Θεοφανείων, το μουσείο ήταν ανοιχτό. Φτάνοντας όμως αντίκρυσε μεταξύ άλλων κλειστή την αίθουσα του Εφήβου των Αντικυθήρων, και το πωλητήριο. Και όχι μόνο. Περιγράφει ο Γιώργος Λιάλιος σήμερα στην Καθημερινή, μεταξύ άλλων: Ηδη από τα πρώτα λεπτά στην αίθουσα των μυκηναϊκών ευρημάτων άρχισα να διαπιστώνω ότι σχεδόν όλες οι πλευρικές αίθουσες ήταν κλειστές - πίσω από μια κορδέλα ή ένα παγκάκι. Στη συνέχεια συνειδητοποίησα ότι οι κλειστές αίθουσες ήταν... περισσότερες από τις ανοιχτές! Ολόκληρες ενότητες του μουσείου ήταν απρόσιτες. Φθάνοντας στον περίφημο «τζόκεϊ του Αρτεμισίου», είδα την έκπληξη στο πρόσωπο της ξεναγού μας. «Δεν το πιστεύω... Η αίθουσα του Εφήβου των Αντικυθήρων είναι κλειστή», μου είπε χαμηλόφωνα, σχεδόν ένοχα.
Προσπάθησα να μετρήσω πόσες αίθουσες ήταν κλειστές: από τις προϊστορικές αρχαιότητες, η συλλογή των νεολιθικών και η συλλογή των κυκλαδικών. Ολόκληρη η συλλογή των χαλκών - και οι πέντε αίθουσες. Ολόκληρη η συλλογή αγγείων και μικροτεχνίας: οι συλλογές Σταθάτου και Βλαστού-Σερπιέρη, καθώς και οι συλλογές ειδωλίων, κοσμημάτων και γυάλινων. Οι αίθουσες της κυπριακής και της αιγυπτιακής συλλογής. Και αρκετές από τις αίθουσες της συλλογής γλυπτών. Υπολογίζω, με επιφύλαξη, ότι περισσότερο από το μισό Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το σημαντικότερο μουσείο της χώρας και ένα από τα σημαντικότερα του κόσμου, ήταν κλειστό!
Οι εκπλήξεις δεν τελείωσαν εδώ. Ολοκληρώνοντας την επίσκεψη κατεβήκαμε στο μικρό καφέ και περάσαμε μπροστά από το κλειστό πωλητήριο. Ενα πρόχειρο, χειρόγραφο σημείωμα ενημέρωνε τους επισκέπτες ότι θα παραμείνει κλειστό τις ημέρες των αργιών. Το «μυστήριο» λύθηκε λίγο αργότερα. «Το υπουργείο Πολιτισμού δεν πληρώνει υπερωρίες», με πληροφόρησε ένας υπάλληλος. Πόσες αίθουσες είναι κλειστές; ρωτάω. «Εξαρτάται. Ανάλογα με τους φύλακες. Είναι τόσο λίγοι, που αν αρρωστήσει ένας, κλείνει μια αίθουσα, δεν υπάρχει αντικαταστάτης». Στις τουαλέτες δεν υπήρχε χαρτί για τα χέρια. «Τελείωσαν οι προμήθειες», απολογήθηκε ένας άλλος υπάλληλος.»
*Φωτογραφίες αρχείου, Eurokinissi