Ο Michael Hart, δημιουργός του πρώτου ηλεκτρονικού βιβλίου και ιδρυτής της παγκόσμιας ψηφιακής βιβλιοθήκης Project Gutenberg, πέθανε στις 6 Σεπτεμβρίου σε ηλικία 64 ετών στην πολή Urbana του Ιλλινόις (ΗΠΑ), ανακοίνωσε το Project Gutenberg.
Το 1971 ο Michael Hart δημιούργησε το πρώτο ηλεκτρονικό βιβλίο πληκτρολογώντας τη "Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας" των ΗΠΑ. Την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν προσωπικoί υπολογιστές, γραφικό περιβάλλον για τη χρήση τους και επεξεργαστές κειμένων, ενώ οι υπολογιστές που υπήρχαν σε πανεπιστήμια και επιχειρήσεις είχαν διαστάσεις μεγάλης αίθουσας και η πρόσβαση σε αυτούς ήταν περιορισμένη.
Ο Michael Hart, που ήταν τότε φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Ιλλινόις, χρησιμοποίησε τον κεντρικό υπολογιστή (mainframe computer) του Materials Research Lab του πανεπιστημίου, έναν Xerox Sigma V (αξίας $300.000 την εποχή εκείνη). Το τερματικό του υπολογιστή που χρησιμοποίησε ο Hart ήταν ένα τηλέτυπο (teletype), πολύ κοντά δηλαδή στη γραφομηχανή, και δεν είχε οθόνη. Υπήρχε η δυνατότητα για περιορισμένη πρόσβαση στον υπολογιστή από τους φοιτητές μέσα από τερματικές μονάδες του κεντρικού υπολογιστή (time-sharing). O Michael Hart, χάρη στους χειριστές του υπολογιστή, είχε αποκτήσει πρόσβαση για πρακτικά απεριόριστο χρόνο, που η αξία του την εποχή εκείνη έχει υπολογιστή από 100 χιλιάδες έως 100 εκατομμύρια δολλάρια. Ως ανταπόδοση, ο Hart σκεφτόταν πώς θα μπορούσε να κάνει κάτι εξίσου μεγάλης αξίας και να μη σπαταλήσει το χρόνο αυτό.
"Στη διαδρομή έτυχε να σταματήσω στο IGA, το τοπικό μας μπακάλικο. Πλησίαζαν τα 200 χρόνια της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας και έβαζαν ψεύτικα αντίγραφα ιστορικών ντοκουμέντων μέσα στα ψώνια. Έτσι, καθώς έψαχνα το σακίδιό μου να βρω κάτι να φάω, βρήκα τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ και η ιδέα εμφανίστηκε στο μυαλό μου σα φωτισμένη λάμπα. Αναλογίστηκα για λίγο αν μπορούσα να κάνω με τον υπολογιστή κάτι πιο σημαντικό από το να δακτυλογραφήσω τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, κάτι που θα υπήρχε και μετά από 100 χρόνια, αλλά δεν μπορούσα να βρω τίποτε άλλο και έτσι δημιουργήθηκε το Project Gutenberg [Wikipedia]", είπε σε μια συνέντευξη του 2002.
Έτσι έθεσε το στόχο να ψηφιοποιήσει τα 10.000 σημαντικότερα βιβλία αναφοράς και να τα διαθέσει στο κοινό με μικρή ή μηδενική χρέωση ως το τέλος του 20ου αιώνα.
Ο ίδιος ο Hart επισημαίνει μετριοπαθώς, επίσης το 2002, για τη δημιουργία του πρώτου ebook: "Αυτό που μου επέτρεψε να σκεφτώ αυτήν την ιδιαίτερη χρήση για τους υπολογιστές τόσο πριν από οποιονδήποτε άλλο είναι το ίδιο πράγμα που επιτρέπει σε κάθε άλλο εφευρέτη να δημιουργήσει την εφεύρεσή του: ότι είναι στο σωστό μέρος, τη σωστή στιγμή και έχει το σωστό υπόβαθρο".
"Με καποιο τρόπο είχα οραματιστεί το internet στο μυαλό μου όπως θα υπήρχε 30 χρόνια μετά. Οραματίστηκα πως θα έστελνα τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας σε όλους όσους ήταν στο δίκτυο... και τα 100 άτομα... που θα είχε σαν αποτέλεσμα να κρασάρει το όλο πράγμα, αλλά ευτυχώς ο Fred Ranck με σταμάτησε και απλώς ανεβάσαμε μια σημείωση σε αυτό που θα γινόταν αργότερα το comp.gen [γενικές σημειώσεις για τους χρήστες υπολογιστών]. Νομίζω 6 από τους 100 τότε χρήστες του δικτύου την κατέβασαν".
Μέχρι το 1989, η ψηφιοποίηση των βιβλίων γινόταν με πληκτρολόγηση του κείμενο, αλλά από εκείνη τη χρονιά ξεκίνησε η χρησιμοποίηση scanner. Ως το 1989 είχαν ψηφιοποιηθεί 10 βιβλία, αριθμός που έφτασε τα 100 το 1993 και τα 1000 το 1997. Σήμερα, 40 χρόνια από τότε που ξεκίνησε το Project Gutenberg, ο πρόγονος όλων των ψηφιακών βιβλιοθηκών, και με τη βοήθεια εκατοντάδων εθελοντών διαθέτει ψηφιοποιημένα και διαθέσιμα για δωρεάν κατέβασμα περισσότερα από 40.000 βιβλία από 60 διαφορετικές γλώσσες, ενώ μέσω τρίτων πηγών δίνει πρόσβαση σε 60.000 ακόμα τίτλους.
Το ηλεκτρονικό βιβλίο άρχισε να έχει αξιοσημείωτη εμπορική επιτυχία μόλις το 2007, όταν το Amazon άρχισε να διαθέτει ebooks και το πρώτο Kindle. Τόσο το Amazon όσο και τα άλλα ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία οφείλουν ένα σημαντικό μέρος των δωρεάν ηλεκτρονικών βιβλίων που διαθέτουν στις προσπάθειες του Michael Hart και του Project Gutenberg, κάτι που σπάνια αναγνωρίζεται.
Περιγράφοντας το όραμά του για μια παγκόσμια ψηφιακή βιβλιοθήκη με καθολική πρόσβαση για όλους, ο Χαρτ έγραψε τον Ιούλιο του 2011: "Ένα πράγμα για τα ηλεκτρονικά βιβλία που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν σκεφτεί ιδιαίτερα είναι ότι τα ebooks είναι το πρώτο πρώτο πράγμα που μπορούμε να έχουμε σε όποια ποσότητα θέλουμε πέρα από τον αέρα."
"Ο Michael Hart άφησε ανεξίτηλο σημάδι στον κόσμο", έγραψε ο Dr Gregory B Newby στη νεκρολογία του στο Project Gutenberg. "Θα θυμόμαστε τον Michael ως έναν αγαπητό φίλο, που θυσίασε προσωπικές πολυτέλειες για να παλέψει ενάντια στον αναλφαβητισμό. Η εφεύρεση των ηλεκτρονικών βιβλίων δεν ήταν απλά μια τεχνολογική καινοτομία ή ο πρόδρομος του σημερινού πληροφοριακού περιβάλλοντος. Θα την κατανοούσαμε σωστότερα αν λέγαμε πως τα ηλεκτρονικά βιβλία είναι ένας επαρκής και αποτελεσματικός τρόπος για απεριόριστη δωρεάν διανομή της λογοτεχνίας. Η πρόσβαση στα ηλεκτρονικά βιβλά μπορεί επομένως να δώσει την ευκαιρία για μεγαλύτερο αλφαβητισμό. Ο αλφαβητισμός και οι ιδέες που περιέχονται στη λογοτεχνία δημιουργούν ευκαιρίες.
Αυτός ήταν ο Michael Hart, εφευρέτης του πρώτου ηλεκτρονικού βιβλίου, δημιουργός της πρώτης ψηφιακής βιβλιοθήκης, οραματιστής μια παγκόσμιας ψηφιακής βιβλιοθήκης με καθολική πρόσβαση για όλους.
Από την κεντρική σελίδα του site του, μπορείτε να ενισχύσετε οικονομικά το Project Gutenberg.
Μπορείτε να κατεβάσετε δωρεάν ebooks από το Project Gutenberg, ανάμεσά τους και περισσότερους από 100 τίτλους στα ελληνικά κάνοντας κλικ εδώ: www.gutenberg.org
πηγή: elektronikosanagnostis.blogspot.com