Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι ο εκλεγμένος πρόεδρος της Τουρκίας. Με καταμετρημένο το 98,75% των ψήφων προηγείται με 51,95%, ενώ ακολουθούν ο Εκμελετίν Ιχσάνογλου, ο κοινός υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος και του Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος, με 38,34% και ο Σερκάν Ντεμιρτάς (υποψήφιος του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών) με 9,71%.
Η διαδικασία από εδώ και πέρα και μέχρι την ανάληψη καθηκόντων προέδρου από πλευράς Ερντογάν την 28η Αυγούστου, προβλέπει την πραγματοποίηση του έκτακτου συνεδρίου του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης για την εκλογή νέου αρχηγού, ο οποίος θα είναι και ο νέος πρωθυπουργός.
Από εκεί και πέρα το ερώτημα είναι αν θα πραγματοποιηθούν πρόωρα οι βουλευτικές εκλογές οι οποίες υπό κανονικές συνθήκες θα γίνουν τον Ιούνιο του 2015. Το αποτέλεσμα εκείνων των εκλογών και το μέγεθος της νίκης του κυβερνώντος κόμματος θα κρίνει το αν θα γίνει πραγματικότητα το όραμα του Ερντογάν για μετάβαση σε ένα είδος προεδρικού συστήματος. Κι αυτό επειδή η μετάβαση προϋποθέτει αναθεώρηση του Συντάγματος, η οποία μπορεί να γίνει με μεγάλη κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Εκ του αποτελέσματος, κερδισμένος είναι ο Ερντογάν, αφού εξελέγη πρόεδρος. Ωστόσο η εικόνα, λαμβανομένων υπόψη πρώτον του υψηλού ποσοστού αποχής και δεύτερον των απόλυτων αριθμών ψήφων και όχι των ποσοστών, δεν είναι και τόσο ρόδινη για λογαριασμό του κυβερνώντος κόμματος.
Σε σχέση με τις δημοτικές εκλογές του Μαρτίου του 2014 οι ψήφοι που πήρε σήμερα ο Ερντογάν δεν διαφοροποιούνται. Είναι περίπου 20,5 εκατομμύρια, όπως και τον Μάρτιο. Μεγάλη ζημιά έχουν υποστεί το ΡΛΚ και το ΚΕΚ που στήριξαν τον Ιχσάνογλου. Σε σχέση με το Μάρτιο χάνουν περίπου 4,5 εκατομμύρια ψήφους. Από την άλλη, ο Ντεμιρτάς πρόσθεσε περίπου 1 εκατομμύριο ψήφους, σε αυτές που είχε πάρει το φιλοκουρδικό κόμμα το Μάρτιο.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι τα 4,5 εκατομμύρια των ψηφοφόρων που έχασαν το ΡΛΚ και το ΚΕΚ πήγαν στην αποχή και στον Ντεμιρτάς. Ειδικά το δεύτερο έχει σημασία, αφού κάποια κατά τόπους αποτελέσματα δείχνουν ότι ο Ντεμιρτάς εκτός από τους Κούρδους πήρε σημαντικό τμήμα ψήφων των Αλεβίδων, οι οποίοι είναι παραδοσιακοί ψηφοφόροι του ΡΛΚ.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι στο κυβερνητικό στρατόπεδο αυτό που θα ληφθεί υπόψη δεν θα είναι η άμεση προκήρυξη πρόωρων εκλογών, αλλά οι διεργασίες που θα υπάρξουν στα δύο κόμματα της αντιπολίτευσης, το ΡΛΚ και το ΚΕΚ. Θα ακολουθήσουν δύσκολες μέρες για την ηγεσία των δύο αυτών κομμάτων, η οποία θα κληθεί να λογοδοτήσει, πρώτον για το αρνητικό αποτέλεσμα, δεύτερον για το γεγονός ότι οι δύο κομματικοί μηχανισμοί δεν στήριξαν τόσο δυναμικά την υποψηφιότητα Ιχσάνογλου και τρίτον για την επιλογή του Ιχσάνογλου ως υποψηφίου—η οποία επιλογή, τουλάχιστο για μια σημαντική μερίδα της βάσης του ΡΛΚ, ήταν ατυχής. Κι αυτό λόγο του ισλαμικού προφίλ του Ιχσάνογλου.
Ο χάρτης των εκλογών
Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα αποτελέσματα, ο Ερντογάν συγκεντρώνει πάνω από το 52% των ψήφων των πολιτών, οι οποίοι εκλήθησαν για πρώτη φορά να αναδείξουν άμεσα τον αρχηγό του τουρκικού κράτους, σε μεγάλη απόσταση από τους δύο αντιπάλους του της αντιπολίτευσης.
Ο κοινός υποψήφιος της σοσιαλδημοκρατικής και της εθνικιστικής αντιπολίτευσης, ο Εκμελεντίν Ιχσάνογλου, 70 ετών, γνωστός ιστορικός ο οποίος είχε υπηρετήσει στην ηγεσία του Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης, συγκέντρωσε περίπου το 39% των ψήφων, ενώ ο υποψήφιος της κουρδικής μειονότητας, ο Σελαχατίν Ντεμίρτας, δεν κατάφερε να συγκεντρώσει παρά ένα 9%.
Οι πρώτες δηλώσεις Ερντογάν
Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε απόψε ότι ο λαός της Τουρκίας «έδειξε τη βούλησή του» στις προεδρικές εκλογές, στις οποίες σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ και συμμάχους του κέρδισε από τον πρώτο γύρο, ωστόσο απέφυγε να πει ότι είναι ο νικητής της διαδικασίας και ανήγγειλε πως θα κάνει μια ομιλία αργότερα εντός της ημέρας.
«Ελπίζω ότι ο διαιτητής θα σφυρίξει τη λήξη, πάντως οι κερκίδες πήραν την απόφασή τους. Ο λαός έδειξε ποια είναι η βούλησή του», είπε ο Ερντογάν σε πλήθη υποστηρικτών του σε ένα συνεδριακό κέντρο στην Κωνσταντινούπολη, από όπου αναμένεται να μεταβεί αεροπορικώς στην πρωτεύουσα, την Άγκυρα.
Ο Ιχσάνογλου συνεχάρη τον Ερντογάν για το εκλογικό αποτέλεσμα
«Συγχαίρω τον κ. πρωθυπουργό και του εύχομαι επιτυχία», δήλωσε ο ατυχήσας υποψήφιος σε μια σύντομη δήλωση που έκανε στους δημοσιογράφους στην Κωνσταντινούπολη.
Εάν η νίκη του Ερντογάν επιβεβαιωθεί, θα πρόκειται για μια προσωπική επιτυχία για τον επικεφαλής της κυβέρνησης, ο οποίος πλέον χαρακτηρίζεται ένας από τους πιο εμβληματικούς ηγέτες της Τουρκίας και τοποθετείται από ορισμένους υποστηρικτές του πλάι στον ιδρυτή της σύγχρονης Δημοκρατίας της Τουρκίας, τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ.
Ο Ερντογάν, το αδιαφιλονίκητο φαβορί της αναμέτρησης, έχει ήδη κάνει γνωστό ότι θα συνεχίσει να κρατά τα ηνία μετακινούμενος στην προεδρία, τις εξουσίες της οποίας θέλει να ενισχύσει διαμέσου μιας αναθεώρησης του τουρκικού Συντάγματος.
Ο εκλεγμένος πρόεδρος και η εκλεγμένη κυβέρνηση θα συνεργάζονται στενά», τόνισε σήμερα ο επικεφαλής του AK, του ισλαμοσυντηρητικού κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.
Ο Ιχσάνογλου κατήγγειλε νωρίτερα σήμερα μια «προεκλογική εκστρατεία άδικη και δυσανάλογη» από μέρους του αντιπάλου του, αλλά φαίνεται ότι δεν κατάφερε να κινητοποιήσει τη «σιωπηλή πλειοψηφία», όπως έλπιζε.
Ο υποψήφιος των Κούρδων, ένας φωτογενής δικηγόρος 41 ετών, δεν κατάφερε να εξασφαλίσει παρά μόνον ένα μέρος των ψήφων των μελών αυτής της εθνικής μειονότητας των 15 εκατ. ανθρώπων.
Ο πάντα δημοφιλής, παρά τις επικρίσεις και τα σκάνδαλα, Ερντογάν κατάφερε να κινητοποιήσει την δική του εκλογική βάση, και να θριαμβεύσει έπειτα από μια πολύ δύσκολη περίοδο πολιτικά για την παράταξή του, που άρχισε με τις αντικυβερνητικές κινητοποιήσεις του καλοκαιριού του 2013, για να συνεχιστεί με τις αλλεπάλληλες καταγγελίες για σκάνδαλα διαφθοράς και τη σύγκρουσή του με το θρησκευτικό τάγμα Χιζμέτ του Φετουλάχ Γκιουλέν.
Οι πιστοί οπαδοί του λατρεύουν τον άλλοτε δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης όσο οι επικριτές του τον απεχθάνονται.
Ο 60χρονος «ισχυρός άνδρας» της Τουρκίας, που ονειρευόταν άλλοτε μια καριέρα στο ποδόσφαιρο, απέδειξε σήμερα πως παραμένει ο κυρίαρχος, όσο και εάν αμφισβητείται, στην τουρκική πολιτική σκηνή. Οι πολιτικές χειρονομίες του, όπως το γεγονός ότι είπε πως θα πάει να προσευχηθεί στο γνωστό τέμενος Εγιούπ Σουλτάν εάν εκλεγεί —εκεί όπου πήγαιναν οι Σουλτάνοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας—, ικανοποιούν τους υποστηρικτές του, αλλά εξοργίζουν ακόμη περισσότερο τους αντιπάλους του.
Ο ίδιος έγινε όλο και πιο εριστικός το διάστημα των αντικυβερνητικών κινητοποιήσεων και των σκανδάλων, καταγγέλλοντας τους διαδηλωτές ως «πλιατσικολόγους» και «τρομοκράτες», υποστηρίζοντας ότι οι έρευνες για υποθέσεις διαφθοράς οφείλονταν σε μια «συνωμοσία» των οπαδών του Χιζμέτ και καταφερόμενος εναντίον των «κατευθυνόμενων» μέσων ενημέρωσης.
«Σε ένα πολύ πολωμένο κλίμα, η προσωπολατρεία του Ερντογάν αποτελεί μια απειλή για την δημοκρατία και την κοινωνική ειρήνη στην Τουρκία», εκτίμησε ο δημοσιογράφος Καντρί Γκιουρσέλ.
«Έχω σχεδόν πάθει κατάθλιψη. Ανησυχώ για τη χώρα μου, διότι νοιώθω όλο και περισσότερο σαν ξένος εδώ. Ο πρωθυπουργός μιλάει για μια Τουρκία που δεν αναγνωρίζω», σχολίασε ένας 43χρονος εργαζόμενος σε μια εταιρεία εισαγωγών-εξαγωγών.