Δεν συμβαίνει συχνά: Να αντιλαμβάνεσαι, να νιώθεις τη μεταστροφή που συντελείται, την κίνηση των σεισμικών πλακών προς ένα νέο τοπίο. Τα τελευταία δύο Σαββατοκύριακα στην Επίδαυρο, αυτή η κίνηση έγινε αισθητή, εισπράχθηκε από το κοινό που είδε δύο νέους σκηνοθέτες να παρουσιάζουν τη δική τους ανάγνωση και προσέγγιση στα αρχαία κείμενα. Το έκαναν άδολα, με ενθουσιασμό, με φλόγα, με προσοχή, με βαθύ διάβασμα αλλά και απελευθερωμένοι από τις κυρίαρχες εικόνες, τον στόμφο και το μέγεθος που έχουμε συνηθίσει ως τώρα. Και πέτυχαν – ενάντια σε όσους περίμεναν (προσδοκούσαν) το αντίθετο, ενάντια σε όσους στυλώνουν τα πόδια και αρνούνται να αφήσουν τη νέα δημιουργία να λάμψει.
Ο Γιώργος Λούκος το έχει ξανακάνει, με επιτυχία. Ανοιξε το Φεστιβάλ Αθηνών στους νέους δημιουργούς, ευλόγησε την ανάδυση μιας σκηνής που δεν είχε μήτρες έκφρασης (η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών δεν υπήρχε ακόμα, μόνο το Αμόρε εφορμούσε για χρόνια) και έφερε νέο κοινό στους χώρους του φεστιβάλ. Φέτος το κάνει και στην Επίδαυρο. Με σταθερότητα, επίγνωση και πίστη. Ανέθεσε την πρώτη παράσταση στον 27χρονο Δημήτρη Καραντζά που με την Ελένη του Ευρυπίδη δημιούργησε σπίθες και έφερε 4.500 θεατές στο χώρο. Οι σπίθες έγιναν φωτιά το περασμένο Σάββατο, καθώς περίπου 7.000 άτομα έφτασαν στο θέατρο για να δουν τον Προμηθέα Δεσμώτη του Αισχύλου στην ανάγνωση-προσέγγιση του Εκτορα Λυγίζου.
(Προμηθέας Δεσμώτης σε σκηνοθεσία Εκτορα Λυγίζου)
Ενα κοινό σκυμμένο μπροστά να ακούει τα λόγια, να νιώθει τις πληγές του Προμηθέα. Και κάποιοι να κάθονται πεισματικά πίσω, άλλοι με απορία, άλλοι με έκπληξη, άλλοι προσπαθώντας να επεξεργαστούν πως αυτός ο απόλυτα κινητικός, σάρκινος Προμηθέας εισέβαλλε στην Επίδαυρο. Και ναι, κάποιοι έφυγαν από τα πάνω διαζώματα (πάντα κάποιοι φεύγουν), ένας δύο είπαν αίσχος. Ομως το θέατρο ζεστάθηκε από ένα ορμητικό χειροκρότημα και διάσπαρτα μπράβο. Και αυτό δεν το λες διχασμό, διότι αυτή η δυαδικότητα είναι στρεβλή, τα πλήθη δεν αντιστοιχούν.
Οι ουρές αυτοκινήτων μετά την παράσταση μεγάλες, οι ταβέρνες στο Λυγουριό γέμισαν, στο “Καπάκι” ξεφάντωσαν, ξενοδοχεία και δωμάτια στις γύρω περιοχές γέμισαν. Μια απάντηση που αφήνει έωλη την αιφνιδιαστική ερώτηση της Παναγιώτας (Τάνιας) Ιακωβίδου (βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, χρόνια δημοσιογράφος που έγινε γνωστή ως συμπαρουσιάστρια του Γρηγόρη Αρναούτογλου και του Γιάννη Παπαγιάννη, υποψήφια βουλευτής του ΛΑΟΣ παλαιότερα κλπ) προς τον υπουργό Πολιτισμού που καταδίκαζε το προφίλ των παραστάσεων της Επιδαύρου και ζητούσε να δοθεί το φεστιβάλ στο Εθνικό Θέατρο... Ελεγε μεταξύ άλλων:
«Η φιλοσοφία και η στρατηγική του Φεστιβάλ Αθηνών, στη δικαιοδοσία του οποίου είναι σήμερα η Επίδαυρος, ρέπει επικίνδυνα προς έναν αμοραλιστικό ελιτισμό και αγνοεί την ιστορία του θεσμού των Επιδαυρίων και την ανάγκη για πολιτιστική και τουριστική ανάπτυξη της Επιδαύρου και της ευρύτερης περιοχής. Επιλογές από λίγους για λίγους, και συνεχώς για λιγότερους, σέχτες καλλιτεχνών και απαξίωση του βιοπορισμού χιλιάδων συμπολιτών μας».
(Ελένη σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά)
Επί δύο συνεχείς εβδομάδες οι νέοι δημιουργοί, που δεν έχουν εγγράψει χιλιόμετρα φωτογραφήσεων στα έντυπα και δεν έχουν συμφάγει με πολιτικούς και μεγαλοεπιχειρηματίες, έκαναν ένα νέο κοινό να αναπνεύσει στα διαζώματα της Επιδαύρου. Και άφησαν θυμωμένους όσους έχουν συνηθίσει να φωτογραφίζονται μετά τις παραστάσεις στα καμαρίνια με τα αστέρια της σκηνής. Τους άφησαν θυμωμένους και καθόλου στοργικούς και γενναιόδωρους απέναντι στους νέους που έχουν δικαίωμα να μιλήσουν με τη φωνή των αρχαίων κειμένων. Εξάλλου, τις εβδομάδες που έρχονται το Εθνικό Θέατρο, το ΚΘΒΕ, το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας θα παρουσιάσουν παραστάσεις τους στο θέατρο της Επιδαύρου. Χωρίς αποκλεισμούς. Αποκλείοντας τον αποκλεισμό.
Το Φεστιβάλ Επιδαύρου αλλάζει γιατί ακριβώς δεν αναγνωρίζει σέχτες καλλιτεχνών. Και αυτό ενοχλεί. Οπως ενόχλησε "κάποιους η επιλογή της Λυρικής και του επίμονου Μύρωνα Μιχαηλίδη να αναθέσει στον ασφυκτικά ταλαντούχο Αλέξανδρο Ευκλειδη να σκηνοθετήσει μια σύγχρονη εκδοχή της Νυχτερίδας, αλλά και όπως θίχτηκαν κάποιοι από την προσέγγιση του Γιάννη Χουβαρδά στον Ντον Τζοβάννι. Τα έργα πρέπει να αναπνέουν. Οι καλλιτέχνες που ξεσκονίζουν και κλείνουν ξανά τη βιτρίνα δεν μας κάνουν καλό. Τώρα χρειαζόμαστε ξανά ανάσες. Και έμπνευση.