Ενα μανιασμένο ποίημα για τη Μήδεια - Δήμητρα Ματσούκα στο Ιδρυμα Κακογιάννης -Συνέντευξη του σκηνοθέτη στο iefimerida [εικόνες]

Ένα μανιασμένο ποίημα για τη Μήδεια, γραμμένο μόλις το 2013 από τον πολυβραβευμένο Γάλλο θεατρικό συγγραφέα Ζαν Ρενέ Λεμουάν έρχεται να διαπεράσει σαν ηλεκτρισμός το κοινό της Αθήνας, στο πλαίσιο του φεστιβάλ «Το Γαλλικό Θέατρο à la Grecque" - Φεστιβάλ Σύγχρονου Θεάτρου από το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος & το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης». Mε τη Δήμητρα Ματσούκα να υποδύεται μια σκοτεινή και συνάμα ανθρώπινη Μήδεια που ζητά λύτρωση και επιχειρηματολογεί υπέρ της αθωότητας της λέγοντας «τι άλλο έκανα από το να αγαπώ κάποιον που δεν με αγάπησε» και τον σκηνοθέτη Λευτέρη Γιοβανίδη να ανατέμνει και να τροφοδοτεί τον συνεχή διάλογο μεταξύ συνειδητού και ασυνείδητου της ηρωίδας.

«Για να προσεγγίσεις αυτό το κείμενο, νιώθεις ότι περνάς Συμπληγάδες καθώς το διαβάζεις», μου εξηγεί ο Λευτέρης Γιοβανίδης για τη Μήδεια του Ζαν Ρενέ Λεμουάν, για αυτό το μανιασμένο ποίημα που έκανε πρεμιέρα το βράδυ της Τρίτης στο Ιδρυμα Κακογιάννης. «Ο Λεμουάν έχει μια πολύ ιδιαίτερη γραφή, ο λόγος του έχει μουσικότητα, ρυθμό, αλλά ταυτόχρονα είναι απολύτως σύγχρονος.»


Ολος ο μύθος για την σκοτεινή πριγκίπισσα, την ερωτόπληκτη, εκδικητική, ακραία Μήδεια διατρέχει τον συγκλονιστικό μονόλογο, μαζί όμως μια συνειδητή άρνηση της παιδοκτόνου να δεχθεί το πλήρες βάρος του αμαρτήματος που την βαραίνει. Το αντίθετο, ζητά τη λύτρωση, επιστρέφει στην πατρίδα για να την βρει στο νεκροκρέβατο του πατέρα της. «Εχει ενδιαφέρον πως ο Λεμουάν χρησιμοποιεί πολλά στοιχεία της προσωπικής του ζωής, στοιχεία ευδιάκριτα που τα μεταφέρει στο πρόσωπο της Μήδειας» σημειώνει ο σκηνοθέτης.


Η σκοτεινή μανιασμένη Μήδεια μέσα στο σκοτάδι του έρωτά της, στη σκηνή του Ιδρύματος Κακογιάννη γίνεται ταυτόχρονα μια γυναίκα καθημερινή, μια οποιαδήποτε γυναίκα – το επιδιώκει μέσω της αφήγησής της. «Για μένα η Μήδεια ή ο τρόπος που προσεγγίζω το έργο, αφορά βασικά μια γυναίκα- μια οποιαδήποτε γυναίκα από ένα σημείο και μετά- η οποία έχει βιώσει όλη την προδοσία και την απόρριψη. Με ενδιαφέρει ο τρόπος που αντιδρά σε όλο αυτό, το πώς πληγώνεται, πως ζητά εκδίκηση ξεφεύγοντας από τα όρια. Ολος ο μύθος της Μήδειας που ξέρουμε υπάρχει εδώ, όμως υπάρχει με ένα ανθρώπινο μέτρο. Η Μήδεια είναι μια γυναίκα που προδόθηκε και προσπαθεί να πει την αλήθεια της» επισημαίνει ο Λευτέρης Γιοβανίδης.



Η δημιουργία αυτής της αντίστιξης και ταυτόχρονα η δυνατότητα να δει τον κοινό την Μήδεια πέρα από το συνθλιπτικό βάρος του Μύθου και του εξωπραγματικού για τα καθημερινά δεδομένα, επιτυγχάνεται με ένα αριστοτεχνικά δομημένο παιχνίδι μεταξύ συνειδητού και ασυνείδητου στην παράσταση. «Σε όλη τη διάρκεια του έργου υπάρχει αυτή η μετάβαση της Μήδειας από το συνειδητό στο ασυνείδητο» εξηγεί ο σκηνοθέτης. «Στο κομμάτι της Μήδειας που αφορά στο συνειδητό, στο τώρα, την βλέπουμε να επιστρέφει στη χώρα που γεννήθηκε, στο νεκροκρέβατο του πατέρα της για να βρει λύτρωση. Όμως κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού που πηγαίνει μπρος- πίσω, υπάρχουν στιγμές που την βλέπουμε να θυμάται. Το ασυνείδητο αρχίζει να περιγράφει τα περιστατικά που την καθόρισαν – τον αδελφό της, τον Ιάσωνα, τα παιδιά της, με μια πολύ ανθρώπινη ματιά. Η Μήδεια βουτάει μέσα στο κεφάλι της μου μοιάζει να ανοίγει για να δούμε τις σκέψεις της.»


Καθόλη τη διάρκεια του έργου η Μήδεια επαναλαμβάνει συνεχώς «κανένας συμβιβασμός, καμία συγχώρεση». Ταυτόχρονα όμως βρίσκει έναν τρόπο να δικαιολογήσει τον εαυτό της, αυτό που έκανε. Μόνο έτσι, ενστικτωδώς εξασφαλίζει ότι θα υπάρξει συνέχεια, ότι δεν θα έρθει το τέλος. «Βέβαια, είναι μια ανθρώπινη αντίδραση να ωραιοποιούμε το παρελθόν», παρατηρεί ο Λευτέρης Γιοβανίδης.

«Και στον χειρότερο εγκληματία να πας να μιλήσεις, έχει έναν τρόπο να δικαιολογήσει τις πράξεις του». Διαφορετικά θα επέλεγε την αυτοκτονία βεβαίως. Μια λύση που δεν απασχολεί τη Μήδεια, δεν είναι μια πιθανότητα. Η Μήδεια είναι ένας βαθιά εγωκεντρικό πλάσμα.



«Είναι ένα ιδιαίτερα δυναμικό πλάσμα που δεν αφήνει τίποτα στη μοίρα του», εξηγεί ο Λευτέρης Γιοβανίδης. «Το απέδειξε από την πρώτη στιγμή, όταν για να γλυτώσει από τον πατέρα της στο πλοίο και να μπορέσει να φύγει κομμάτιασε τον αδελφό της και πέταξε τα κομμάτια του για να γλυτώσει το κυνηγητό.»

Η Μήδεια στο κείμενο του Λεμουάν λέει «τι άλλο έκανα από το να αγαπώ κάποιον που δεν με αγάπησε». Δίνει μια μάχη για να δικαιολογήσει τις πράξεις της. «Ολοι έχουμε δεχθεί απόρριψη. Όμως η αντίδραση στην απόρριψη δεν είναι η εκδίκηση» σημειώνει ο Λευτέρης Γιοβανίδης.


Με το που διάβασε το κείμενο σκέφτηκε αυτομάτως τη Δήμητρα Ματσούκα ως Μήδεια. «Είναι μια ηθοποιός που εκτιμώ και ήθελα να δουλέψω μαζί της. Η στιγμή που βρίσκεται τώρα είναι η πλέον κατάλληλη για να κάνει ένα τέτοιο μονόλογο απαιτήσεων. Είναι χαρά μου να συνεργάζομαι μαζί της».

Φεστιβάλ Σύγχρονου Θεάτρου
"Το Γαλλικό Θέατρο à la Grecque"
Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος - Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης
Τρίτη 27, Τετάρτη 28, Πέμπτη 29 & Παρασκευή 30 Μαΐου 2014
"Μήδεια, ένα μανιασμένο ποίημα", Ζαν-Ρενέ Λεμουάν //
"Médée, poème enragé", Jean-René Lemoine
Κατάλληλο: από 18 χρονών