Την ώρα που στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναμένεται να διεξαχθεί μια κρίσιμη ψηφοφορία για την ευρωπαϊκή οδηγία για τον καπνό η οποία μεταξύ άλλων θα υποχρεώνει τα κράτη μέλη να εγκαταστήσουν ένα ανεξάρτητο σύστημα ιχνηλασιμότητας των τσιγάρων, κάτι το οποίο θα αποτελέσει ένα ισχυρό πλήγμα στο λαθρεμπόριο, οι έντονες πιέσεις που ασκούν οι καπνοβιομηχανίες μέσω εντατικού lobbying θέτουν σε κίνδυνο τις κινήσεις που γίνονται για να σταματήσει η διακίνηση των προϊόντων καπνού στη μαύρη αγορά.
Το παρακάτω άρθρο που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο synpeka.gr, περιγράφει το πώς γίνεται το λαθρεμπόριο τσιγάρων, τους λόγους για τους οποίους γίνεται, την προσπάθεια πάταξης του αλλά και τις έντονες πιέσεις που ασκούν οι καπνοβιομηχανίες και θέτουν σε κίνδυνο την προσπάθεια.
«Οι έντονες πιέσεις που ασκούν οι καπνοβιομηχανίες μέσω εντατικού lobbying θέτουν σε κίνδυνο τις κινήσεις που γίνονται για να σταματήσει η διακίνηση των προϊόντων καπνού στη μαύρη αγορά από τρομοκρατικές ομάδες και εγκληματικές οργανώσεις.
Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διεξάγεται καθοριστική ψηφοφορία σχετικά με την ευρωπαϊκή οδηγία για τον καπνό, η οποία θα υποχρεώσει τα κράτη-μέλη να εγκαταστήσουν ένα ανεξάρτητο σύστημα ιχνηλασιμότητας για τα τσιγάρα, να τοποθετήσουν αυστηρότερες προειδοποιήσεις σχετικά με την υγεία στα πακέτα και να απαγορεύσουν τα τσιγάρα slim, τα οποία είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στις νέες γυναίκες.
Οι τελωνειακές Αρχές, μαζί με τις υπηρεσίες εσόδων (HMRC), είναι θορυβημένες που δισεκατομμύρια τσιγάρα τον χρόνο πωλούνται από τις καπνοβιομηχανίες σε τρίτους, οι οποίοι στη συνέχεια τα μεταπωλούν σε άλλους διανομείς. Αυτοί, με τη σειρά τους, τα αποστέλλουν από περιοχές με υψηλή φορολόγηση σε άλλες με χαμηλή, ακόμη και σε χώρες που δεν τηρούν τις διεθνείς συμφωνίες.
Το δαιδαλώδες δίκτυο διανομής καθιστά πολύ δύσκολη την ιχνηλασία των τσιγάρων. Για τον λόγο αυτόν, οι υπηρεσίες θεωρούν ζωτικής σημασίας την ύπαρξη ενός ανεξάρτητου συστήματος ιχνηλασιμότητας που θα δίνει σε κάθε πακέτο με τσιγάρα έναν μοναδικό κωδικό, αποθηκευμένο σε κυβερνητικά ελεγχόμενη βάση δεδομένων.
Ο «Observer» είχε αναφέρει πριν από δύο χρόνια ότι ένας φάκελος που συστήθηκε από τον τότε επικεφαλής ακεραιότητας του brand του καπνοβιομηχανικού κολοσσού JTI, ο οποίος στην πορεία απολύθηκε μόλις αποκάλυψε τα ευρήματά του, υποστήριζε ότι οι διανομείς της εταιρείας του έκαναν λαθρεμπόριο τσιγάρων σε περισσότερες από 12 χώρες, ώστε να αποφεύγουν τη φορολόγηση. Το μεγαλύτερο μέρος των προϊόντων διοχετεύθηκε, όπως αναμενόταν, στο Ιράν. Υπήρχαν, επίσης, ισχυρισμοί ότι προϊόντα της JTI έμπαιναν παράνομα από τη Ρωσία και σε χώρες της Ε.Ε. με μεγαλύτερη φορολογία. Η JTI αρνήθηκε σθεναρά οποιαδήποτε παρατυπία και όλες οι καπνοβιομηχανίες ήταν ανένδοτες στο ότι δεν συνεργάζονται με τους διανομείς τους προς παράκαμψη της φορολόγησης.
Όμως, τα σχέδια για την εγκατάσταση ενός ανεξάρτητου συστήματος ιχνηλασιμότητας συνάντησαν σθεναρές αντιδράσεις από τους κολοσσούς της καπνοβιομηχανίας, οι οποίοι θέλουν να χρησιμοποιήσουν το δικό τους σύστημα ονόματι Codentify, κάτι που έχει επικριθεί έντονα από τη Διακομματική Κοινοβουλευτική Ομάδα για το κάπνισμα και την υγεία.
Οι τέσσερις μεγαλύτερες καπνοβιομηχανίες έχουν συνεργαστεί για να προωθήσουν το δικό τους σύστημα, το οποίο υποστηρίζεται από την Interpol, τον διεθνή οργανισμό που έχει δεχθεί περισσότερα από 15 εκατομμύρια λίρες από την καπνοβιομηχανία Philip Morris International.
Έντυπο που διέρρευσε στον «Observer» και σκιαγραφεί τη γερμανική θέση όσον αφορά στο μέρος της οδηγίας περί ιχνηλασιμότητας προτείνει οι αρμόδιοι να είναι έτοιμοι να υποστηρίξουν τις προτάσεις της καπνοβιομηχανίας, ώστε να εγκατασταθεί το δικό της σύστημα ιχνηλασιμότητας. Το λόμπι των καπνοβιομηχανιών είναι εξαιρετικά ισχυρό στη Γερμανία, καθώς ορισμένα από τα πολιτικά κόμματα χρηματοδοτούνται από αυτές τις εταιρείες, οι οποίες αποτελούν έναν σημαντικό «εργοδότη» της χώρας.
Αντικαπνιστικές ομάδες φοβούνται ότι η συνέχιση αυτής της κατάστασης συνεπάγεται πως φθηνά τσιγάρα θα συνεχίσουν να περνούν λαθραία από τα σύνορα - στερώντας από τα δημόσια ταμεία νόμιμα έσοδα και επιτρέποντας τον καπνό να πέσει στα χέρια τρομοκρατών και οργανωμένων εγκληματικών συμμοριών. «Εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν έχει πάρει την τελική μορφή της οδηγίας για τον καπνό πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές, όπως συμφωνήθηκε, την προσεχή άνοιξη, τότε σε κάθε περίπτωση η καπνοβιομηχανία θα έχει κερδίσει και η αναθεωρημένη οδηγία δεν θα έχει καμία πιθανότητα επιτυχίας» σημειώνει η Deborah Arnott, διευθύντρια της οργάνωσης για την υγεία, της ASH».