Ο ΤΑΖ την ακολουθεί σε ένα ταξίδι τεσσάρων και αιώνων, από τη Μ. Βρετανία στην Κωνσταντινούπολη, σαν εραστή και ερωμένη, πρεσβευτή και τυχοδιώκτη. Σε ένα ριψοκίνδυνο θεατρικό εγχείρημα (που επίσης δεν κάνει Μπλουμ).
Μολονότι θα μπορούσε πολύ εύκολα. Και μόνο που σκέφτομαι την πιθανότητα να επιχειρούσα κάτι ανάλογο με πιάνει τρόμος. Να διασκευάσω δηλαδή σε θέατρο - studio, το εμβληματικό έργο της Βιρτζίνια Γουλφ που εκδόθηκε το 1928. Υπάρχει όμως ένα περίεργο πράγμα με τον τρόμο. Μπορεί να σε παγώσει και να σε ακινητοποιήσει, μπορεί και να σε προκαλέσει σχεδόν ερωτικά. Σε εξερευνήσεις πεδίων δράσης και αχαρτογράφητων περιοχών, χωρίς πυξίδα.
Είμαι σίγουρος πως ο ταλαντούχος Σάκης Παπακωνσταντίνου που υπογράφει την παράσταση, τον ένιωσε αυτόν τον τρόμο. Και αποφάσισε να πάρει το ρίσκο της περιπέτειας, χρησιμοποιώντας σαν πυξίδα τη θεατρική διασκευή στο έργο από τους Ρόμπερτ Ουίλσον και Ντάρελ Πίκνεϊ. Όχι όμως και σαν μπούσουλα. Ακολούθησε κάποια ίχνη στην αρχή, το πήρε απόφαση και μετά βούτηξε στα βαθιά επιλέγοντας τα δικά του ρίσκα. Όπως και η Νίκη Σερέτη στον ομότιτλο ρόλο με σχεδόν παιδική άγνοια κινδύνου απέναντι στην έκθεση. Ειδικά για την τελευταία, τα στοίχημα ήταν ακόμα μεγαλύτερο, αν αναλογιστεί κανείς την τηλεοπτικό της πρότερο βίο και την ευκολία ταμπελοποίησης και εύκολων χαρακτηρισμών που διακρίνει τους εγχώριους «πατρόνους» των τεχνών.
Το αποτέλεσμα δικαίωσε και τους δύο. Για έναν πολύ απλό θεωρώ λόγο. Επειδή και οι δύο τους δεν έβαλαν εαυτούς μπροστά από το βιβλίο της Γουλφ, αλλά πίσω από τις λέξεις, ανάμεσα στις λέξεις. Έπαιξαν ένα κρυφτό με την ίδια τη δομή των προτάσεων ανασυντάσσοντας τις, σπάζοντας τις, διασχίζοντας τις, αλλά όχι βιάζοντας τις. Απλά ακολουθώντας την αμείλικτη ως προς την πυκνότητα του λόγου και την ποιητική υπέρβαση του, λογική τους.
Αυτός εδώ ο «Ορλάντο» είναι πριν και πάνω από όλα, μια παράσταση λόγου. Το παραδέχονται οι ίδιοι οι συντελεστές μιλώντας για «δραματοποιημένο μυθιστόρημα». Και το υπογραμμίζουν με τον πιο αφοσιωμένο τρόπο, οι τρεις εξαίρετοι συμπρωταγωνιστές σχολιαστές: Δ. Δημητρόπουλος, Ελ. Κωνσταντινίδου, Ν. Σμυρνάκης. Ένα μεταχορικό σχολιαστών, σαν διανοούμενοι σαλτιμπάγκοι της ταυτότητας, της σεξουαλικότητας, του χρόνου και του χώρου που δημιουργούν το κατάλληλο ανώμαλο έδαφος πάνω στο οποίο θα περιπλανηθεί η Σερέτη – Ορλάντο. Ένας, ποιητής, εραστής, πρεσβευτής και τυχοδιώκτης, που έζησε πάνω από 400 χρόνια, από την Μ. Βρετανία μέχρι την Κωνσταντινούπολη και που μια μέρα ξύπνησε γυναίκα. Μόνο και μόνο για να αρχίσει και πάλι να αγαπάει και να αναζητά, την αλήθεια, μέσα από τη νέα της ταυτότητα, ή μάλλον ξεπερνώντας κάθε προκαθορισμένη, ταμπέλα φύλου και ταυτότητας.
Μια εμβληματική ανδρόγυνη φιγούρα, που όχι τυχαία, ο Παπακωνσταντίνου και η Σερέτη προσεγγίζουν κινησιολογικά και εκφραστικά, με μια ιδιόρρυθμη ισορροπία ανάμεσα στο σεβασμό της κλασσικής λογοτεχνικής της υπόστασης, και το κομιξάδικο στιλιζάρισμα. (Δεν είναι τυχαίο πως ο πανμέγιστος δημιουργός κόμικ και όχι μόνο, Άλαν Μουρ, έχει χρησιμοποιήσει τον/την Ορλάντο σαν χαρακτήρα στο «The League of Extraordinary Gentlemen». ) Δίνοντας όπως είπα και στην αρχή, ιδιαίτερη έμφαση στο λόγο. Πραγματικό κατόρθωμα η ροή της εκφοράς του στους μονολόγους της πρωταγωνίστριας και στον συντονισμό, παιχνίδι – διάσπασης - ανασύνθεσης των τριών σχολιαστών. Με αυτό το συμπαγές του στοιχείο, να μεταμορφώνεται σε χειροπιαστή εικόνα, σε μιναρέ της Κωνσταντινούπολης και σε παγωμένο Τάμεση.
Σε ένα λιτό, αλλά όχι πρόχειρο, μελετημένα «άδειο» σκηνικό, σαν καμπαρέ φαντασμάτων σε χωροχρονική τρύπα. Με βασικά του συστατικά ένα τραπέζι, μια διακριτική στη χρήση της βιντεοπροβολή σαν παραισθησιακή λούπα στο φόντο και μερικές κόκκινες μπάρες φωτός. Που κατορθώνουν, μαζί με την συγκινητικά τίμια δουλειά όλων των συντελεστών, να σε πείσουν να επιθυμήσεις να επιστρέψεις στο βιβλίο της Βιρτζίνια Γουλφ, για να στήσεις το δικό σου παιχνίδι με τις κρυστάλλινες λέξεις της, κοιτάζοντας τον εαυτό σου στον καθρέφτη των πολλών ταυτοτήτων σου.
ΟΡΛΑΝΤΟ της Βιρτζίνiα Γουλφ. Σκηνοθεσία - Διασκευή: Σάκης Παπακωνσταντίνου. Θέατρο Ιλίσια - Βολανάκης (Παπαδιαμαντοπούλου 4, Ιλίσια. Τηλ: 2107223010). Παραστάσεις: Παρασκευή: 23.15, Σάββατο 18.45, Κυριακή 21.15.
***ακολουθήστε τον ΤΑΖ στο www.facebook.com/tazthebuzz ή στο www.twitter.com/klarinabourana . Kάντε LIKE στην επίσημη σελίδα του fb www.facebook.com/SigaikaProductions για να μαθαίνετε όσα χρειάζεστε, προκειμένου να καίτε τον εγκέφαλο (των άλλων) ή επικοινωνήστε με το terra_gelida@hotmail.com για μέιλ και υποθέσεις προσωπικής εκδίκηση.