Έχει μείνει στην ιστορία ως ένα από τα πλέον διαβόητα «τέρατα» του ανθρώπινου είδους. Το όνομά του, συνώνυμο της βαναυσότητας και της διαστροφής, έχει προσλάβει ανά τους αιώνες μυθικές διαστάσεις μεγαλύτερες και από εκείνου ακόμη του ηγεμόνα της Βλαχίας Βλαντ Τέπες του Παλουκωτή, του γνωστού «Δράκουλα» από το μυθιστόρημα του Μπραμ Στόκερ, η ακόμα και του Ριχάρδου του Τρίτου.
Ο Βρετόνος στρατηγός Ζιλ ντε Ρε, σύντροφος στα όπλα της Ζαν ντ' Αρκ, έζησε και πέθανε πριν από 550 χρόνια στη Γαλλία, όπου και καταδικάστηκε σε απαγχονισμό και καύση για ένα πλήθος διαστροφών και στυγερών εγκλημάτων, στα οποία συγκαταλέγονται η σοδομία, η παιδοφιλία και η κατά συρροή δολοφονία 150 παιδιών. Ήταν 36 ετών.
Το τελευταίο αυτό μάλιστα «βίτσιο» του τού χάρισε μία περίοπτη θέση στο συλλογικό φαντασιακό της Ευρώπης, καθώς αποτέλεσε την πρώτη ύλη για τη δημιουργία του φανταστικού χαρακτήρα «Barbe-bleu», στα ελληνικά «Μπλαβογένη», του ομώνυμου τρομακτικού παραμυθιού του Σαρλ Περό (1697).
Σε ηλικία μόλις 24 ετών, θεωρούνταν ήδη ένας από τους κορυφαίους στρατάρχες της Γαλλίας, ενώ αργότερα, κατά τον εκατονταετή πόλεμο, αποτέλεσε υπόδειγμα στρατηγού.
Εκατονταετής Πόλεμος χαρακτηρίστηκε ίσως ο μακροβιότερος πόλεμος που έγινε ποτέ μεταξύ Αγγλίας και Γαλλίας με πραγματική διάρκεια μεγαλύτερη των 100 ετών, από το 1337 μέχρι το 1453 (116 έτη), με πολύ μικρές διακοπές και του οποίου όμως η ιστορική σημασία υπήρξε πολλαπλή. Είναι γεγονός ότι με αυτόν τον πόλεμο ακολουθήθηκαν νέα συστήματα τακτικής, στρατιωτικής σύνθεσης και στρατιωτικού εξοπλισμού.
Αφορμή του πολέμου αυτού ήταν ο ταυτόχρονος ανταγωνισμός δύο απαιτητών του θρόνου της Γαλλίας. Συγκεκριμένα, το 1328, όταν πέθανε ο Βασιλιάς της Γαλλίας Κάρολος Δ΄ άτεκνος αλλά και χωρίς αδελφό, τον γαλλικό θρόνο διεκδίκησαν αφενός μεν, ο Φίλιππος Βαλουά, ο πλησιέστερος εξάδελφος του θανόντος, ο οποίος και ανακηρύχθηκε αμέσως Βασιλιάς ως Φίλιππος ΣΤ΄ (1328-1350), ο οποίος και ίδρυσε τη βασιλική δυναστεία των Βαλουά, αφετέρου δε ο Εδουάρδος Γ΄ ήδη Βασιλιάς της Αγγλίας (1327-1377), ανεψιός εξ αδελφής του θανόντος Καρόλου, απαίτησε την διαδοχή του στηριζόμενος στον Σαλικό Νόμο που ίσχυε στη Γαλλία αποκλείοντας τη διαδοχή σε γυναίκες. Αποκλείοντας τη μητέρα του, κατέστησε εαυτόν ως νόμιμο διάδοχο του Θρόνου. Για τους ίδιους ακριβώς αυτούς λόγους η διαμάχη αυτή εξακολούθησε και στους μετέπειτα κατά σειρά Βασιλείς της Αγγλίας Ριχάρδου Β΄, Ερρίκου Δ΄, Ερρίκου Ε΄ και Ερρίκου ΣΤ΄ και στους Βασιλείς της Γαλλίας Ιωάννου Β΄, Καρόλου Ε΄, Καρόλου ΣΤ΄ και Καρόλου Ζ΄.
Ο Ζιλ ντε Ρε καταδικάστηκε σε θάνατο την 26η Οκτωβρίου του 1440 για τα προαναφερθέντα εγκλήματα, αλλά και για σειρά από άλλα, όπως η μαγεία και ο αιρετισμός.
Έκτοτε, το όνομά του έχει υπάρξει η αφορμή για τη συγγραφή όχι μόνο παραμυθιών και άλλων έργων μυθοπλασίας, αλλά και μεταγενέστερων μελετών ιστορικού περιεχομένου, πλάι σε άλλα «τερατουργήματα» της ανθρωπότητας, όπως ο Βλαντ Τέπες της Βλαχίας και η αιμοσταγής Κόμισσα Ερζεμπέτ Μπάτορι της Ουγγαρίας, η οποία θεωρείται η πρώτη καταγεγραμμένη γυναίκα κατά συρροή δολοφόνος του δυτικού κόσμου.
Τα πράγματα όμως αναφορικά με τη μνήμη του μεγάλου στρατηλάτη έμελλε να πάρουν άλλη τροπή 550 χρόνια μετά τη θανάτωσή του.
Σύμφωνα με τον ιστορικό Ζιλμπέρ Προυτό, το ενδεχόμενο της αθωότητας του Ζιλ ντε Ρε είναι πολύ ισχυρό, καθώς στο κάστρο του στην Τιφόζ δεν βρέθηκαν ποτέ λείψανα μικρών παιδιών, ενώ ο ίδιος φαίνεται πως είχε υποχρεωθεί να ομολογήσει την ενοχή του κατόπιν πιέσεων.
«Οι κατηγορίες μοιάζουν να μην ευσταθούν, καθώς αποτελούν κατά πάσα πιθανότητα επινόηση των ισχυρών αντιπάλων του, οι οποίοι επωφελήθηκαν από την καταδίκη του, κατάσχοντας την περιουσία του», αναφέρει ο Προυτό.
Το 1992, ο Ελευθεροτέκτονας Ζαν-Υβ Μπρισονιέρ, Μέγας Διδάσκαλος της Μεγάλης Στοάς της Γαλλίας, οργάνωσε μία ακροαματική διαδικασία, στην οποία συμμετείχαν Γάλλοι υπουργοί, μέλη του γαλλικού κοινοβουλίου και ειδικοί από την UNESCO, με σκοπό την επανεξέταση του υλικού και των στοιχείων της περίφημης εκκλησιαστικής δίκης κατά το Μεσαίωνα.
Σαν σήμερα, στις 17 Ιουνίου του 1992, το δικαστήριο απεφάνθη την απαλλαγή του Ζιλ ντε Ρε από κάθε κατηγορία, καθώς και την αποκατάσταση της ιστορικής μνήμης του.
Το χρονικό της αποκατάστασης έγινε ντοκιμαντέρ με τίτλο Gilles de Rais ou la Gueule du loup και με αφηγητή του Ζιλμπέρ Προυτό.