Η Ουκρανία βρίσκεται για ακόμη μία φορά στο επίκεντρο ενός επικίνδυνου διπλωματικού παιχνιδιού, με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι να αντιμετωπίζει ένα κρίσιμο δίλημμα, σύμφωνα με το Politico.
Οι Ευρωπαίοι χαιρετίζουν μεν την «καλή πρόοδο» μετά τις διαπραγματεύσεις στη Γενεύη, αλλά στην πραγματικότητα παραμένουν αδύναμοι ή διστακτικοί στο να παράσχουν στην Ουκρανία την κρίσιμη βοήθεια που χρειάζεται - ακόμη και με ένα δάνειο χρηματοδοτούμενο από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, σημειώνει σε ανάλυσή του το Μέσο.
Ευρωπαϊκή ευφορία και ρωσική απόρριψη
Σύμφωνα με το Politico, ήταν σίγουρα «πρόοδος» το ότι στις συνομιλίες της Κυριακής προσκλήθηκαν να συμμετάσχουν κορυφαίοι σύμβουλοι από την ΕΕ και τη Βρετανία, μετά την οργή που είχαν προκαλέσει τα 28 σημεία του αρχικού αμερικανικού σχεδίου, τα οποία θεωρούνταν υπέρ το δέον φιλορωσικά.
Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μίλησε για «στέρεη βάση» και «ισχυρή ευρωπαϊκή παρουσία» στη Γενεύη. Ωστόσο, η αισιοδοξία κράτησε λίγες ώρες: Τη Δευτέρα το βράδυ η Μόσχα απέρριψε το αναθεωρημένο κείμενο που είχε διαμορφωθεί από κοινού με Ουκρανία και συμμάχους.
Η εξέλιξη αυτή -αν και αναμενόμενη- αφήνει ξανά ανοιχτό το επικίνδυνο ενδεχόμενο ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν να πιέσει τον Αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ να επιστρέψει στο αρχικό σχέδιο. Ένα σχέδιο που, όπως φοβούνται στις Βρυξέλλες, θα ανάγκαζε το Κίεβο να παραχωρήσει εδάφη, να εγκαταλείψει κάθε προσδοκία ένταξης στο ΝΑΤΟ και να μειώσει δραστικά τον στρατό του, αναφέρει το άρθρο.
Το επώδυνο δίλημμα για την Ουκρανία
Εάν η Ουάσιγκτον υιοθετήσει ξανά το αρχικό σχέδιο, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα βρεθεί μπροστά σε μια σκληρή, ίσως και ταπεινωτική επιλογή: να δεχθεί μια συμφωνία προϊόν συμβιβασμού Τραμπ-Πούτιν ή να ρισκάρει το μέλλον της Ουκρανίας ποντάροντας στην ευρωπαϊκή υποστήριξη, σημειώνει το Politico.
Μια υποστήριξη που, όπως δείχνουν τα τελευταία τέσσερα χρόνια, παραμένει αποσπασματική: χωρίς ευρωπαϊκά στρατεύματα, χωρίς τις απαιτούμενες ποσότητες όπλων και χωρίς ακόμη συμφωνία για αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Η ευρωπαϊκή αδυναμία υπό το βλέμμα των Ρεπουμπλικανών
Για αρκετούς Ρεπουμπλικανούς στις ΗΠΑ, οι Ευρωπαίοι επικριτές της «ειρηνευτικής πρότασης» Τραμπ για την Ουκρανία απλώς αυταπατώνται.
«Ποια είναι η εναλλακτική;» διερωτήθηκε ο Γκρεγκ Σουένσον, επικεφαλής των Republicans Overseas στη Βρετανία. Όπως σημείωσε, η Ευρώπη «μιλάει όμορφα για δημοκρατία και υπεράσπιση της Ουκρανίας», αλλά δεν αποδέχεται το πραγματικό κόστος: την άμεση εμπλοκή στον πόλεμο.
Οι Ευρωπαίοι αντιτείνουν ότι έχουν ήδη διαθέσει τεράστια χρηματοδότηση και οπλικά συστήματα στην Ουκρανία και έχουν υποστεί οικονομική ζημιά λόγω της απεξάρτησης από τη Ρωσία. Ωστόσο, ακόμη και έτσι, η υποστήριξή τους στο Κίεβο παραμένει ανεπαρκής για να καλύψει το κενό της αποστασιοποιημένης πλέον Ουάσιγκτον.
Το φιάσκο των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων
Πριν από έναν μήνα οι Ευρωπαίοι ηγέτες εμφανίστηκαν βέβαιοι ότι θα ξεμπλοκάρουν το σχέδιο αξιοποίησης έως και 140 δισ. ευρώ από παγωμένα ρωσικά κεφάλαια για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας τα επόμενα δύο χρόνια.
Η υπεραισιόδοξη πρόβλεψη κατέρρευσε γρήγορα. Απρόσμενες αντιρρήσεις του Βελγίου πάγωσαν το σχέδιο και οι ενδοευρωπαϊκές διαπραγματεύσεις έχουν βαλτώσει.
Παρά την πίεση της Ουάσιγκτον, δεν υπάρχει ακόμη συμφωνία. Μάλιστα, διπλωμάτες φοβούνται ότι η ιδέα ενδέχεται να τιναχθεί στον αέρα εάν το τελικό ειρηνευτικό πλαίσιο περιλαμβάνει αναφορές στη χρήση των περιουσιακών στοιχείων - κάτι που θα μπορούσε αργότερα να απαιτήσει την επιστροφή τους στη Ρωσία μέσω του Euroclear, με τους Ευρωπαίους φορολογουμένους να καλούνται να καλύψουν το κενό.
Η Ευρώπη δεν θέλει να πολεμήσει
Το πιο ευαίσθητο ζήτημα είναι βεβαίως η στρατιωτική εμπλοκή. Πέρυσι ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο αποστολής στρατευμάτων στην Ουκρανία. Φέτος η ρητορική έχει αλλάξει εντελώς.
Η πρόσφατη έκκληση του νέου αρχηγού των γαλλικών ενόπλων δυνάμεων, στρατηγού Φαμπιάν Μαντόν, να προετοιμαστούν οι πολίτες για πιθανή σύγκρουση με τη Ρωσία προκάλεσε πολιτικό σεισμό στο Παρίσι. Ο Μακρόν έσπευσε να υποβαθμίσει τις δηλώσεις του στρατηγού.
Στη Γερμανία, ο υπουργός Εξωτερικών Γιοχάν Βάντεφουλ υπενθύμισε ότι το Βερολίνο έχει ήδη αναλάβει «ειδικό βάρος» ενισχύοντας την ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ με μόνιμη ταξιαρχία στη Λιθουανία - αλλά κανείς δεν μιλάει για στρατεύματα εντός Ουκρανίας.
Η Δύση φοβάται τις απώλειες, φοβάται την κλιμάκωση και, όπως σημειώνουν Αμερικανοί συντηρητικοί σχολιαστές, ίσως τελικά φοβάται να αναλάβει το κόστος μιας πραγματικής σύγκρουσης με τη Μόσχα.
Το οδυνηρό συμπέρασμα
«Τουλάχιστον ο Τραμπ είναι ειλικρινής», σχολιάζει ο Σουένσον. Η Δύση θα μπορούσε να νικήσει τη Ρωσία, υποστηρίζει, αλλά με τίμημα «πολλούς νεκρούς».
Αυτό το ψυχρό και ωμό συμπέρασμα αντανακλά το δίλημμα που αντιμετωπίζει ο Ζελένσκι: να δεχθεί έναν επώδυνο συμβιβασμό ή να συνεχίσει να πολεμά βασιζόμενος σε μια Ευρώπη που ίσως δεν είναι έτοιμη -ούτε πρόθυμη- να κάνει ό,τι χρειάζεται για να εξασφαλίσει η Ουκρανία τη νίκη.